به گزارش اصفهان زیبا؛ وقتی محله‌ای به نام مسجدش شناخته شود، یعنی مسجد یکی از ستون‌های اصلی آن محله است. مسجدالرضای ۶۰ساله در منطقه یک، خیابان صمدیه، محله مسجدالرضا، بروبیایی دارد و محل رجوع مردم است.
مجید فاضلی، مسئول بسیج و کانون فرهنگی الغدیر مسجدالرضا، خودش بزرگ‌شده همین محله است؛ کسی که در کودکی مخاطب و نمازگزار همین مسجد بوده است و الان هم دغدغه خدمت‌رسانی به هم‌محله‌ای‌ها را دارد.
فاضلی درباره قدمت مسجد می‌گوید: «کلنگزنی و ساخت مسجد، از ۱۳۴۰ شروع شد. سرهنگ زاهدی که از بازنشستگان ارتش بوده، زمینی برای ساخت مسجد داده و خودش در ساخت‌وساز نیز مشارکت داشته است؛ برای همین تا چند سال، مسجد به نام مسجد سرهنگ زاهدی شناخته می‌شد و بعد از انقلاب تغییرنام پیدا کرد. آیت‌الله ارباب که کلنگزنی مسجد را انجام داده بودند، اولین نماز مسجد را خواندند.»
در حال حاضر هر سه وعده نماز جماعت، در مسجد خوانده می‌شود. صبح‌ها و ظهرها حاج‌آقا موسوی و شب‌ها حاج‌آقا حمید الهی‌دوست، امامت مسجد را به‌عهده دارند. جلسه‌های انس با قرآن و نهج‌البلاغه‌خوانی، قرائت حدیث کسا، مباحث مهدویت و دعای کمیل برنامه‌های جاری و منظم مسجد است. اما داستان چهارشنبه‌ها فرق می‌کند؛ چهارشنبه‌های امام‌رضایی است و میز خدمت رضوی.
هر چهارشنبه، درخواست‌های مردم در ارتباط با کلانتری، آموزش‌وپرورش، بانک، شهرداری و حوزه‌های دیگر پیگیری می‌شود. مباحث بصیرتی سیاسی، بحث طب اسلامی و سنتی، تغذیه، رفتار با کودک و همسر و آموزش خانواده و برگزاری یادواره شهدا هم چهارشنبه‌ها برقرار است. برنامه‌های مناسبتی عزاداری و جشن‌ها نیز برنامه‌های ثابت مسجد است.
به گفته مسئول بسیج مسجدالرضا، اولین برنامه میز خدمت در منطقه یک شهرداری در این مسجد برگزار شده است. بعد از اینکه طرح مورداقبال مردم قرار می‌گیرد، سایر مساجد نیز روزهای سه‌شنبه را به میز خدمت اختصاص می‌دهند. سعی شده است در این برنامه‌ها، از استادان قوی استفاده شود. مطالبه‌های مردم پیگیری می‌شود که بعضی انجام شده و بعضی در دست اقدام است.
برگزاری اردوهای خانوادگی هر ماه یک‌بار، از دیگر برنامه‌های مسجد است. این اردوها، مقصدهای مختلفی مثل قم و جمکران، کویر ورزنه، آبشار سمیرم و شهرضا، امامزاده حمزه‌علی، تالاب چغاخورت، چشمه سیاسرد، گلاب‌گیری کاشان و مشهداردهال را داشته است.
غیر از بسیج برادران، کانون فرهنگی الغدیر و بسیج خواهران فاطمه بنت اسد نیز در مسجد فعال است.
کانون فرهنگی الغدیر قبلا زیر نظر تبلیغات اسلامی فعالیت می‌کرد؛ اما به دلیل عدم پیگیری، از سمت تبلیغات اسلامی در حال حاضر با خیریه المهدی واقع در خیابان ابن‌سینا (مدیریت آقای نواب) و مؤسسه بقیه‌الله (مدیریت آقای ملکی‌ها) مرتبط است: «برنامه‌ها و همایش‌‌های این دو مجموعه را شرکت می‌کنیم و گزارش کار می‌دهیم.»
