به گزارش اصفهان زیبا؛ نشاط و شادی بهعنوان یکی از احساسات و واکنشهای ریشهای مثبت و یکی از ضروریترین خواستههای فطری انسان، نقش تعیینکنندهای در سلامت فرد و جامعه دارد و ازآنجاکه شادی همواره با خرسندی، خوشبینی، امید و اعتماد همراه است، میتواند نقش تسریعکنندهای در فرایند توسعه جامعه داشته باشد؛ درواقع، زمانیکه عموم مردم جامعهای از نشاط و شوقوشور اجتماعی برخوردار باشند، وفاق، همبستگی، تعلق اجتماعی، تعاملهای اجتماعی مطلوب، رضایت از زندگی و همچنین سلامت روانی و اجتماعی افراد افزایش پیدا کرده و طبیعی است که به موازات آن، آسیبها و معضلهای فراگیر یا کمتر فراگیر اجتماعی کاهش و انگیزه برای کار و تلاش افزایش مییابد.
نشاط و شادمانی، گمشده انسان معاصر و مطلوب مشترک همه انسانهاست. انسان موجودی دارای اختیار، هدفمند و جویای نشاط (شادکامی)، خوشبختی و سعادت است و تا زمانی که به آنچه میخواهد، دست نیابد احساس نشاط، خوشبختی و سعادت نمیکند. گروهی از نظریهپردازان معتقدند اهمیت عمده زندگی، در نشاط نهفته است و انگیزه اصلی انسانها در همه زمانها، چگونگی دستیابی و حفظ و ارتقای آنهاست.
شادی و نشاط موجبات سلامتی عاطفی، روانی، جسمی و امیدواری را فراهم میکند؛ همچنین زندگی را خوشایند میسازد و اشتیاق برای پرداختن به فعالیتهای اجتماعی را آسان میکند. به عبارتی، یکی از چالشهای فراروی انسان در دنیای امروز، احساس بهزیستی و شادمانی است؛ چراکه باوجود پیشرفتهای چشمگیر در فناوری و تأمین آسایش انسان، احساس شادمانی او افزایش نیافته است.
فقدان یا نزول نشاط اجتماعی در یک جامعه به دو عامل اساسی بستگی دارد: یکی، عوامل فردیخانوادگی است و دیگری، عوامل اجتماعی و محیطی. خانواده بهعنوان اولین مکانی که فرزندان الگوهای ارتباطی را فرا میگیرند و شخصیت فرد در دورههای اولیه و اصلی حیات در آنجا نقش میبندد، نقش کتمانناپذیری در آموزش مهارتهای زندگی دارد که همگی به شکل مستقیم و غیرمستقیم بر نشاط مؤثرند؛ همچنین خانواده اولین نهادی است که یادگیری اجتماعی در آن اتفاق میافتد. درصورتیکه فرزندان با الگوهای صحیح ارتباطی آشنا شوند، میتوانند همکاری، مشارکت، اعتماد، ارتباط سالم، سازگاری و… را تمرین کنند که همگی زمینهساز ورود افراد به جامعه است و موجب بسط سرمایه اجتماعی آنها و درنهایت، هدفداری و معناداری زندگی میشود.
حضور و مشارکت حداکثری در انتخابات بازتاب نشاط اجتماعی عموم باشد
در بیانیه گام دوم انقلاب که توسط مقام معظم رهبری ارائه شده است نیز موضوع نشاط، مخصوصا در حوزههای کاری و فعالیتی مورد تأکید ایشان بوده و بهعنوان یکی از راهحلهای مشکلات جاری به آن پرداخته شده است. در این بیانیه راهبردی و ارزشمند، موضوع مشارکت مردمی مورد تأکید قرار گرفته و به مصادیق آن در سالهای قبل، اعم از شرکت مردمی در انتخابات و مسائل سیاسی، کمکرسانی در شرایط بحرانی و… اشاره شده است.
