به گزارش اصفهان زیبا؛ یکی از چالش‌هایی که والدین نوجوان با آن مواجه هستند، استقلال‌طلبی نوجوانان است. والدینی که تا همین چند وقت پیش می‌توانستند با دستوردادن به فرزند خود او را وادار به انجام دادن یا ندادن کاری کنند، با پا گذاشتن او به عرصه نوجوانی دیگر قادر به این کار نیستند؛ زیرا فرزند آن‌ها در دوران گذار از کودکی به بزرگ‌سالی قرار گرفته و سودای استقلال در سر دارد.
استقلال‌طلبی یکی از ویژگی‌های بارز نوجوان است. ممکن است این ویژگی خود را با دوری از خانواده و تمایل به گروه‌های دوستی نشان دهد. درواقع نوجوانان با شکل‌دهی به دستگاه ارزشی و اندیشه خود به‌مرور اتکای خود را به اطرافیان کاهش می‌دهند و سعی می‌کنند با مسائل شخصی به‌طور خوداتکا برخورد کنند. باوجود ظاهر پیچیده، دشوار و چالش‌برانگیز استقلال‌طلبی نوجوان، این خصیصه مزایایی نیز دارد. فرد نوجوان با افزایش استقلال‌طلبی، عزت‌نفس خود را تقویت می‌کند و با مسئولیت‌پذیری بیشتر نسبت به گذشته، قدرت تصمیم‌گیری خود را بهبود می‌بخشد.
اما پرسشی که در این میان مطرح است، این است که والدین چگونه می‌توانند استقلال‌طلبی نوجوان را مدیریت کنند؟ چگونه می‌توانند استقلال نوجوان را در مسیری ایمن هدایت کنند؟ یکی از بهترین عرصه‌هایی که والدین می‌توانند در آن حس استقلال‌طلبی نوجوان را در آن مدیریت کنند، فعالیت‌های اقتصادی است. نوجوان با ورود به عرصه‌های اقتصادی ضمن کشف استعداد خود، تمرین کم‌خطری را برای دوران جدی‌تر زندگی تجربه خواهد کرد.
مقدمات ایجاد استقلال مالی در نوجوان چیست؟
هرچند استقلال مالی برای نوجوان موضوعی نسبی است و با مفهوم استقلال مالی برای فرد جوان متفاوت است، لازم است مقدمات این موضوع را در کودکی فراهم کرد. یکی از این مقدمات، ایجاد حدومرز برای منابع مالی است. کودکی که بدون محدودیت و با کوچک‌ترین اراده، به تمامی خواسته‌های خود می‌رسد، نمی‌تواند در آینده در زمینه رفتارهای اقتصادی فرد موفقی باشد؛ البته این موضوع باید در تناسب با ظرفیت و درک کودکان باشد.
اما به هر میزانی که پول‌توجیبی فرزند خود را افزایش می‌دهید، مسئولیت مخارج بیشتر را نیز بر عهده او قرار دهید؛ به‌عنوان‌مثال، اگر کودک شما پول‌توجیبی خود را صرفا برای خرید تنقلات صرف می‌کند، درصورتی‌که پول‌توجیبی او را افزایش دادید، مخارج خرید اسباب‌بازی را نیز به عهده او قرار دهید. این کار مقدمه بسیار مهمی برای داشتن دوران مالی موفق در نوجوانی است.
از کجا متوجه شویم که نوجوان ما به دنبال استقلال مالی است؟
هرچند فرایند استقلال مالی به‌صورت دفعی اتفاق نمی‌افتد، می‌توان با رؤیت نشانه‌هایی از آن، به نوجوان کمک کرد تا نسبت به کسب درآمد اقدام کند. به‌سادگی می‌توان نمونه‌هایی از این رفتارها را در تعامل با چنین افرادی مشاهده کرد؛ به‌عنوان‌مثال، زمانی که نوجوان به دنبال خرید چیزی باشد، آن چیز نه‌تنها جزو نیازهای او نیست، بلکه هزینه خرید آن فراتر از هزینه‌ها معمول سایر خواسته‌های او است؛ به‌عنوان نمونه، داشتن کنسول بازی برای نوجوان نیاز نیست؛ بلکه در مقابل برای او یک خواسته تلقی می‌شود.