اعضای مجموعه کانون فرهنگی و بسیج تقریبا یکی بوده و مدیریت هر دو با خود مجید فاضلی است: «گاهی کار را با بسیج پیش می‌بریم و گاهی با کانون، تا مشکل اداری و قانونی نداشته باشیم.»
غیر از کانون و بسیج، گروه جهادی الغدیر هم برای شناسایی خانواده‌های نیازمند محل و رسیدگی به آن‌ها در مسجد فعال است. در حال حاضر، حدود 30 خانواده تحت پوشش این گروه هستند که هم کمک‌های نقدی، هم بسته‌های معیشتی و پوشاک و اقلام و هم کمک مشاوره‌ای دریافت می‌کنند. این گروه مستقیما زیرنظر بسیج سازندگی سپاه است و مستقل از دو گروه دیگر، یعنی بسیج و کانون فعالیت می‌کند؛ کمک‌ها هم از مردم و سپاه تأمین می‌شود.
مجید فاضلی می‌گوید: «در حال حاضر چهارشنبه‌ها قبل از اذان مغرب حلقه دختران نوجوان به مدیریت خانم میراحمدی برپاست. حلقه‌های ثابت و معرفتی چهارشنبه‌هاست که گاهی در خارج از مسجد مثل پارک‌ها و اماکن تفریحی برگزار می‌شود؛ یک حلقه صالحین نیز ویژه پسران نوجوان در حال حاضر فعال است.»
مخاطبان مسجد بیشتر از قشر میان‌سال هستند و کمتر مخاطب نوجوان دارد. فـاضـلـی دلیل آن را مـشـغـلـه‌هـای تحصیلی بچه‌ها در ایام سال تحصیلی و دغدغه‌های اقتصادی و رفتن به سرکار و سفر در ایام تابستان می‌داند. «ما تبلیغ و برنامه‌ریزی و کلاس‌های مختلف مثل شنا، کوه‌گشت، اردوهایی مثل بازدید از تخت‌پولاد و نمایشگاه مهدویت آقای نیلی‌پور را برگزار کرده‌ایم؛ اما مقطعی جواب داده است و در جذب نوجوانان توفیقی نداشته‌ایم؛ گاهی هم خانواده‌ها همراهی نمی‌کنند»
مجید فاضلی که خود معاون پرورشی و دبیر مقطع متوسطه نیز است، یکی دیگر از دلایل بی‌رغبتی نسل جوان به مسجدالرضا را فضای خود مسجد می‌داند. «همه مسجد و شبستان برای اقامه نماز در نظر گرفته و صیغه خوانده شده است و هیچ فضایی ویژه خانم‌ها یا فضای مجزایی برای فعالیت و بازی بچه‌ها ندارد.» کنار مسجدالرضا کانون قرآن وابسته به آموزش‌وپرورش قرار دارد که به گفته مجید فاضلی، با مسجد همکاری مقطعی دارد: «مثلا در مناسبت‌ها از حیاط کانون برای اجرای برنامه‌های جشن یا عزاداری استفاده می‌شود؛ اما کانون هم سرایدار دائمی ندارد و کارمندان فقط در ساعت اداری هستند و برای دراختیارگذاشتن مجموعه محدودیت دارند.»
برنامه‌های بزرگی مثل روضه دهه دوم محرم یا ولادت امام‌رضا(ع) در حیاط کانون برگزار می‌شود؛ اما در نیمه دوم سال و بقیه ایام مناسبتی، به دلیل شرایط آب‌وهوایی و به‌خاطر نامه‌نگاری‌ها و قوانین اداری امکان استفاده از این فضا نیست.
مسئول بسیج مسجدالرضا می‌گوید: «مشکل بزرگ ما فضاست. الان اتاق بسیج خواهران و برادران داخل مسجد است که هر دو صیغه مسجد دارد و برای استفاده خواهران مشکل‌ساز است. درحالی‌که حدود ۵۰_۶۰درصد مخاطب ما خواهران هستند، فضای مناسب برای استفاده دائمی آن‌ها و فضایی برای توسعه مسجد وجود ندارد؛ چون سه طرف مسجد کوچه بوده و یک طرف هم کانون قرآن آموزش‌وپرورش قرار دارد. اگر این مکان دست مسجد بود، خیلی کارها راحت‌تر و امکان‌پذیر و فضای مسجد هم وسیع‌تر و قابل استفاده برای همه اقشار می‌شد.»
