به گزارش اصفهان زیبا؛ همواره یکی از مهم‌ترین بخش‌های دانشگاه، تشکل‌ها و گروه‌های سیاسی فعال در دانشگاه بوده‌اند، تشکل‌هایی که ریشه بعضی از آنها به پیش از انقلاب و فضای سیاسی آن زمان بازمی‌گردد و شاید بتوان گفت همین فعالیت‌های گروهی در میان جوانان بود که نقش پررنگی در پیروزی انقلاب بازی کرد و پس از آن نیز ادامه پیدا کرد.
اهمیت تشکل‌های دانشجویی به‌عنوان بستری برای فعالیت سیاسی دانشجویان در دانشگاه‌ها آنجایی بیشتر مشخص می‌شود که نگاهی به نقش آنها در جریان‌های مختلف کشور در طول سال‌های گذشته داشته باشیم. فعالیتی که رهبر انقلاب از آن به‌عنوان فرصتی برای کشور یاد کردند، فعالیتی تک‌بعدی نیست و بستری است تا دانشجو بتواند به‌واسطه آن، برای حضور در فضای واقعی جامعه، همچنین کمک به رشد و پیشرفت آن آماده شود.
تسخیر لانه جاسوسی که امام خمینی(ره) از آن به‌عنوان انقلاب دوم یاد کردند، حضور پررنگ دانشجویان در زمان جنگ، فعالیت‌های مختلف سیاسی در زمان انتخابات، فعالیت‌های مطبوعاتی، شکل‌گیری جنبش‌های عدالت‌خواهی در میان دانشجویان، مطالبه‌گری از مسئولان و روشنگری و آگاهی‌بخشی به مردم، همه از کنش‌های مختلفی است که از دل تشکل‌ها و جریان‌های مختلف دانشجویی متولد شده‌اند و نقش اساسی در فضای جامعه زمان خود ایفا کرده‌اند.
ایجاد تحول در ذهن و در واقعیت جامعه خود و بعد، ایجاد تحول در ذهن و واقعیت جهان تعبیر سنگینی است که سال گذشته رهبر انقلاب در دیدار با دانشجویان درباره وظایف یک دانشجوی مطلوب بیان کردند، تعبیری که به‌خوبی بیانگر اهمیت جایگاه دانشجو و نقش او در آینده کشور و حتی جهان است، نقشی که اگر باور داشته باشیم برعهده اوست، آنگاه نگاه ما را به کنشگری دانشجویان تغییر خواهد داد. در همین راستا، بررسی وضعیت امروز تشکل‌های دانشجویی، آسیب‌ها، چالش‌ها و ظرفیت‌های آن، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بسترهای فعالیت دانشجویی ضروری به نظر می‌رسد.
ازآنجاکه شرکت در انتخابات و درصد مشارکت مردم در این رویداد مهم یکی از نشانه‌های پویایی هر جامعه به‌شمار می‌رود، تصمیم و اقدام دانشجو بر پایه تصمیم‌های خود برای کشور اهمیت کتمان‌ناپذیری دارد. درواقع تمام تلاش تشکل‌های دانشجویی برای تحقق این امر است که حداقل در محیط دانشگاه «عوام» وجود نداشته باشد و قدرت تحلیل یکایک دانشجویان در سطحی باشد که برای آینده کشور پای‌کار بیایند. با توجه به اهمیت تشکل‌های دانشجویی و تأثیرگذاری این قشر بر جامعه به بررسی عملکرد معاونت فرهنگی، جامعه اسلامی و انجمن اسلامی مستقل دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان در بازه تبلیغات انتخابات 1403 پرداختیم.
