به گزارش اصفهان زیبا؛ فرهنگ‌سرای پگاه کلاس‌هایی برای توانمندسازی مردم جامعه برگزار می‌کند تا پس از آموزش هنرجویان، با اشتغال آن‌ها عزت‌نفسشان افزایش پیدا کند و تغییرات متفاوتی را در زندگی خود به وجود آورند.
باتوجه‌به اینکه داشتن درجه عالی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در عرصه ارتقای فرهنگ شهروندی زیربنای اصلی توسعه شهری است، رسالت اصلی حوزه فرهنگی و اجتماعی شهرداری ارتقای فرهنگ شهروندی، توجه به‌سلامت اجتماعی، ایجاد نشاط و امید به زندگی برای شهروندان و احیای فرهنگ شهر است.
هنر یک مدیر فرهنگی بهره‌گیری هرچه بیشتر از دیدگاه‌های افراد جامعه و شناخت جامع از افکار عمومی موجود در جامعه است. برای عملیاتی‌کردن این امر باید اتاق فکر و کمیته‌های تخصصی در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی در نظر گرفته و جلسه‌های تخصصی در آن برگزار شود. تلاش برای توسعه زیرساخت‌های فرهنگی و ایجاد فرهنگ‌سراها و سرای محله و بهره‌گیری از سمن‌ها برای عملیاتی‌کردن برنامههای فرهنگی و اجتماعی بسیار ضروری است.
فرهنگ‌سرا ساختمانی است که در آن یک یا چند نهاد فرهنگی فعالیت دارند. در فرهنگ‌سراها معمولا شرایطی برای آموزش امور گوناگون فرهنگی و اجتماعی و همچنین آموزش پیشه‌ها و هنرهای گوناگون مانند نگارگری، کوزه‌گری، خیاطی و جز این‌ها فراهم مـی‌شـود؛ برخی از فـرهـنـگ‌سـراهـا کتابخانه و انتشارات ویژه خود را نیز دارند.
وجود انتقادهای متفاوت و حاشیه‌سازی از فعالیت‌های فرهنگی در همه بخش‌ها یکی از راهکارهایی است که موجب پیشرفت شهرداری در حوزه فرهنگی می‌شود؛ چراکه فعالیت در این عرصه که از زیرشاخه‌های علوم انسانی است، نسبی بوده و به‌اندازه تک‌تک افراد جامعه نظر و دیدگاه برای انجام فعالیت‌های فرهنگی وجود دارد؛ ما نیز تلاش کردیم تا با معرفی و آسیب‌شناسی برخی فرهنگ‌سراهای شهر که مسئله تأثیرگذاری در رابطه‌با فرهنگ جامعه است، به پیشرفت عرصه فرهنگ کمک اندکی کرده باشیم. مسئولان باید برای به‌حداقل‌رساندن انتقادها تلاش کنند و نقدهای منصفانه و به‌جا را به‌عنوان محرک اصلی فعالیت‌های مجموعه شهرداری به‌کار ببندند.
این هفته به بررسی عملکرد فرهنگ‌سرای پگاه پرداختیم؛ فرهنگ‌سرایی کوچک با طبیعتی زیبا واقع در خیابان مصلی که روبه‌روی مسجد مصلی در انتهای فضای سبز قرار گرفته و پیداکردن مکان آن کمی دشوار است. من به‌دنبال تابلوی فرهنگ‌سرا می‌گشتم؛ اما با تابلو خانه فرهنگ مواجه شدم.
آن زمان شکی در دلم خواهد افتاد که نکند یک فرهنگ‌سرای پگاه وجود دارد و یک‌خانه فرهنگ پگاه و تمام قدم‌هایی که برای رسیدن برداشتم بیهوده بوده است برای اطمینان‌یافتن از ماجرا از افرادی که در فضای سبز نشسته بودند، سؤال کردم؛ اما ای‌کاش سؤال نکرده بودم. مردم گفتند: «چند سال است اینجا زندگی می‌کنیم و چنین چیزی وجود ندارد.» دوباره سؤال کردم که پس این تابلوی خانه فرهنگ برای کجاست؟ با خنده گفتند: نمی‌دانیم! یکی از اهالی محل بیان کرد: «انتهای پارک چند ساختمان وجود دارد. شاید یکی از این ساختمان‌ها باشد.»
