به گزارش اصفهان زیبا؛ همواره در هر اقتصادی یکی از موضوعاتی که به‌عنوان شاخص عملکرد مدیران مورد ارزیابی می‌گیرد، وضعیت بیکاری و توانایی در ایجاد شغل است. در سال‌های گذشته معضل بیكاری جوانان و نبود شغل مناسب به یكی از چالش‌های اصلی كشور مبدل شده است.
در همین راستا به غیر از سیاست‌هایی كه از طرف نهادهای اقتصادی حاكمیتی كشور همچون وزارت صمت دنبال می‌شود، لازم است به صورت بنیادین در خصوص حل مسئله اشتغال چاره‌اندیشی شود. در حال حاضر یكی از دغدغه‌های فعالان اقتصادی استان اصفهان، نبود نیروی كار مناسبت و كمبود منابع انسانی مورد نیاز است.
چنین واقعیتی در استان در كنار بیكاری جوانان گویای آن است كه یكی از ریشه‌های مسئله بیكاری، عدم تربیت صحیح دانش‌آموزان برای تأمین نیاز بازار كار است. به همین دلیل ضرورت دارد كه در سطح وزارت آموزش و پرورش برای حل این معضل تدابیری اندیشیده شود. با نگاه به سند تحول آموزش و پرورش و تعریف ساحت تربیت اقتصادی به نظر می‌رسد در سطح كلان چنین دغدغه‌ای به خوبی درک شده و تصمیم بر حل آن گرفته شده است؛ هرچند در سطح اجرا هنوز فاصله بسیار زیادی با تحولات مد نظر وجود دارد.
در همین راستا گفت‌وگویی با محمدرضا ابراهیمی، مدیرکل آموزش و پرورش استان اصفهان انجام شده است تا بتوان از نگاه حوزه آموزش و پرورش اهمیت پرداختن به تربیت اقتصادی و آخرین اقداماتی که برای پیاده‌سازی مفاد ساحت تربیت اقتصادی در استان اصفهان صورت گرفته است را بررسی کنیم که در ادامه می‌خوانید.
چگونه ارائه آموزش‌های مرتبط با سواد اقتصادی و کارآفرینی می‌تواند در آینده نسل جدید مؤثر واقع شود؟
سواد اقتصادی یا مالی، یکی از ساحت‌های سند تحول بنیادین است. ما دانش‌آموزان را به صورت عام در دروس مختلف مانند علوم اجتماعی، فناوری و دروس دیگر با مباحث و دروس اقتصادی آشنا می‌کنیم. مباحث فناوری و کارآفرینی در رویکرد فنیوحرفهای، هدف اصلی است تا دانش‌آموز بتواند در حوزه اقتصادی کارآفرین یا فعال باشد.
در حال حاضر نیمی از دانش‌آموزان اصفهان در دور دوم فنیوحرفهای و کار‌و‌دانش تحصیل می‌کنند و کارآفرینی و مهارت‌افزایی را می‌آموزند و با صنعت و تجارت ارتباط پیدا می‌کنند. نکته دیگری که ما با قوت دنبال می‌کنیم این است که آموزش و پرورش و برخی از نهادها و سازمان‌های دولتی نیازمندی‌هایی دارند که باید به همت دانش‌آموزان و در مدارس آموزشوپرورش تولید شود. در این خصوص تفاهم‌نامه‌ای با وزارتخانه منعقد کردیم مبنی بر اینکه بتوانیم تولیدات صنعتی و هنری دانش‌آموزان را خریداری کرده و برای جشنواره‌ها و مسابقات مختلف استفاده کنیم. در این راستا علاوه بر اینکه اقدام فرهنگی و اقتصادی انجام شده است، دانش‌آموزان در موضوع تولید وارد شده و تجربه‌ای در این زمینه کسب کرده‌اند.
در حال حاضر در آموزشوپرورش چه مباحثی مرتبط با سواد اقتصادی برای دانش‌آموزان ارائه می‌شود؟
همان‌گونه که عرض کردم برخی از دروس با سواد اقتصادی مرتبط شد و از سوی دیگر بخشی از دانش‌آموزان را با مراکز فنی‌و حرفه‌ای مرتبط می‌کنیم. درصددیم آنچه در سند تحول بنیادین آمده است را اجرا کنیم. هر دانش‌آموزی باید مهارت داشته باشد؛ اما به دلیل اینکه زیرساخت‌های کافی در کل کشور وجود نداشته است، نتوانسته‌ایم به این مهم دست پیدا کنیم.
در این راستا با مراکز فنیوحرفهای چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی تعامل داشتیم و ان‌شاءالله در برنامه‌های آینده به صورت گسترده‌تر همکاری و تعامل بین مراکز فنیوحرفهای و مدارس تقویت می‌شود تا دانش‌آموزان علاوه بر آشنایی با قوانین، با مهارت‌های اقتصادی و شیوه‌های تولید و عرضه آن آشنا شوند. همین موضوعات منجر به افزایش سواد اقتصادی در بین دانش‌آموزان خواهد شد و در این مسیر با ارگان‌های دیگر همکاری خواهیم داشت.