چالش‌های تشکل‌های دانشجویی
با شهادت شهید رئیسی و شهدای خدمت، انتخابات ریاست‌جمهوری زودتر از موعد مقرر به جریان افتاد. این اتفاق ناگوار چالش‌های متفاوتی را برای تشکل‌های دانشجویی و دانشجویان رقم زد؛ چراکه زمان امتحانات تیرماه دانشجویان هم‌زمان با انتخابات ریاست‌جمهوری شد و تشکل‌های دانشجویی و دانشجویان باید به دو مسئله مهم و ارزشمند در آینده خود رسیدگی می‌کردند: یکی، قبولی در امتحانات دانشگاه و دیگری، تصمیم‌گیری برای آنچه چهار سال آینده زندگی‌شان را تعیین می‌کند. در این میان، دانشجویان فعال در تشکل‌های مختلف دانشجویی، وظیفه سنگین‌تری داشتند. برای آنها گزینه سومی به نام فعالیت در تشکل در راستای انتخابات نیز وجود دارد.
دانشجویان فعال در تشکل‌های دانشجویی در ایامی که گذشت نه‌تنها خود مشغول به درس و امتحانات بودند، بلکه یکی از مهم‌ترین چالش‌های آنها، درگیری‌های تحصیلی دیگر دانشجویان بود که مانع تمرکز آنها بر فعالیت‌های سیاسی و انتخاباتی می‌شد؛ بااین‌حال همچون ادوار گذشته تشکل‌های دانشجویی در میدان انتخابات حاضر شدند و هریک با توجه به عقاید و توانشان، نقشی متفاوت را ایفا کردند؛ فعالیت‌هایی که برای آگاهی از آنها عملکرد تشکل‌های دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان واحد خوراسگان را در دو بازه رصد کردیم: یک بار، سه هفته مانده به انتخابات و بار دیگر، در هفته منتهی به انتخابات؛ تا صدق و کذب وعده‌ها معلوم شود.
برای پاسخ به پرسش ایجادشده و بررسی عملکرد تشکل‌های دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان واحد خوراسگان به معاونت فرهنگی‌دانشجویی، محسن شریعتی، مراجعه کردیم.
محورهای عملکرد معاونت فرهنگی دانشگاه
معاون فرهنگی‌دانشجویی دانشگاه آزاد خوراسگان در پاسخ به عملکرد دانشگاه در بازه تبلیغات انتخاباتی، فعالیت انتخاباتی در فضای ارزشمند دانشگاه را همچون گذشته (انتخابات مجلس شورای اسلامی) تکلیفی مهم و سنگین دانست و بیان کرد: امام فرمودند از دانشگاه باید سرنوشت یک ملت تعیین شود. اینجاست که باید کارگاه انسان‌سازی دانشگاه وارد عمل شود و نقش خود را به‌عنوان یک بخش فرهنگی در جامعه ایفا کند.
شریعتی طبق جلسه‌های متعددی که با جنبش‌های دانشجویی دانشگاه داشته است، فعالیت انتخابی را در دو محور شرح می‌دهد: محور اول، جهاد تبیین و محور دوم، سازمان‌دهی فعالیت تشکل‌های دانشجویی. خواسته او از دانشجویان این بود که هم خودشان در انتخابات شرکت کرده و هم دیگران را به شرکت در انتخابات دعوت کنند. او از دانشجویان صرفا یک حضور فیزیکی نمی‌خواهد؛ بلکه تلاش می‌کند دانشجویان حضوری آگاهانه داشته باشند و هر دانشجو یک سفیر آگاه‌ساز برای مردم باشد.
آن‌طور که معاون فرهنگی‌دانشجویی دانشگاه آزاد خوراسگان می‌گوید، دررابطه‌با محور اول جلسه توجیهی با جنبش‌های دانشجویی دانشگاه برگزار شد. موضوع‌ها را در جلسه برای آنها تبیین کردند و درخواست شد که دانشجویان فعال در تشکل‌های دانشجویی نیز دیگران را توجیه کنند.
معاونت فرهنگی دانشگاه در عرصه عمل نیز با وجود عدم حضور دانشجویان در دانشگاه به علت آزمون‌های تیرماه دست از کار نکشید و فعالیت‌های خود را به بستر فضای مجازی، اعم از کانال‌های اطلاع‌رسانی دانشگاه منتقل کرد. ازجمله اقدامات آن می‌توان به تهیه فیلم از سخنرانی‌های مقام معظم رهبری دررابطه‌با این موضوع که چه کسی اصلح است، تهیه و انتشار بیانات امامین انقلاب اسلامی دررابطه‌با لزوم آگاهانه در انتخابات، تهیه و انتشار خصوصیاتی که در بیانات امام خامنه‌ای برای انتخاب فرد اصلح اعلام شده است و… اشاره کرد.
