به گزارش اصفهان زیبا؛ یکی از اصول مهم در تربیت اقتصادی، پرداختن به اصل همکاری است، اصلی که اگر در کودکی به آن بها داده شود و فرزندان با چنین روحیه‌ای آشنا و بزرگ شوند، در بزرگ‌سالی به‌عنوان کارگزار، و مسئول، به‌راحتی می‌توانند به‌عنوان ابزاری نیرومند و کارساز در جهت حل مشکلات و مسائل خود از آن بهره ببرند.همکاری درواقع فرایند کارکردن با یکدیگر برای دستیابی به یک هدف مشترک است؛ درواقع اگر یک هویت جمعی مثل خانواده، گروه‌های دوستی یا ورزشی، شاغلان در یک زمینه تولیدی و…. دورهم جمع شوند و در راستای یک هدف مشترک فعالیت کنند، همکاری شکل گرفته است.
همکاری به دو شکل «خوب و بد» رخ می‌دهد. اگر هدف مشترک بین افراد، صحیح و سازنده باشد، شاهد همکاری خوب و مؤثر هستیم. بالعکس، گاهی هدف همکاری به‌صورت بد و غلط تعریف می‌شود؛ مانند زمانی که افراد برای انجام فعالیت‌هایی که از دید جامعه جزو ناهنجاری و بزهکاری محسوب می‌شود، باهم همکاری می‌کنند؛ مثل ضرب‌وشتم، دزدی، تمسخر دیگران و… .
آموزش همکاری در بستر خانواده
اگر افراد از کودکی کار گروهی را تمرین و تجربه نکنند و با راه‌های مؤثر ارتباط و حل مشکلات در گروه آشنا نشوند، در آینده در این نوع فعالیت‌ها با مشکل روبه‌رو خواهند شد؛ به‌طوری‌که کار و سرمایه‌های اقتصادی در کنار هم جمع نخواهند شد یا در صورت تجمیع آن‌ها، به دلیل عدم وجود روحیه همکاری این داشته‌ها هدر خواهند رفت.
ایجاد بستر به‌منظور آموزش همکاری در کارهای گروهی و تیمی برای کودکان می‌تواند از نیازمندی‌های شکل‌گیری جامعه پیشرفته باشد؛ چراکه بدون تجمیع نیروها در اقتصاد امروزی، حرکت‌های پایدار و مؤثر شکل نخواهد گرفت یا اینکه از بین می‌رود. روحیه همکاری و پرهیز از حسادت‌ها و رقابت‌های بیجا در سنین کودکی اصل مهمی است که جهت شکل‌گیری روحیه همکاری بایستی موردتوجه قرار گیرد.در خانواده می‌توان با دادن مسئولیت‌های مشخص و به فراخور سن کودک، همکاری را ترویج داد؛ درواقع کودکان با فراگیری همکاری؛ سازش و انصاف در خصوص یکدیگر را آموزش می‌بینند.
راهکارهای پرورش روحیه همکاری در فرزند
•مرتب‌کردن اتاق
کودک سه تا شش سال می‌تواند با همکاری مادر اتاقش را مرتب کند؛ همچنین لباس‌های کثیف خود را برای شستن، داخل سبد مخصوص لباس‌های کثیف بریزد؛ البته فراموش نشود برای این گروه سنی، تمام فعالیت‌ها باید در قالب بازی انجام شود.
•آب‌دادن به گلدان‌ها
در هفته یک الی دو روز را تعیین کنید تا گیاهان را آبیاری کند. این کار برای کودک بسیار لذت‌بخش است؛ چون بعد از گذشت مدت‌زمانی، شاهد رشد گیاه است و درواقع نتیجه کارش را می‌بیند.
•چیدن سفره ناهار
کودک از حدود سه‌سالگی، می‌تواند در پهن‌کردن سفره غذا یا حتی در آشپزی به شما کمک کند. باهم کیک درست کرده و برای ناهار یک ژله ساده آماده کنید؛ فقط باید فضای آشپزخانه را برای او امن و صبرتان را زیاد کنید؛ برای مثال، می‌توانید تمام وسایل تیز و شکستنی را از دسترس او دور کنیدیا اینکه مراقب باشید کف آشپزخانه خیس نشود تا کودک لیز بخورد؛ همچنین می‌توان به کودکان بالای پنج سال در کنار سایر اعضای خانواده به‌منظور تقویت همکاری و کمک به مادر، وظیفه شستن بشقاب غذا را به او محول کرد.
•تقسیم وظایف هنگام آمدن مهمان
یکی از مواردی که برای کودک بسیار لذت‌بخش است، دیدن همکاری کل اعضای خانواده به‌طور هم‌زمان است؛ به‌طورمثال، هنگام آمدن مهمان می‌توان وظایفی مثل خرید میوه و شستن آن، جاروکردن، گردگیری، مرتب‌کردن اتاق‌ها، چیدمان میز پذیرایی و… را بین کل اعضای خانواده تقسیم کرد تا کودک شاهد همکاری لذت‌بخش بین خود و سایر اعضای خانواده باشد؛ البته این نوع همکاری محبت و همدلی را افزایش و خستگی را کاهش می‌دهد.
مزایای همکاری
•حل مسئله و نوآوری
فرایند برقراری ارتباط بین چند نفر در راستای یک هدف مشترک، اغلب می‌تواند به کشف راه‌حل‌های جدید و خلاقانه کمک کند؛ همچنین همکاری مؤثر می‌تواند منجر به طوفان فکری و ارائه ایده‌های جدید و نوآوری در تیم شود. تیم‌هایی با پیشینه‌های متنوع نیز اغلب راه‌حل‌های بیشتری برای حل مشکلات خود دارند.