این‌طور که آقای فاضلی می‌گوید، میز پینگ‌پنگ و فوتبال‌دستی که در طبقه بالای مسجد و قسمت بسیج برادران قرار دارد، برای استفاده راحت‌تر نوجوان‌ها، مدتی به پایین مسجد، شبستان پشتی منتقل می‌شود؛ اما به دلیل اعتراض نمازگزاران و سروصدای بچه‌ها مجدد به طبقه بالا برگردانده می‌شود.
او درباره اقبال مردم به مسجد و جایگاه مسجد بین اهالی محل می‌گوید: «اول ماه، قربانی و صدقات برای کمک به نیازمندان داریم که شکر خدا معمولا کمک‌های خوبی جمع می‌شود یا وقتی برای مسجد به امکاناتی نیاز داریم، خود مردم پیش‌قدم می‌شوند و در کمترین زمان، کمک‌ها جمع می‌شود؛ یعنی مسجد بین مردم محل جایگاه خاصی دارد.»
مجید فاضلی یک نمونه دیگر از مرجعیت مسجد بین مردم محل را در انتخابات مجلس که اسفند برگزار شد، می‌داند: «در انتخابات مجلس، مشارکت خیلی خوبی را در مسجد شاهد بودیم. با اینکه مسجد داخل کوچه است، تعداد آرای مأخوذه حتی از مسجدسید بیشتر بود؛ یعنی توانستیم مردم را درگیر کنیم. ما ماهی یک‌بار جلسه‌های بصیرتی و سیاسی داشتیم. درگیرکردن مردم خیلی کار می‌برد؛ اما اگر ببینند مجموعه‌ای با همه توان کار می‌کند، خدمت می‌کند و دلسوز مردم است، اعتماد می‌کنند و خودشان همه‌جوره وسط میدان می‌آیند. مردم کسی را می‌خواهند که بدون مزد و منت و دلسوزانه کار کند.»
فاضلی که خود عضو هیئت‌امنای مسجد هم است، به جای خالی هیئت امنا و امام جماعت در فعالیت های مسجد انتقاد دارد: «هیئت‌امنا و امام جماعت آن‌قدری بین مردم نیستند تا مردم برای رفع اختلاف‌ها به آن‌ها مراجعه کنند. کنشگری‌شان ضعیف است.»
او محبوبیت بسیج را بین اهالی محل بیشتر می‌داند؛ چون مردم مسئول بسیج را قبول دارند و شناخته شده است. به دلیل اینکه مسئول بسیج از ابتدا در همین محله بوده و کاملا بین مردم شناخته شده است و خودش هم درباره محل شناخت خوبی دارد. از طرف دیگر، بیشتر کارهای مسجد از امور خدماتی تا برنامه‌های فرهنگی و آموزشی در حال حاضر به عهده بسیج است.
بین امام جماعت و هیئت‌امنا و بسیج و کانون در حال حاضر تعامل نیکویی وجود دارد و کارها به‌خوبی پیش می‌رود و همه فعالیت‌ها به نام مسجدالرضا انجام می‌شود.
فاضلی مانع اصلی پیش روی مسجد طراز را گیرکردن در تعارف‌ها می‌داند: «الان خیلی از ائمه جماعت ما از لحاظ علمی در سطح بالایی هستند؛ اما بیشتر برای آموزش طلاب در حوزه‌ها مناسب هستند، نه برای امام‌جماعت. برای مسجد و کار فرهنگی و کار تربیتی نیروی باانگیزه و جوان لازم است. حالا هرچه امور مساجد جلسه و همایش بگذارد، چاره این نیست. همه برای هم حرمت قائل هستند و در تعارف‌ها گیر کرده‌اند. این تعارف‌ها کار را خراب کرده است. این تعارف‌ها تا کی باید باشد؟»
به گفته مسئول بسیج مسجدالرضا، مسجد فقط برای نمازخواندن نیست؛ مسجد نباید فقط چند تا دو ساعت در شبانه‌روز باز باشد.