جامعه اسلامی
علیرضا قدوسی‌پور، مسئول جامعه اسلامی نیز در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» انتخابات ریاست‌جمهوری را مهم‌ترین برنامه تشکل دانست. هم‌زمانی انتخابات ریاست‌جمهوری که همراه با بازه زمانی امتحانات دانشجویان شده بود، آنها را با چالش‌هایی روبه‌رو کرده بود؛ اما ازآنجاکه مسئله انتخابات ریاست‌جمهوری برای آنها بسیار بااهمیت بود، با شورای خود جلسه تشکیل می‌دهند تا برای فعالیت‌های پیرامون انتخابات هرچه سریع‌تر برنامه‌ریزی کرده و آن را عملی کنند.
برنامه‌هایی که جامعه اسلامی موفق به اجرای آنها شد، عبارت‌اند از: برگزاری نشست در دوم تیر به‌صورت مجازی تا دانشجویان بیشتری از این برنامه بهره‌مند شوند؛ نشست مجازی با عنوان بانوان تأثیرگذار در عرصه انتخابات با هدف حضور آگاهانه، مشارکت حداکثری و انتخاب هوشمندانه مخصوص دانشجویان دختر. در این نشست دانشجویان از صحبت‌های رقیه فاضل، عضو هیئت‌علمی دانشگاه، بهره‌مند شدند.
جلسه پرسش‌وپاسخ با هدف مشارکت حداکثری و انتخاب هوشمندانه به‌صورت پخش زنده و حضوری در دانشگاه، سوم تیر ویژه دانشجویان دختر و پسر برگزار شد.
در انتهای این نشست، دانشجویان به‌خصوص دانشجویانی که عضو تشکل‌های دانشجویی بودند، بازخورد خوبی از جلسه داشتند. آنها از حجت‌الاسلام محمدحسین میرمرشدی آموخته بودند چگونه مردم را به مشارکت در انتخابات سوق دهند و افرادی را که با رأی‌دادن مخالف هستند، چگونه آگاه و توجیه کنند.
جامعه اسلامی به دلیل عدم حضور دانشجو در دانشگاه در بستر فضای مجازی نیز فعالیت کردند. آنها به اقدامات و فعالیت‌های شهید رئیسی پرداختند و این فعالیت را با هدف تبیین تأثیر رأی‌دادن و انتخاب درستی که سبب رقم‌خوردن آینده‌ای روشن برای مردم می‌شود، انجام دادند؛ همچنین توصیه شهدا دررابطه‌با انتخابات، اهمیتی که به این مسئله می‌دادند و داستان‌های آنها دراین‌رابطه نیز در فضای مجازی کار شد. جملات رهبری دررابطه‌با انتخاب اصلح هم آخرین فعالیت جامعه اسلامی در بستر فضای مجازی است.
تشکل جامعه اسلامی دانشگاه خوراسگان تنها به فعالیت در بستر فضای مجازی و دانشگاه اکتفا نکرد و در گذر فرهنگی چهارباغ نیز با همکاری یک گروه فرهنگی برنامه گفت‌وگوی مردمی دررابطه‌با مسائل مربوط به انتخابات را برگزار کرد. قدوسی‌پور این برنامه را بسیار باارزش و بااهمیت دانست؛ چراکه از نظر او گفت‌وگوی رودررو بسیار مهم و تأثیرگذار واقع شد.
آنها در روز عید غدیر رزق‌های معنوی به برخی از دانشجویانی که برای امتحان در دانشگاه حضور داشتند، هدیه کردند. در کنار این رزق‌های معنوی، جمله‌های انتخاباتی قرار گرفته بود.