پاسخ چند نفر سبب شد تا از بی‌حاصل‌بودن سؤال‌های متعددم دست بکشم و عزم خود را برای یافتن مکان، جزم کنم. فضای سبز را گشتم. در انتهای فضای سبز، پشت اسباب‌بازی‌ها فرهنگ‌سرای پگاه قرار گرفته بود.
با اهالی محل که فرزندان خود را برای تفریح به پارک بازی آورده بودند، درباره وضعیت فرهنگ‌سرا گفت‌وگو کردم.
آن‌ها از نگرانی برای قبول مسئولیت یک زن در فرهنگ‌سرا صحبت کردند: «در ابتدا مخالف برعهده‌گرفتن مسئولیت فرهنگ‌سرا به دست یک خانم بودیم؛ چراکه مسئول قبلی باوجوداینکه آقا بود، توانایی رسیدگی کامل به وضعیت این محله را نداشت؛ چراکه این محله دارای آسیب‌های اجتماعی متفاوتی است و برای یک خانم محیط مناسبی نیست. زمانی که یک خانم مسئولیت را برعهده بگیرد، اطرافیان او نیز خانم خواهند بود و محیط برای حضور آن‌ها مناسب نخواهد بود؛ اما با گذشت چندماه وضعیت متفاوت شد و نگرانی‌های ما درباره مدیریت یک خانم در فرهنگ‌سرایی که در منطقه‌ای با آسیب‌های اجتماعی متفاوت قرار دارد، پایان یافت. گاهی شاهد بودیم که مدیر فرهنگ‌سرا و چند همراه، با نوجوانان و جوانانی که در پارک به کارهای ناشایست می‌پردازند، به گفت‌وگو نشسته‌اند. وضعیت فضای سبز و منطقه در همین چندماه بهتر از گذشته شده است و ما با اطمینان بیشتری به فرزندان خود اجازه فعالیت در محله را می‌دهیم.»
پس از گپ‌وگفت با اهالی محل به گفت‌وگو با زهرا آصالح، مدیر فرهنگ‌سرای پگاه نشستم تا عملکرد این فرهنگ‌سرا را بررسی کنم.
باتوجه‌به اینکه پیداکردن مکان فرهنگ‌سرا برایم بسیار دشوار بود، نخستین پرسشم از او چرایی نداشتن تابلوی راهنما برای فرهنگ‌سرا بود که او در پاسخ گفت: «کاربری فرهنگ‌سرا بعد از 10 سال تغییر کرد. در ابتدا سالن مطالعه بود؛ سپس سالن مطالعه حذف شد و مکان در اختیار یک هیئت قرار گرفت؛ بعد از آن نیز در اختیار کودکان کار قرار گرفته بود. مشکلی که ما اکنون داریم این است که اهالی منطقه هنوز تصور می‌کنند اینجا مکان رفت‌وآمد اتباع است و اجازه نمی‌دهند فرزندانشان به این مکان رفت‌وآمد داشته باشند. اینجا هنوز تابلویی وجود ندارد و تابلوی سالن مطالعه که برای چندسال قبل است، سر خیابان نصب شده. برای بنرزدن سر چهارراه که مردم از کاربری جدید این مکان آگاه شوند، چندین بار پیگیری کردم؛ اما هنوز هیچ نتیجه‌ای حاصل نشده است. این مکان را با نام فرهنگ‌سرا از شهرداری دریافت کردیم؛ چون فرهنگ‌سرا فرصت برگزاری برنامههای گوناگون و متفاوت را فراهم می‌کند.»
مدیر فرهنگ‌سرا در ادامه به بیان فعالیت‌های مجموعه در جهت آگاه‌سازی مردم پرداخت و اظهار کرد: «قبل از گرفتن فرهنگ‌سرا چهار مرتبه برای بازدید از آن آمدم. مکان، کلاس‌ها، برنامههای فرهنگ‌سرا، مخاطبان و عملکرد فرهنگ‌سرا را بررسی کردم. با منشی و افراد محله و با صاحبان مغازه‌هایی که چندین سال است در این محل وجود دارد، صحبت کردم تا از آسیب‌های محل آگاهی پیدا کنم. از اهالی محل معضل‌ها و آسیب‌ها را پرسیدم و به نتایجی رسیدم که در شهرداری نیز آن‌ها را مطرح کردم؛ در این مدت نیز در مناسبت‌های گوناگون برنامههای مختلف را در فضای بیرون فرهنگ‌سرا یا در بوستان برگزار کردیم تا مردم منطقه با کاربری این مکان آشنا شوند و متوجه عوض‌شدن کاربری، مدیریت و فعالیت‌های فرهنگ‌سرا باشند. باوجوداینکه می‌توانستیم برنامه‌ها را در فرهنگ‌سرا برگزار کنیم، باهدف آگاه‌سازی مردم منطقه همه برنامه‌ها را در بوستان برگزار کردیم و این کار سبب شد مردم بیشتر از قبل از وجود فرهنگ‌سرا و فعالیت‌های آن باخبر شوند.»