فاضلی می‌گوید: «وقتی این پیشنهاد را می‌دهیم، می‌گویند مسجد خادم می‌خواهد؛ چه کسی سر کار باشد و بهانه‌هایی ازاین‌دست؛ در صورتی‌که ما یک امام جماعت کنشگر و وسط میدان می‌خواهیم. امام‌جماعت باید حرف اول مسجد را بزند. اگر این نباشد، مسجد دچار بحران می‌شود و در مسیر صحیح و روبه‌رشد قرار نمی‌گیرد و توقعی که آقا دارند، محقق نمی‌شود. تأکید آقا روی محله‌هاست. در محله‌ها، مسجد اصل است. در مسجد چه کسی باید مدیر باشد و حرف اول را بزند؟ امام‌جماعت؛ اما عملا در بیشتر مساجد این اتفاق نمی‌افتد. دید نادرست و مشغله‌هایی که دارند مانع از این کار می‌شود.»
مجید فاضلی معتقد است حتی اگر بسیج و هیئت‌امنا و سایر مجموعه‌ها در مسجد فعال باشند، می‌شود یک‌سوم کار. دوسوم و اصل کار امام‌جماعت است. افراد دلسوز و متعهد، انقلابی و کاربلد وجود دارند که باید از آن‌ها برای امام جماعت استفاده کرد. اگر فرد خودش بی‌انگیزه باشد و دلسوز نباشد، با آموزش هم درست نمی‌شود. بیشتر مساجد این خلأ را دارند؛ حتی بسیج و کانون فعال هم ندارند و درگیر مشکلات شخصی و مسائل اقتصادی هستند. او در خلال صحبت‌ها به نمایشگاه دائمی که در مسجد جمکران پیرامون مسجد طراز برپاست، اشاره کرد.
مجید فاضلی معلم‌پیشه، نگران نسل نوجوان است، نسلی که با آن‌ها از نزدیک در ارتباط است و نیازها و دغدغه‌هایشان را می‌شناسد: «نسل نوجوان ما از لحاظ اعتقادی بسیار پایین است؛ بقیه را هم قبول ندارند و فقط خودشان را قبول دارند. از نماز و اعتقادات تا مباحث سیاسی صفر هستند. خیلی از این مشکلات به خانواده برمی‌گردد. خانواده‌ها را می‌توان در مسجد آموزش داد. اعتقاد و نگرش و فرهنگ را در مسجد می‌توان تغییر داد. باید با نوجوان‌ها همراه شد و کار کرد. در اغتشاش‌های اخیر، بیشتر نوجوان‌ها وسط میدان بودند. متأسفانه بعد از کرونا به‌واسطه گوشی‌همراه و فضای مجازی کار با بچه‌ها خیلی سخت‌تر شده است.»
محمود بارانی، عضو هیئت‌امنا و از قدیمی‌های مسجدالرضاست. او برای اطلاع از فعالیت‌های فرهنگی مسجد من را به فاضلی ارجاع داد؛ اما درعین‌حال فعالیت‌های مسجد را در نوع خود قابل‌قبول دانست.
بارانی می‌گوید: «اختلاف سلیقه بین مسئولان مسجد طبیعی است؛ اما مهم آن است که به اختلاف عملکرد منجر نشود. در مسجد ما هم شاید اختلاف‌سلیقه وجود داشته باشد، اما اصلا به عملکرد و کدورت منجر نمی‌شود و تعامل خوبی بین امام‌جماعت و هیئت‌امنا و بسیج برقرار است»
او برنامه میز خدمت و دعوت از سخنرانان مختلف را حرکت بسیار خوبی دانست که باید گسترش یابد؛ اما درعین‌حال مانع مهم رسیدن به مسجد طراز را مشکلات مالی عنوان کرد و ایده مسجد بیست‌وچهارساعته را کمی دور از واقعیت و فکری آرمانی دانست که به زبان راحت می‌آید. او معتقد است با توجه به شرایط و امکانات باید ایده پردازی کرد.
