به گزارش اصفهان زیبا؛ بدون شک یکی از خوشجلوهترین هنرهای موجود در تاریخ ایرانزمین، هنر نقاشی ایرانی یا همان نگارگری است. بزرگترین نگارگران ایرانی اصالتی اصفهانی دارند که میتواند دلیل محکمی برای اثبات وجود یک مکتب هنری در این شهر تاریخی باشد.
نگارگری مکتب اصفهان در زمان صفویه به اوج خود رسید و هنرمندانی همچون رضا عباسی، شفیع عباسی، معین مصور، محمد یوسف، محمدقاسم، محمدعلی، آقارضا هروی و آقارضا مصور در پیشرفت این هنر نقش پررنگی ایفا کردند.
نکته جالب درباره نگارگری مکتب اصفهان این است که هنرمندان متعددی از سایر نواحی ایران زیر سایه این مکتب رشد کردهاند. یعنی تأثیرات هنری و اجتماعی این مکتب، تنها به نگارگران اصفهانی خلاصه نشده و هنرمندانی از مناطق دیگر را نیز شامل میشود. یکی از این هنرمندان «محمدقاسم» است.
محمدقاسم مصور تبریزی مشهور به «سراجای تبریزی» یکی از نگارگرانی است که با وجود اصالتی تبریزی، آثار هنری متعددی را با الهام از مکتب اصفهان خلق کرد.
محمدقاسم پس از فراگرفتن اصول اولیه تصویرسازی راهی اصفهان شد و ازآنپس آثار گوناگونی را همزمان با دوره صفویه به تصویر کشید. بسیاری از مورخان محمدقاسم مصور تبریزی را همدوره با رضا عباسی، نگارگر برجسته اصفهانی میدانند. حتی برخی مدعی شدهاند این دو نگارگر در تصویرسازیهای کاخ چهلستون و عالیقاپو با یکدیگر همکاری داشتهاند. البته بدون در نظر گرفتن این ادعاهای تاریخی، شباهت نگارههای محمدقاسم با رضا عباسی کتمانناپذیر است. بسیاری از آثار محمدقاسم به سبک رضا عباسی کشیده شده است و البته تفاوتهای واضحی در نوع قلمگیری، رنگ و زوایا بین آثار این دو هنرمند قابلمشاهده است.
محمدقاسم خالق اثر «شاهعباس و جوان» است که در این چند روز، سروصدای زیادی درباره حضور بخشی از این نگاره در رقابتهای بینالمللی المپیک پاریس بر پا شده است. نگاره شاهعباس و جوان، دربردارنده اصول روشنی از نگارگری مکتب اصفهان است. در این اثر مطابق با دیگر آثار آن دوره، چهرهپردازی با ابروهایی نازک، چشمانی کشیده، خال صورت و لبهایی کوچک انجام گرفته است.
همچنین تنه درخت و شاخههای آن بهطور مشخصی ضخیماند که این نکته نیز بخشی از نمادسازیها در نگارگریهای عهد صفویه بوده و نشان از فراوانی نعمت دارد. علاوه بر این نکات، رنگهای بهکاررفته در این نگاره نیز از قوانین مکتب اصفهان پیروی کرده و شامل رنگهایی همچون زرد، قهوهای، طلایی و ارغوانی است.
خاصیت این رنگها، بیان رونق اقتصادی و اشرافیت در پوشش و اشیاست.تصویری که در المپیک پاریس از نگاره «شاهعباس و جوان» منتشر شد، تنها شامل چهرهپردازی «جوان» است. جالب است بدانید این نگاره بهصورت کاشی در لوزه لوور فرانسه نگهداری شده و یکی از نفیسترین آثار موجود در این موزه است. البته تصویری از این نگاره ایرانی در سالن ورودی این موزه و در کنار تصویری از اثر مشهور مونالیزا نیز قرار گرفته است. در مراسم افتتاحیه المپیک پاریس، پرترههایی از شخصیتهای موجود در نقاشیهای برتر جهان در آبهای رودخانه سن قرار گرفتند که این نگاره ایرانی، بیش از سایر نقاشیها به چشم مخاطبان آمد.
طراحی جالب این تصاویر در آبهای رودخانه سن بهگونهای است که صورت افراد تا زیر چشم آنها بر روی آب نمایان بوده و تداعیکننده این مفهوم تبلیغاتی است که چشم تاریخ به این المپیک دوخته شده است. فارغ از این موضوع، بدون شک این اتفاق جالب، بار دیگر فرصتهای فرهنگی و هنری بینظیر ایرانی را برای همگان تداعی کرد.