آصالح با اشاره به هدفش برای کار در فرهنگ‌سرا تصریح کرد: «از آذر که کار در فرهنگ‌سرا را شروع کردیم، محور کار ما مرکز نیکوکاری بود. در مکان قبلی نیز از ابتدا با مسئولان صحبت کردم طبقه بالا را در اختیار ما قرار دهند تا به‌وسیله آن بتوانیم کلاس‌هایی برگزار کنیم که مددجویان شرکت کنند و مهارت بیاموزند و به‌وسیله آن مهارتی که پیدا کردند، وارد بازار کار شوند؛ اما با این موضوع مخالفت شد؛ درنتیجه به‌دنبال مکانی بودم که وسعت زیادی داشته باشد و به هدف خود نزدیک‌تر شویم. از مردم شنیدم که شهرداری تعدادی از مراکز خود را در مزایده گذاشته است. از شنیدن این صحبت‌ها بسیار خوشحال بودم و برای فهمیدن شرایط مزایده پرس‌وجو کردم. متوجه شدم که مزایده شهرداری طرح و برنامه است. طرح و برنامه‌هایی که در مزایده مطرح کردم، پسندیده شد و فرهنگ‌سرا را واگذار کردند.»
او در پاسخ به اینکه چه برنامه‌ای سبب شد تا فرهنگ‌سرا به شما واگذار شود، گفت: «یکی از برنامههای من برای واگذاری فرهنگ‌سرا، برگزاری بازارچه بود. بازارچه‌ها بسته به مناسبت‌های متفاوت برگزار می‌شوند. در تلاش هستیم تا برگزاری بازارچه به‌صورت‌مداوم در هر هفته انجام شود. از فضای باز بیرون فرهنگ‌سرا برای برگزاری بازارچه استفاده کردیم تا محصولات مددجویان و افرادی که درخواست شرکت در بازارچه را دارند، به فروش برسانیم و این افراد در بازارچه علاوه بر فروش محصولات خود، به جذب مشتری نیز می‌پردازند.»
مدیر فرهنگ‌سرا ی پگاه با تأکید بر استقبال خوب مددجویان از کلاس‌ها ادامه داد: «این منطقه نیز مردم ضعیفی دارد که خدا را شکر به‌واسطه کلاس‌هایی که در فرهنگ‌سرا برگزار شد، موفق به توانمندسازی اهالی محل نیز شدیم؛ به‌عنوان‌مثال، در کلاس آموزشی سوسیس، تعدادی از اهالی محل توانمند شدند و اکنون این محصول را به فروش می‌رسانند؛ در کلاس سنگ مصنوعی هم تعدادی از افرادی که آموزش دیدند، به‌صورت مجازی کارهای خود را به فروش می‌رسانند. علاوه بر موفقیت و تلاش خود افراد، فرهنگ‌سرا نیز در کانال و کمد فروش خود برای جذب مشتری و فروش محصولات افراد فرصت ایجاد کرده است. این کار نتیجه خوبی را به‌دنبال داشت و محصولات افراد را به‌وسیله فرهنگ‌سرا به فروش رساندیم.»
مدیر فرهنگ‌سرا با اشاره به نیازهای مجموعه برای نزدیک‌ترشدن به اهداف و برنامه‌ها بیان کرد: «استعداد هر انسانی در یک زمینه است و علایق انسان‌ها با یکدیگر متفاوت است؛ به همین علت هرچه وسعت مکانی که در اختیار داریم، بیشتر باشد، توانایی مضاعفی برای برگزاری برنامه‌ها و کلاس‌های متفاوت باتوجه‌به نیاز و علایق اهالی محل و منطقه خواهیم داشت. برای اجرایی‌کردن اهداف خود و به‌کارگیری چرخ‌های صنعتی که خیرین به ما اهدا کردند، نیازمند یک کارگاه هستیم؛ اما مکانی که متعلق به خود فرهنگ‌سرا بود و باید در اختیار ما باشد، در اختیار کانون پرورش‌فکری کودک و نوجوان قرار گرفته است. با این واگذاری یک موازی‌کاری در منطقه صورت گرفته است؛ چرا که در کانون پرورش فکری کودک و نوجوان نیز کار با کودک انجام می‌شود. در فرهنگ‌سرا کار با کودک به‌صورت گسترده صورت می‌گیرد؛ فعالیت‌هایی ازجمله کار با سفال، خلاقیت، نقاشی و… .»
