به گزارش اصفهان زیبا؛ حوالی ساعت 9و10 صبح بود که دست در دست بابا به میدان می‌رفتیم. دوست می‌داشتم آن جلوجلو باشم. نزدیک‌ترین جا به جایگاه تا بلکه میان این همه جمعیت من هم بتوانم ببینم. روی یکی از سکوها می‌ایستادم و شاید این ایستادن قریب به دو سه ساعت طول می‌کشید تا یکی‌یکی دسته‌های عزاداری از جلومان رد شوند، مداحانشان بخوانند و صدای زنجیر، طبل و سنجشان به گوش برسد.
در آفتاب پیش‌ازظهر چشم می‌دوختم به مسیر تا یکی‌یکی دسته‌ها از جلویمان رد شوند و بالاخره نوبت آمدن هیئت عزاداری مسجدمان هم بشود. این‌ها بخشی از خاطرات خوش کودکی‌ام است.
روز عاشورا برای من این‌طور تعریف شده بود. میدان نقش جهانی که از صبح تا اذان ظهر دسته‌های عزاداری بی‌شماری در آن حاضر می‌شدند و هریک با عبور از جلوی جایگاه عالی‌قاپو، عزاداری مخصوص خودشان را به نمایش می‌گذاشتند.سال 1399-1400 که شد، در اوج همه‌گیری ویروس کرونا به‌تبع حضور دسته‌های عزاداری در میدان هم محدود شد.
آن زمان گمان می‌کردیم بیماری که برطرف شود، همه‌چیز سرجایش خودش برمی‌گردد؛ اما حضور دسته‌های عزاداری در روز عاشورا و در میدان نقش‌جهان آیینی بود که کم‌کم از صفحه خاطرات اصفهان پاک شد.
مسئولیت برگزاری برنامه‌های روز عاشورا با سازمان تبلیغات است
برنامه‌ای که حجت‌الاسلام علیرضا ناجی، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان اصفهان در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» از روزهای شکل‌گیری‌اش می‌گوید: پیشینه این برنامه به زمانی برمی‌گردد که شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان پایه‌گذار حرکت دسته‌ها و هیئات عزاداری در میدان امام خمینی (ره) می‌شود و به‌جز چند برنامه در هیئت‌های خاص، برنامه واحد دیگری هم در سطح شهر برگزار نمی‌شد.
به همین خاطر عموما میدان امام مملو از جمعیت می‌شد و گاهی نزدیک به 100 هیئت و دسته عزاداری در میدان حاضر می‌شدند.حجت‌الاسلام ناجی با اشاره به دلایلی که سبب رکود این برنامه در سالهای اخیر شده است، می‌گوید: در سالهای گذشته هیئت‌های بزرگ و برنامه‌های گسترده‌ای با مداحان مشهور در سطح شهر ایجاد شده است که پیش‌ازاین نبود. این موضوع یکی از دلایلی است که باعث شده بخشی از جمعیت پیشین به سمت این هیئت‌ها و برنامه‌هایشان سوق پیدا کنند.
مورد بعدی که باعث شد استقبال مردم نسبت به برنامه حضور دسته‌های عزاداری کم شود، گرمای هواست. در چند سال اخیر روز عاشورا به‌مرور از فصل سرد سال به روزهای گرم بهار و تابستان منتقل شده و نبود فضای مسقف در میدان، حضور مردم را با مشکل مواجه کرده است.
او ادامه می‌دهد: از طرفی رغبت دسته‌های عزاداری هم به‌خاطر گرم‌شدن هوا و انتظار زیاد برای حضور در میدان، کم شده و ترجیح می‌دهند در دیگر مراسم‌های شهر حاضر شوند.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان اصفهان با اشاره به زمان شهادت امام حسین(ع) و یارانشان که بنا بر مقاتل، بعدازظهر بوده، می‌گوید: یک مشکل دیگری که در برنامه عزاداری صبح میدان امام (ره) وجود داشت، ساعت برگزاری آن بود؛ چراکه بنا بر آنچه می‌گویند بعدازظهر عاشورا اوج مصیبت کربلا بوده و در آن صورت‌بین اذان ظهر که برنامه تمام می‌شد تا برنامه‌های شام غریبان دیگر برنامه‌ای نداشتیم؛ یعنی عملا در ساعات اصلی آن مصیبت، شهر به خواب می‌رفت.
