به گزارش اصفهان زیبا؛ اصفهان، روز گذشته میزبان نخستین نشست هم‌اندیشی مجمع شهرهای تاریخی کشور با حضور برخی از اعضای شورای اسلامی شهر بود. در این نشست بر لزوم حفظ و احیای بافت تاریخی در راستای توسعه پایدار شهرها تأکید شد.
همچنین وجود ۳۳ شهر تاریخی در استان اصفهان و مجمع شهرهای تاریخی کشور بستری برای هم‌اندیشی و گفتمان میان این شهر از اهم موضوعاتی بود که در این جلسه روایت شد. گزارش امروز صفحه مدیریت شهری اهم سخنان برخی از حاضران است.
حفظ و احیای بافت تاریخی گامی در مسیر توسعه پایدار شهرها
مصطفی نباتی‌نژاد، رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان: اگر می‌خواهیم در مسیر توسعه پایدار گام برداریم و پیشرفت داشته باشیم، باید پاسخ و راهکاری برای نگاه‌های گردشگران، شهروندان و سرمایه‌گذاران داشته باشیم که در این راستا حفظ و احیای بافت تاریخی یک فرصت برای ما محسوب می‌شود.
همه ما هم‌سرنوشت هستیم و اگر هم‌افق باشیم، درنهایت اتفاقات بزرگی را رقم خواهیم زد. گردشگران و توریست‌ها علاقه‌مند هستند تا بر اساس مزیت‌های تاریخی و گردشگری شهرهای تاریخی را ببینند. سازمان میراث فرهنگی نیز با توجه به مسئولیت بین نسلی، مأموریت حفظ میراث فرهنگی را انجام می‌دهد؛ از سوی دیگر شهروند و سرمایه‌گذار نیز علاقه‌مند است که زندگی خوبی داشته باشد، درحالی‌که بافت تاریخی را مشکل پیش‌روی خود می‌داند.
باید شنونده صدای مردم باشیم و تناقض‌ها را دریافت کنیم. در این راستا باید اجلاسی تشکیل شود و سالانه مسئله را پیگیری کند. هم‌آفرینی و تلاش حرفه‌ای سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان که نگاه ملی و فراملی به موضوع دارد، بر کسی پوشیده نیست. نگاه این مجموعه حرکت بر اساس دیدگاه و نظرات جمع است، اگرچه اصفهان برای ما قابل‌احترام است و با پیشینه کهنش مورداحترام ایران و جهان است و تجربیاتی داریم که مکلف به اشتراک‌گذاری آن هستیم، اما خود را محتاج یادگیری می‌دانیم.
این‌گونه جلسات و مجمع و ظرفیت‌های موجود می‌تواند نیاز ما را به‌طور نسبی مرتفع کند؛ این مجمع را باید مجمع خودمان بدانیم و در این راستا باید از اتفاقی که سازمان شهرداری‌ها رقم زد و پیشنهاد شکل‌گیری مجمع در نگاه کلان مدیریتی پیش رفت، قدردانی کنیم. از اینکه این نگاه شکل گرفت که دبیرخانه دائمی مجمع تاریخی شهرهای ایران به شهرهای مزیت‌دار غیر از پایتخت منتقل و اجلاس آن‌هم در دیگر شهرها برگزار شود، شایسته قدردانی است.
نهادینه کردن موضوع حفظ آثار و بافت تاریخی در شهرهای کوچک
زینب بیات، رئیس گروه نظارت بر طرح‌های توسعه شهری سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور: ایجاد دبیرخانه دائمی مجمع شهرهای تاریخی در اصفهان به دلیل اشتیاق، ظرفیت و امکانات که در این شهر وجود دارد، محتمل‌تر خواهد بود؛ اما الزامی نیز برای چنین موضوعی وجود ندارد. در گذشته شبکه شهرهای تاریخی کوچک را داشتیم؛ اما تجربه پایداری نبود؛ زیرا مردم به این میزان حمایت نمی‌کردند.
شهرهای بزرگ در این مجمع می‌تواند کمک شهرهای کوچک تاریخی هم باشد. شهرهای بزرگ تاریخی بیشتر درگیر توسعه هستند و بخشی از ارزش‌های خود را در دوره‌های مختلف به‌اجبار از دست داده‌اند و بر سر باقی‌مانده میراث تاریخی فعالیت می‌کنند؛ اما در شهرهای کوچک موضوع حفظ آثار و بافت تاریخی را باید نهادینه کنیم. اختلاف دغدغه می‌تواند موجب رشد شود؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم مجمع به‌عنوان یک سازمان مردم‌نهاد ثبت شود تا علاوه بر حمایت سازمان شهرداری‌ها، از خارج از سازمان و دیگر نهادهای حقوقی حمایت شود. ما در سازمان رویکرد قیم‌مآبانه نداریم و خود را عضوی از گروه می‌دانیم. باید نهادهای دیگر همچون شورا و وزارت میراث فرهنگی را نیز در مجمع دخیل کنیم. هدف مجمع این است که در کنار هم به هم‌فکری برسیم.
