-زبان باردار: از شایعترین علل تغییر رنگ زبان میتوان به زبان باردار اشاره کرد. هنگامی که به دلیل مصرف بیش از حد غذاها یا نوشیدنیهای داغ یا مصرف دخانیات، مخاط سطح زبان تحریک شود، سلولهای این ناحیه با ساختن کراتین بیشتر تلاش در جهت دفاع از خود میکند.
این پدیده باعث میشود سطح زبان سفیدتر از حالت عادی به نظر آید که به آن زبان باردار گفته میشود.
-زبان مودار: گاهی کراتین زیادی در سطح زبان و یا پاپیلای نخی با طول بسیار زیادی ساخته میشود که به آن زبان مودار میگویند، اغلب به دلیل مصرف زیاد و طولانی مدت چای یا قهوه یا دخانیات، رنگ این مواد را از زبان به خود جذب میکند و باعث میشود زبان به رنگ سیاه یا قهوهای شود.
توصیه به کاهش چای، قهوه و حذف دخانیات ضروری است و برای رفع رنگ سیاه یا قهوهای مسواک زدن مناسب است.
-زبان جغرافیایی: یکی دیگر از علل تغییر رنگهای زبان، زبان جغرافیایی است. علت نامیدن جغرافیایی به این دلیل است که مخاط سطح زبان فرد مبتلا به شکل جغرافیایی کره زمین میشود.
زبان جغرافیایی زمانی اتفاق میافتد که نواحی آتروفی با خطوط نامنظم در سطح زبان ایجاد میشود و در حاشیه این نواحی، یک نوار هایپرتروفی مشاهده میشود. چند ضایعه از آن شکل نقشه جغرافیایی را ایجاد میکند.
در اغلب این موارد شکایتی از سوزش زبان رخ میدهد که در این موارد استفاده از دهانشویههای ضدالتهاب باعث کاهش درد و سوزش میشود. خوشبختانه تاکنون بدخیمی در ضایعات زبان جغرافیایی مشاهده نشده است، بنابراین میتوانیم راجع به خوشبین بودن به این حالت، به فرد مبتلا اطمینان دهیم.
سایر
-گاهی تغییررنگ در بخش میانی زبان است که باعث ایجاد رنگ قرمز در ناحیه میانی زبان میشود. ضمنا این ضایعه به شکل لوزی است. در بروز این بیماری، قارچ نقش اصلی را به عهده دارد و در افراد دیده میشود که بیماریهایی مثل کمخونی یا دیابت و همچنین استفاده نامناسب از دندانهای مصنوعی این نوع قارچ در دهانشان تکثیر پیدا میکند.
برای درمان این نوع اختلال روی زبان، باید ابتدا به درمان عوامل زمینهای(بیماری انمی و دیابت و اصلاح استفاده از دندان مصنوعی) بپردازند. به دنبال آن، بیمار باید از داروهای ضدقارچ استفاده کند تا بهبودی حاصل شود.
-برخی از بیماریها با خطر بدخیمی نیز میتواند خود را به شکل تغییررنگ زبان نشان دهند. ضایعات سفیدرنگی که به سطح زبان چسبیدهاند و در سطوح زیر زبان یا حاشیه زبان دیده میشوند، میتوانند نشاندهنده لوکوپلاتیا باشند.
لوکوپلاتیا در افرادی که مصرف دخانیات و مشروبات الکلی دارند، بیشتر اتفاق میافتد و میتواند نشانه بروز سرطان دهان باشد. در این نوع بیماری مصرف دخانیات و مشروبات الکلی باید قطع شود و در صورت لزوم نمونهبرداری از ضایعه صورت گیرد و درمان آغاز شود.
از دیگر نشانههای بدخیمی دهان که میتواند به صورت تغییر رنگ روی زبان خود را نشان دهد، اریتروپلاکیا است. این ضایعه نیز معمولا در سطوح طرفین و زیرین زبان مشاهده میشود و بیشتر در اثر مصرف مشروبات الکلی و دخانیات بروز میکند و در مرحله ابتدایی سرطان دهان دیده میشود.
-بهطور خلاصه رنگ زبان میتواند به رنگهای مختلفی شامل: سفید، قرمز، قهوهای و سیاه تغییر یابد که علل گوناگونی را شامل میشود. در صورت مشاهده تغییر رنگ دهان حتما به دندانپزشک مراجعه کرده تا مشاوره و درمان لازم انجام و از پیشرفت بیماری زبان جلوگیری شود.