انجمن اسلامی مستقل
هانیه مهدیان، مسئول انجمن اسلامی مستقل دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان واحد خوراسگان نیز با اشاره به برنامه‌های مفید و متفاوتی که در بستر فضای مجازی، دانشگاه و سطح شهر برگزار شد، گفت: سلسله‌نشست‌های جریان‌شناسی که با هدف بررسی جریان‌های سیاسی کشور برگزار شد، به‌صورت گفت‌وگومحور بود و دانشجویان پرسش‌های متفاوت خود را از استادان می‌پرسیدند.
تریبون آزاد از دیگر برنامه‌های انجمن اسلامی مستقل بود که هم در سطح دانشگاه و هم در سطح شهر با هدف مشارکت و انتخاب فرد اصلح برگزار شد. تریبون آزادی که در سطح شهر برگزار شد، نه‌تنها دانشجویان و قشر جوان را تحت‌تأثیر قرار داد، بلکه سایر مردم نیز از آن استفاده کردند.
انجمن اسلامی مستقل دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان واحد خوراسگان در بستر فضای مجازی نیز فعالیت خود را پی گرفته بود. گروه‌هایی با نام «مسیر پیشرفت کشور» تشکیل دادند که در این گروه‌ها فعالیت‌های مثبت رئیس‌جمهوران سابق برای دانشجویان منتشر شد؛ به‌خصوص فعالیت‌های شهید رئیسی. آنها با این کار برای دانشجویان قدرت حق انتخاب و تأثیرگذاربودن مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری را بیان کردند. فعالیت دیگری که در بستر فضای مجازی توسط انجمن اسلامی مستقل انجام شد، شکل‌گیری پویش «چرا رأی می‌دهیم» و «به چه کسی رأی می‌دهیم» بود.
بسیج شهید چمران
دررابطه‌با عملکرد تشکل بسیج و برنامه‌های انتخاباتی‌شان با مسئول آن، حسین نصیری، گفت‌وگو کردیم. در گفت‌وگوی ابتدایی ما نصیری برنامه‌های این تشکل را در بازه انتخابات شرح داد که طبق رصد خبرنگار «اصفهان‌زیبا» برخی از آنها تحقق یافت و برخی دیگر نه. ازجمله برنامه‌های اجراشده می‌توان به برنامه «گذر مشارکت» در میدان انقلاب اشاره کرد. در این گذر مشارکت برنامه‌های متفاوتی ازجمله تریبون آزاد، کافه گفت‌وگو، غرفه کودک و جشن مردمی در چهار شب با هدف آگاه‌سازی مردم در راستای اهمیت شرکت در انتخابات و انتخاب درست برگزار شد که ازجمله برنامه‌هایی بود که با استقبال خوبی از طرف مردم روبه‌رو شد. برنامه دیگر حوزه بسیج شهید چمران، برگزاری پخش مناظره انتخاباتی ویژه خوابگاه این دانشگاه آزاد در ۳۱ خرداد بود. مسابقه عزیزجمهور نیز برنامه دیگر بسیج دانشجویی بود که شرکت‌کنندگان باید جمله «من به‌عنوان یک رئیس‌جمهور…» را کامل می‌کردند.
این مسابقه با هدف اهمیت انتخاب رئیس‌جمهور کشور برگزار و در انتها به بهترین جمله هدیه اهدا شد. حوزه بسیج شهید چمران هم از فضای مجازی غافل نشد و در آن بستر نیز فعالیت‌هایی ازجمله انتشار فیلم، عکس، سخنرانی، متن و… را در جهت مشارکت حداکثری در انتخابات و انتخاب اصلح توسط دانشجویان انجام داد.
کارآمدی یا رفع تکلیف
انتخابات نیمه‌تمام هشتم تیر فرصتی بود بـرای نقش‌آفرینی تشکل‌های دانشجویی، تشکل‌هایی که در برهه‌هایی از تاریخ نقش بسزایی در سرنوشت کشور ایفا کرده‌اند و برخی اوقات دچار انفعال شده‌اند. با درنظرگرفتن فعالیت‌های اخیر این گروه‌ها به نظر می‌رسد نیازمند پژوهشی منطقی هستیم تا کارآمدی اقدامات صورت‌گرفته بررسی شده و تأثیر آن بر مشارکت و آگاه‌سازی دانشجویان سنجیده شود.