مجمع شهرهای تاریخی کشور بستری برای هم‌اندیشی و گفتمان میان شهرهای تاریخی است
محمدعلی ایزدخواستی، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان: جای مجمعی که شهرهای تاریخی را به هم وصل کند، خالی بود و این مجمع اکنون می‌تواند بستری برای هم‌اندیشی و گفتمان میان شهرهای تاریخی باشد. در برابر هر خشتی که در بافت‌های تاریخی کشور است، احساس وظیفه می‌کنیم.
از یک سال و نیم گذشته موضوع اجلاس اتحادیه جهانی شهرهای تاریخی جهان مطرح شد و رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان ایده شکل‌گیری اتحادیه‌ای مشابه را در کشور مطرح کرد که با پیگیری‌ها در وزارتخانه‌های کشور و میراث فرهنگی و همراهی سازمان شهرداری‌ها منتج به شکل‌گیری این مجمع شد. در جلساتی که پیش از شکل‌گیری مجمع با ذی‌نفعان برگزار شد، تجربیاتی مطرح شد که قابل‌استفاده بود.
در مدیریت کلان کشور به ما یادآور شدند که اگر چنین مجمعی شکل بگیرد، بررسی بسیاری از آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها در این حوزه به این مجمع سپرده می‌شود. این جلسه برآمده از ۱۶۸ شهر تاریخی کشور است و آخرین هم‌فکری‌ها در این مجمع انجام می‌شود تا بتوان نخستین اجلاس ملی شهرهای تاریخی را در اصفهان داشته باشیم. پیش‌نویس اساسنامه مجمع شهرهای تاریخی تهیه و برای ذی‌نفعان ارسال شد و در ادامه اصلاحاتی بنا بر دیدگاه‌ها انجام گرفت. هم‌اکنون پیش‌نویس قطعی شده را در دست داریم که جزئیات آن در جلسه امروز به بررسی گذاشته می‌شود. شهرها ایده‌هایی را مطرح کردند که برای برگزاری نخستین اجلاس ملی به آن نیاز داریم تا بتوان اجلاس را با قوت برگزار کنیم و از آن بهترین استفاده را برای شهرهای تاریخی داشته باشیم.
استان اصفهان ۳۳ شهر تاریخی دارد
مهدی موسوی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان: از ۱۶۸ شهر تاریخی کشور، استان اصفهان دارای ۳۳ شهر تاریخی است که این امر فرصت و تهدیدهای متعددی را برای ما به وجود آورده است.
ابلاغیه پیرامون ۱۶۸ شهر تاریخی کشور با فراز و نشیب از سال ۱۳۶۶ آغاز شد و سال ۱۳۹۴ به سرانجام رسید. در راستای حفظ و احیای بافت تاریخی باید هم‌اندیشی کنیم و راهکاری بیندیشیم و از تجارب جهانی هم استفاده کنیم. شهر تاریخی یزد در سال ۲۰۱۶ نخستین شهر ایران بود که در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید؛ در سه دهه قبل در یزد در بافت‌های تاریخی محله‌هایی وجود داشت که در ابعاد فرهنگی و اجتماعی وضعیت خوبی نداشت، اما سال گذشته اتفاقاتی در این شهر رخ داده است که مسیر درستی را طی می‌کند. پرونده محور فرهنگی تاریخی شهر اصفهان نیز در میراث جهانی یونسکو در حال بررسی است.
برای تعارض منافع در سیاست‌گذاری‌ها باید چاره‌اندیشی شود
رضا امینی، شهردار اهواز: تعارض منافعی در سیاست‌گذاری‌ها وجود دارد که باید برای آن چاره‌اندیشی شود تا مانع حرکت نشود. شکل‌گیری مجمع شهرهای تاریخی ایران تجربه گران‌بهایی است، برای اینکه حرکت مجمع با قوت آغاز شود باید حمایت کامل استانی و ملی را به همراه داشته باشد. در کشور ما ۱۶۸ شهر تاریخی وجود دارد که می‌درخشد. تفکر اصیل در شکل‌گیری فضای آرام در بافت‌های تاریخی شهرها با تهدیداتی روبه‌رو شده است و این امر ناهنجاری‌های متعدد فرهنگی و اجتماعی را به همراه دارد.
ارزش‌ها در احیای بافت تاریخی باید به‌طور جد موردمطالعه قرار گیرد. به‌طورقطع این نگاه می‌تواند آغاز حرکتی ارزشمند باشد که آیندگان با اعلام رضایت از ادوار گذشته تاریخی خود که امروز ماست، آینده روشن‌تری برای آینده خود پیش‌بینی کنند. با تقویت عناصر مهم تاریخی که در شهرها وجود دارد باید آن را به ارزش شهری تبدیل کنیم و ارزشی‌بودن این نوع بافت و آثار تاریخی را به جامعه تسری دهیم.