برای رفع کمبودهای مرتبط با آموزش‌های اقتصادی در استان اصفهان چه تمهیداتی انجام شده است؟
ارائه درس مشاغل برای دانش‌آموزان و آشنایی با انواع مشاغل، سپس ایجاد و راه‌اندازی بازارچه‌های مختلف در مدارس در دستور کار قرار گرفته است تا دانش‌آموزان به صورت پاره‌وقت عملا با برخی از مشاغل آشنا شوند و تولید کنند و تولیدات آن‌ها در معرض دید و فروش قرار گیرد. دانش‌آموزان می‌توانند تمرین کنند که علاوه بر تولید، محصولشان را عرضه کنند و به درآمدزایی دست یابند تا برای فضای بزرگ‌تری به عنوان بازار و کارآفرینی تمرین و تجربه‌ای شود.
با توجه به اینکه استان اصفهان یک استان صنعتی است و در حال حاضر در بسیاری از واحدهای تولیدی استان، نیاز به نیروی کار جوان یک چالش محسوب می‌شود، آیا برای پرورش و آمادگی هرچه بهتر دانش‌آموزان به‌خصوص دانش‌آموزان فنیوحرفهای برای ورود به بازار کار با واحدهای تولیدی استان تعامل داشته‌اید؟یا به بیان دیگر تا چه حد از ظرفیت واحدهای تولیدی استان برای آماده کردن هر چه بهتر دانش آموزان برای ورود به بازار کار بهره مند شده‌اید؟
کمبود نیروهای متخصص یکی از مشکلات مهمی است که در حال حاضر کارخانه‌های ما با آن روبه‌رو هستند؛ چون نیروی انسانی ماهر، توانمند و متخصص ندارند. اغلب واحدهای تولیدی، نیروی انسانی متخصص لازم دارند. در این راستا دانش‌آموزان در مراکز فنیوحرفهای و کار‌و‌دانش افزایش پیدا کردند و این اتفاق خوبی بود که از سوی وزارتخانه آموزشوپرورش رخ داد. در اصفهان هم پیگیر آن هستیم که دانش‌آموزان را در مراکز فنیوحرفهای و کار‌و‌دانش افزایش دهیم.
در این راستا در کل کشور هنرستان‌های هم‌جوار صنعت شروع به کار کردند که در حال اجرا هستند؛ یعنی کارخانه‌ها با همکاری آموزشوپرورش هنرستان‌هایی را احداث می‌کنند تا نیاز صنعت را در هنرستان‌ها تأمین کنند. این ارتباط باعث می‌شود که صنعت، نیاز خود را اعلام کند و ما رشته‌هایی در هنرستان‌ها ایجاد کنیم که مطابق با نیاز صنعت باشد و ارتباط معنادار دو سویه بین صنعت و آموزشوپرورش رخ دهد. به لطف خدا این اقدام آغاز شده و تعدادی از هنرستان‌ها با این مدل به بهره‌برداری رسیده است و تعداد دیگری نیز به زودی به بهره‌برداری می‌رسد.
به نظر شما چه تغییراتی باید در ساختار و برنامه‌ریزی درسی برای آشنایی هرچه بهتر دانش‌آموزان با مفاهیم اقتصادی و افزایش مهارت‌های کارآفرینی در دانش‌آموزان در سطح وزارت آموزشوپرورش رخ دهد؟
همکاران ما در سازمان تألیف کتب درسی و پژوهش، پیگیر این موضوع هستند که متون دروس نظری را متناسب با نیاز روز از جمله کارآفرینی، سواد رسانه، سواد اقتصادی، رشد اجتماعی و علوم اجتماعی منتشر کنند و در محتوا نیز تغییراتی به وجود آورند.
این برنامه از سال گذشته آغاز شد؛ اما از سوی دیگر توجه ویژه‌ای به هنرستان‌ها شده تا در رشته‌های مختلف بخش صنعت، دانش‌آموزان را به نحوی پرورش دهیم که به محض اینکه نهادها و سازمان فراخوان بدهند، از آن‌ها به عنوان نیروی کار استفاده شود و دانش‌آموزان این توان را داشته باشند که کارآفرین باشند و بتوانند تأمین معاش کنند؛ چون بلوغ معاش و رشد اقتصادی جامعه به رشد اقتصادی خانواده‌ها بستگی دارد و رشد اقتصادی خانواده نیز نتیجه رشد اقتصادی افراد است.
امیدوارم متعاقبا دانشگاه‌ها هم بتوانند جوانان را به این سمت سوق دهند که رخدادهای بهتری به وقوع بپیوندد. با توجه به اینکه جهش تولید با مشارکت مردم که شعار سال رهبری است، قطعا آموزشوپرورش یکی از خاستگاه‌های مشارکت مردم است و نهادی است که با همه مردم مرتبط است. آموزشوپرورش می‌تواند نگرش‌ها را در مسیر تغییر قرار دهد تا در دانش‌آموزان شخصیت چند‌بعدی شکل بگیرد و علاوه بر کسب علم به ارتقای مهارت‌ها در وجوه و رده‌های مختلف از جمله سواد اقتصادی، سواد رسانه‌ای و کسب مهارت‌ها دست پیدا کنند.
به سواد اقتصادی دانش‌آموزان اصفهان چه نمره‌ای می‌دهید؟ آیا بسترهای لازم برای فراگیری آن‌ها فراهم شده است تا آن‌ها مهارت‌ها را بیاموزند؟
این موضوع نیاز به تحقیق و پژوهش دارد. ما نسبت به گذشته در این موضوع رشد خیلی خوبی داشته‌ایم و متناسب با سند تحول بنیادین و کانون‌های توسعه برنامه ششم و هفتم پیش می‌رویم؛ اما زمان طولانی نیاز داریم تا در این مسیر و برای رسیدن به این امر حرکت گسترده‌تر و عالمانه‌تری داشته باشیم.