این مشارکت اجتماعی بعد عمل متعهدانه نشاط اجتماعی در جامعه است. از دیدگاه سیاستگذاران اگر افراد خود را جزئی از جامعه بدانند، به حال و آینده محیط اجتماعی خود اعتماد داشته باشند و در بطن جامعه احساس سرزندگی کنند، میتوانند در امور جمعی مشارکت کنند، به حقوق دیگران احترام بگذارند و درنهایت به هویت فردی و اجتماعی خود معنا ببخشند.
مهمترین راهکار برای افزایش نشاط در جامعه، تمرکززدایی دولتی و کاهش نقش دولت در مدیریت و تصمیمگیری مستقیم در این حوزه است؛چرا که نشاط امری فرهنگی و نمادین است و تجربههای مختلف نشان داده که دخالت دولتها در امور فرهنگی به شکل گسترده و دستوری با مقاومتها و مخالفتهایی از سوی جامعه روبهرو میشود و سیاستها در این حوزه به نتایج مطلوب نمیرسند.
انتخابات یکی از عرصههایی است که حضور و مشارکت حداکثری و فعالانه مردم میتواند زمینهساز بازتاب نشاط اجتماعی بیشتر عموم باشد؛ بــهویــژه انتخابات ریاستجمهوری که از بعد استانی و ملی فراتر رفته و جنبه بینالمللی و راهبردی هم پیدا میکند و در جهان بازتاب رسانهای و خبری دارد. انتخابات با حضور فراگیر اقشار مختلف مردم اعم از زنان و مردان بالای 18 سال به عرصه و زمینهای بدل میشود که شورونشاط جامعه را به تصویر مـیکشـد؛ بـهویــژه در ساعتهای پایانی حضور مردم و زمان تمدید ساعتهای رأیگیری که این حضور به اوج خود میرسد و ظهور این حضور در نشاط عمومی بروز میکند.
تنشها و تکانههای اقتصادی بر کاهش مشارکتهای سیاسی مؤثر است
هرچند گفتیم و نوشتیم که دولت و دولتمردان در مسیر تمرکززدایی برای افزایش نشاط عمومی نقش مؤثری دارند، اما باید به این نکته هم اشاره کنیم که مطابق با تجربه کشورهای شاد با مردمان خوشحال، بستر این شور و شادی کف جامعه و در امتداد ایجاد رفاه بیشتر در مسیر دوری از استرس و حاشیهپردازی است.
این موضوع در یک بخش به دانش و سواد رسانهای مردم بازمیگردد و بخش مهمتر به سیاستگذاریهایی که منجر به دست به دست دادن مردم به همدیگر و درحقیقت جمعگرایی آنها میشود، میانجامد. سواد رسانهای مردم را به فهم درست خبرها و متنها و دوری از شایعهها و دروغها میرساند و سلامت فکری آنها را تضمین میکند و ایفای نقش درست دولت، بهویژه در موضوع اقتصاد، حتی در جا انداختن درست و دقیق فرهنگ ایرانی و اسلامی و رعایت اخلاق اسلامی در بازار مؤثر است. این زنجیره که درنهایت به نشاط افراد جامعه منجر میشود، زنجیرهای است که یک سر آن خانواده و سمت دیگر آن دولت و مسئولان هستند و باید مردم از هر قشر و گروهی را دریابند و برای کاهش استرسهای ناشی از تنشها و تکانههای اقتصادی و سیاسی شبانهروزی، بیستوچهارساعته و مداوم تلاش کنند. اما اگر در این مسیر این تلاشها صورت نگیرد، نمود آن در کاهش مشارکتهایی هویدا میشود که نه از سر مخالفت با دولت یا نظام که از سر بیتفاوتی، بیانگیزهشدن و بیاعتمادی به مسئولان امر است.
دولت سیزدهم تلاش کرد جهادگرانه با کار و تلاش بیوقفه رئیسجمهور شهید، این دیوار بلند شده در ادوار مختلف را کوتاهتر کند که تا حدود زیادی موفق بود؛ اما تداوم راه و مسیر طیشده در دولت بعد، با دستفرمان هر عزیزی که رئیس دولت چهاردهم شود، باید با قدرت و تلاش بیشتری ادامه یابد تا به سرمنزل مقصود برسد و شور سیاسی به نشاط اجتماعی منجر شود.