او در پاسخ به این پرسش که چرا مکانی که متعلق به فرهنگ‌سرا بود، به کانون پرورش‌فکری کودکان و نوجوانان تعلق گرفت، گفت: «کانون پرورش‌فکری کودک و نوجوان در حال حاضر به دلیل مترو خراب شده است؛ به همین علت به‌صورت موقت این مکان در اختیار آن‌ها قرار گرفته است. کارکرد کانون پرورش‌فکری کودک و نوجوان با فرهنگ‌سرا یکی است؛ درصورتی‌که می‌توان از آن مکان استفاده‌های گوناگون کرد. از طرفی ما با وجود تعداد کلاس محدود و فضای اندک مجبور به برگزاری تعداد کلاس کمتری هستیم و برای اجرای اهداف خود محدود شدیم. اگر از مکان به‌عنوان کارگاه استفاده می‌شد، استقبال از کلاس‌ها بیشتر بود و مخاطب به امید توانمندشدن و مسئله اشتغال تمایل بیشتری برای شرکت در کلاس‌ها و فعالیت‌های فرهنگ‌سرا داشت. اکنون فرصت آموزش همراه با اشتغال را باوجود این اتفاق ازدست‌داده‌ایم. در این زمینه بسیار پیگیر بودم و به ارگان‌های مربوط نیز مراجعه کردم. امیدوارم بتوانیم مکانی با وسعت بیشتر داشته باشیم تا برنامه‌ها، کلاس‌ها و بحث اشتغال روند بهتری را سپری کند. امیدوارم باوجود فرهنگ‌سرا و ایجاد کارگاه مشاغل بتوانیم نه‌تنها به مددجویان مرکز نیکوکاری و افراد منطقه، بلکه به همه افراد نیازمند جامعه کمک کنیم. با وجود کارگاه هم به افراد جامعه می‌توان کمک کرد و هم می‌توان برای داشتن فرهنگ‌سرایی توانمندتر و پربارتر قدم برداشت.»
مدیر فرهنگ‌سرا با اشاره به برنامههای فعلی فرهنگ‌سرا بیان کرد: «در فرهنگ‌سرای پگاه درزمینه هنری کلاس‌های خیاطی، سفال، نقاشی با مدادرنگ، نقاشی رنگ‌وروغن، ویترای (نقاشی روی شیشه)، شمع‌سازی، آشپزی و کریستال و درزمینه علمی کلاس‌های زبان انگلیسی، خلاقیت، چرتکه، رباتیک، کلاس‌های تقویتی، مزاج‌شناسی و صابون‌سازی برگزار می‌شود. برای کودکان کلاس‌های ورزش کودکان، مهدکودک و خلاقیت کودک و درزمینه ورزشی، کلاس‌های دفاع‌شخصی، جودو، جوجیتسو، مبارزه‌های ترکیبی، کیک‌بوکسینگ، موی تای، نینجا، کوراش، ژیمناستیک، حرکات اصلاحی، فیتنس، آمادگی جسمانی و بدن‌سازی برگزار می‌شود. علاوه بر برگزاری کلاس‌های آموزشی، برنامههای فرهنگی، جشن‌های گوناگون وابسته به مناسبت‌های خاص و اردو برپا می‌شود؛ به‌عنوان‌نمونه، می‌توان به ورکشاپ رایگان آموزش آشپزی، اردوی باغ گل‌ها، آشنایی با کلام نور، مراسم و برنامههای سوگواری اهل‌بیت(ع)، رویداد کافه کتاب، مسابقه عکاسی، برگزاری کلاس‌های تقویتی در زمان آزمون دانش‌آموزان در فرهنگ‌سرا و… اشاره کرد.»
فعالیت در فرهنگ‌سرای پگاه برای زهرا آصالح با وجود تمامی مشکلات، لذت‌بخش است؛ چراکه فعالیت‌های او در راستای کمک به امور مالی و حل آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی مردم است. او درآمد به‌دست‌آمده از کلاس‌ها را نیز صرف امور خیر در مرکز نیکوکاری اباصالح (در قسمتی از فرهنگ‌سرا قرار گرفته‌است) می‌کند.