حجت‌الاسلام ناجی همچنین با اشاره به اجتماع مردمی «یوم الحسین» روز عاشورا در سه سال گذشته می‌گوید: یکی از تدابیری که با هماهنگی نماینده ولی‌فقیه استان، سازمان تبلیغات اسلامی، شهرداری و سایر ارگان‌ها برای حل‌شدن مشکلات مذکور صورت گرفت، برگزاری برنامه «یوم‌الحسین» بود که با حضور پرشور مردم همراه شده است.
با وجود این برنامه و وسعتی که دارد، به‌تبع دو برنامه بزرگ در یک روز ممکن نمی‌شود.او در ادامه در پاسخ به نگرانی‌های موجود مبنی بر کمرنگ‌شدن حضور دسته‌های عزاداری در شهر می‌گوید: از همان زمانی که این تغییر برنامه صورت گرفت، بسیاری معتقد بودند که نوع برنامه صبح عاشورا در میدان امام خمینی (ره) و حضور دسته‌های عزاداری با تجمع «یوم الحسین» در عصر عاشورا متفاوت است و باید تدبیری برای این موضوع شود که فکرهایی هم شده
است.
اولینش این است که حضور دسته‌های عزاداری را همچنان در میدان امام علی(ع) شاهد هستیم. یعنی نزدیک به 150 هیئت روز عاشورا در میدان امام علی(ع) حاضر می‌شوند و بعد هم به سمت امام‌زاده هارونیه حرکت می‌کنند.از طرفی به متولی فعلی برنامه‌های روز عاشورا، سازمان تبلیغات اسلامی، پیشنهاد شده که قبل یا بعد از تجمع «یوم الحسین» فرصتی هم برای حضور دسته‌های عزاداری فراهم شود.
بااین‌حال تصمیم‌گیری نهایی راجع به برنامه‌های روز عاشورا با دستور نماینده محترم ولی‌فقیه و رئیس شورای هماهنگی کشور حجت‌الاسلام‌والمسلمین موسی‌پور و نماینده محترم ولی‌فقیه در استان و امام‌جمعه اصفهان آیت‌الله طباطبایی‌نژاد، امسال به عهده سازمان تبلیغات اسلامی است و جمع‌بندی آن‌ها به هر برنامه‌ای که ختم شود، شورای هماهنگی تبلیغات استان، آمادگی همکاری برای پیشبرد برنامه‌ها را دارد.
حجت‌الاسلام مهدی فوقی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی استان اصفهان هم با اشاره به برنامه «یوم الحسین» در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: در سه سال گذشته سازمان تبلیغات اسلامی با حمایت امام‌جمعه اصفهان برنامه‌ای همچون اجتماع عظیم زنجانی‌ها به نام «یوم‌الحسین» در اصفهان ابداع کرد که سال‌ها بود به دنبال تحقق آن بودیم.
او در پاسخ به این سؤال که آیا امکان تلفیق دو برنامه میدان امام خمینی(ره) و «یوم الحسین» ممکن است بیان کرد: هنوز تصمیمی در این مورد گرفته نشده و معلوم نیست که سال آینده چه تصمیمی گرفته شود. بااین‌حال هرگز هم به دنبال تعطیلی برنامه میدان امام خمینی (ره) در صبح عاشورا و حضور دسته‌های عزاداری نبوده‌ایم و آماده همکاری برای پیشبرد سایر برنامه‌ها در سطح شهر هستیم.
احیای آیین‌های کهن نیازمند همکاری و همفکری بیشتر
در چند سال گذشته بنا به دلایل مختلفی که برخی ناخواسته و برخی معلول بی‌توجهی مسئولان بوده، بخشی از آیین‌های کهن عزاداری رو به فراموشی سپرده رفته و در میان مردم کم‌رنگ شده است. با این حال هنوز هم اگر همفکری و همکاری بیشتری بین ارگان‌های مسئول صورت بگیرد، فرصت احیا و زنده نگه‌داشتن کهن آیین‌های مذهبی وجود دارد.