گاهی نیز نوجوان از ناچیز بودن پول‌توجیبی خود شکایت می‌کند؛ هرچند فراهم کردن پول برای نوجوان در حد تأمین نیازها، در حد سطح اجتماعی او، وظیفه والدین است، اما ممکن است با وجود تأمین پول توجیبی به میزان مناسب، او همچنان از ناچیز بودن مقدار آن شکایت کند. گاهی نیز نوجوان در تخیلات خود یا در گفت‌وگو با دوستان خود، ممکن است به ایده‌هایی برای راه‌اندازی کسب‌وکار برسد.
این ایده‌ها گاهی واقع‌گرایانه و گاهی نیز غیرعملی هستند؛ بااین‌حال ممکن است نوجوان به دنبال اجرایی کردن این ایده‌ها برای راه‌اندازی کسب‌وکار باشد. این موارد یا موارد مشابه نمونه شرایطی است که نشان‌دهنده آمادگی نوجوان برای استقلال مالی یا حداقل شروع کسب درآمد است.
چرا کسب درآمد توسط نوجوان دارای اهمیت است؟
کار کردن برای نوجوان فرصت بسیار مناسبی برای توسعه مهارت‌های اوست. بسیاری از افراد حرفه‌ای، مهارت‌آموزی خود را در ایام نوجوانی شروع کرده‌اند. این موضوع در گذشته بیشتر از زمان فعلی رواج داشته است. در گذشته والدین فرزند خود را در ایام فراغت به بازار می‌فرستادند تا در حرفه‌ای مشغول به کار و شاگردی کردن بشوند. فارغ از اینکه این کار برای نوجوان درآمد داشته باشد یا نه، صرف شاگردی کردن در یک حرفه موجب مهارت‌آموزی و کسب تجربه می‌شود.
این کار باعث می‌شود زمانی که به سن جوانی رسید، دیگر برای یافتن شغل دچار سردرگمی نشود و از بابت کسب حداقل درآمد، خیال او راحت باشد. درواقع کار در نوجوانی می‌تواند فرصتی برای قرار گرفتن در معرض یک مسیر شغلی باشد. کسب درآمد همچنین نوجوان را مجبور به یادگیری مهارت‌های مدیریت پول می‌کند؛ زیرا هیچ‌گاه مانند زمانی که نوجوان خود کسب درآمد کند، نمی‌توان او را در معرض یادگیری موضوعات مالی قرار داد.
از سوی دیگر کار کردن در اسلام امری مقدس شناخته می‌شود؛ تا حدی که در حدیثی از پیامبر اسلام آمده است که می‌فرمایند: هر کسی که بیکار باشد و سنگینی [معاش] خود را بر دوش مردم بیندازد، ملعون است و لعنت خدا شامل اوست. در نگاه اسلامی کار به عنوان عامل تربیت شناخته شده و کار و انسان رابطهای دو سویه دارند. به‌عبارت‌دیگر هم انسان سازنده و آفریننده کار خودش است و هم کار خالق و آفریننده روح آدمی است. یعنی اینکه کار باعث رشد انسان می‌شود.
چند نکته
در این یادداشت سعی شد تا با مرور اهمیت استقلال مالی و همچنین کار در نوجوانی به نکته‌هایی مختصر در این زمینه اشاره شود. استقلال مالی و کار کردن نوجوان دو روی یک سکه هستند، تا زمانی که نوجوان شما به کار کردن روی نیاورد، استقلال مالی او نیز امکان‌پذیر نخواهد بود. البته باید توجه داشت که قرار نیست نوجوان شما تمام مخارج خود را از طریق کار کردن به دست بیاورد. بلکه همین که یک جریان درآمدی ناچیز به راه بیندازد به‌نحوی‌که بتواند بخشی از مخارج خود را از این طریق تأمین کند، اتفاق بزرگی است.
درنهایت باید گفت لازم است ذهنیت درستی درباره مفهوم کار داشته باشیم. «کار» الزاما کسب درآمد نیست، بلکه به هر فعالیتی که موجب بالفعل‌شدن استعدادهای فرزندمان بشود نیز «کار» گفته می‌شود. به همین دلیل درصورتی‌که نوجوان شما مشغول فراگیری مهارتی هنری مانند خطاطی است، او نیز در حال کار کردن است؛ ولو اینکه با کسب درآمد همراه نباشد.