•افزایش بهره‌وری
همکاری می‌تواند به افزایش بهره‌وری کمک کند. زمانی که ارتباط همدلانه بین افراد به‌وجود می‌آید، به دلیل تنوع بالای مهارت‌ها، ناخودآگاه افراد را درخصوص هدف مسئولیت‌پذیر می‌کند و درنتیجه بهره‌وری تیم را بالا می‌برد. با افزایش بهره‌وری و کارایی، سودآوری و افزایش درآمد هم اتفاق می‌افتد.
اما اکنون پرسشی که پیش می‌آید، این است: تمام مزایای بالا زمانی رخ می‌دهد که همکاری درست و به‌جا بین افراد ایجاد شده باشد. چه‌بسا وقتی روحیه همکاری و جمعی بین افراد نباشد، دلسوزی و همدلی و سازش بین آن‌ها نیز کم‌رنگ می‌شود و بار مسئولیت و انجام وظایف بر دوش بعضی افراد سنگینی می‌کند و می‌تواند مضرات روحی، روانی و مالی نیز برای آن‌ها داشته باشد.
راهکارهای موفقیت در کارهای گروهی
انجام چند نکته زیر می‌تواند به ایجاد همکاری موفقیت‌آمیز در گروه‌ها منجر شود:
•واضح ارتباط برقرار کنید
ارتباط شفاف به‌صورت کلامی و نوشتاری داشته باشید. انتظارهای خود را از یکدیگر واضح و به‌دوراز رودربایستی بیان کنید. انتقال اطلاعات به‌وضوح، منجر به شناخت افراد از یکدیگر می‌شود؛ درنتیجه همکاری درست رقم می‌خورد.
•از گوش‌دادن فعال غافل نشوید
مهارت گوش‌دادن فعال شامل تلاش برای درک دیگران است. این به معنای استفاده از زبان بدن برای انتقال علاقه، پرسیدن پرسش‌های معنادار و شفاف‌سازی در صورت لزوم است. گوش‌دادن فعال کمک می‌کند با برقراری ارتباط واضح و احساس احترام به یکدیگر به‌طور مؤثر همکاری شکل گیرد.
•نقش افراد را دقیق و مشخص تعریف کنید
ارائه نقش‌های تعریف‌شده در هر کار تیمی در خانواده یا سازمان می‌تواند مفید باشد. تعریف نقش‌ها اغلب به افراد کمک می‌کند روی مهم‌ترین وظایف خود متمرکز بمانند. نقاط قوت و توانایی‌های هر یک از اعضای تیم را در نظر بگیرید و هنگام تعیین نقش در تیم مشترک خود از آن‌ها استفاده کنید؛ همچنین می‌توانید نقش‌های جدید برای افراد تعیین کنید؛ بدین‌گونه فرصتی تازه برای اعضای تیم فراهم می‌شود تا کارهای جدید را امتحان کنند؛ درضمن به آن‌ها کمک می‌کند مهارت‌های جدید را بیاموزند و در حرفه خود احساس چالش کنند.
•برای کار گروهی ارزش قائل شوید
افراد در گروه‌ها و تیم‌ها زمانی موفق می‌شوند که اعضا به اصل همکاری اهمیت دهند. این اهمیت‌دادن شامل اولویت‌دادن به نتایج مشترک، بیشتر از اهداف فردی است. افرادی که یاد گرفته‌اند برای کار گروهی ارزش قائل باشند، معمولا «رویکردی آزادانه» به کار مشارکتی دارند و با رویی گشاده پیگیر می‌شوند که هر یک از اعضای تیم چه چیزی برای ارائه دارند.
تعاونی؛ همکاری از نوع اقتصادی
در یک فعالیت گروهی و از نوع اقتصادی، افرادی دور هم جمع می‌شوند که داشته‌های محدودی دارند؛ اما از محل کار خود و با همکاری یکدیگر می‌توانند خلأها و کمبودها را پر کنند و درمجموع کسب‌و‌کاری موفق را رقم بزنند؛ به این نوع کسب‌وکارها تعاون گفته می‌شود.تعاونی‌ها گروه‌های کوچک خانوادگی، دوستی یا شغلی هستند که با وجود سرمایه‌های اندک مالی و با بهره‌گیری از اصل همکاری می‌توانند به سودآوری برسند و سرمایه‌های خرد مالی خود را به جریان بیندازند و سود ببرند؛ درواقع یکی از اهداف آموزش همکاری در الگوهای اقتصادی، ترویج بستر تعاون است.
ازجمله فواید وجود تعاونی‌ها در بستر جامعه می‌توان به نوآوری، هم‌افرایی و افزایش بهره‌وری اشاره کرد؛ همچنین تعاونی‌ها می‌توانند به گسترش عدالت اجتماعی در صورت توزیع فرصت‌ها و ثروت‌ها به نفع اقشار متوسط و کم‌درآمد جامعه کمک کنند؛ ازاین‌رو می‌توان توسعه و گسترش تعاونی‌های تولیدی را که با اندک‌سرمایه مالی اعضا و با سرمایه حقیقی همکاری انسانی تشکیل می‌شود، به فقرزدایی و افزایش رفاه در جامعه منتج دانست.درنهایت افراد به هر نوع فعالیتی مشغول باشند، اغلب زمانی به بزرگ‌ترین دستاوردهای مالی یا غیرمالی دست می‌یابند که برای دستیابی به اهداف مشترک با هم کار کنند. آشناکردن فرزندان با تعاونی‌ها و تشکیل تعاونی‌های خانوادگی و قرض‌الحسنه‌ها ازجمله راهکارهای پرورش روحیه همکاری در آن‌هاست.
