به گزارش اصفهان زیبا؛ الزام به ثبت قراردادها در سامانه جدی گرفته نمیشود. متولیان وزارت کار اعلام کردهاند سامانه ثبت قرارداد کار موجب شفافیت رابطه شغلی میان کارگران و کارفرمایان میشود و امکان تهدید اخراج یا اخذ سفته و… را از بین برده و زمینه عقد قراردادهای سفیدامضا را هم کاهش میدهد.
از طرف دیگر، با راهاندازی این سامانه، قطعا قراردادهای جعلی و مشکلدار از بین خواهد رفت و دعاوی در ادارههای کار کاهش خواهد داشت؛ با این حال هنوز خبری از ثبت قراردادهای کارگری در این سامانه نیست و این سامانه خدمتی به کارگران نکرده است. بهزعم فعالان کارگری اصفهان، برای فراگیرشدن این دستورالعمل بازرسان اداره کار باید بهطورجدی بر ثبت قراردادها در سامانه توسط کارفرمایان نظارت کنند.
یک ماه پیش بود که علیحسین رعیتیفرد، معاون روابط کار وزارت کار خبر از رونمایی سامانه ثبت قرارداد کار داد و گفت: هر کارفرمایی که خواهان بـهکـارگیری نیروی شغلی در محیط کارگاهی خود باشد، از این پس میتواند با مراجعه به سامانه جامع روابط کار به نشانی https://prkar.mcls.gov.ir متن قرارداد شغلی با نیروی کار خود را تنظیم و بارگذاری کند.
این قرارداد پس از تنظیم الکترونیک از طریق همین سامانه به اطلاع کارگر مذکور رسیده و در صورت تأیید او بهصورت خودکار در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بهعنوان سند رسمی به ثبت میرسد.
کارفرمایان با ورود به این سامانه باید تمامی مشخصات نیروی کار موردنظر، مدت قرارداد، دستمزد و سایر جزئیات رابطه شغلی با او را بارگذاری کنند. کارگران هم با ورود به این سامانه میتوانند جزئیات قرارداد شغلی خود را پیش از ثبت نهایی بررسی و در صورت مغایرت با توافقات اولیه، دوباره برای کارفرما ارسال کرده تا پس از اصلاح و تأیید طرفین در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بهصورت نهایی ثبت شود.
سامانه کارایی ندارد
قرار بود با آغاز به کار این سامانه، کار ثبت و نظارت بر قراردادهای کار تسهیل شود؛ کارفرمایان مجبور شوند یک نسخه از قرارداد کار کارگر را آنلاین بارگذاری کنند و ادارههای کار، بر بارگذاری این نسخهها و صحت و درستی آنها نظارت داشته باشند.
به گفته علیحسین رعیتیفرد، معاون وزیر کار، بازرسان ادارههای کار اهرم اجرایی و الزام واحدهای کارگری به پرکردن مفاد قرارداد شغلی در این سامانه هستند.
علاوه بر این، براساس ماده 192 قانون کار، کارفرمایان موظفاند نسخه قرارداد شغلی با کارگران را در اختیار ادارههای کار قرار دهند و استفاده از این شیوه الکترونیک موجب شفافیت، اطمینانحقوقی، تسهیل آمارگیری و تسریع در برنامهریزی میشود.
باوجود این تفاسیر، ادارههای کار هیچ نظارتی ندارند و کارفرمایان بسیاری هستند که قراردادها را ثبت نمیکنند و اگر هم ثبت کنند، ادارههای کار بررسی نمیکنند که قرارداد چه مختصاتی دارد و با قراردادهای قبلی فرق میکند یا نه.
طرحهایی که عقیم ماند
دبیر خانه کارگر استان اصفهان به «اصفهانزیبا» میگوید: قراردادهای موقت کار چه برای کارگرانی که در مشاغل دائم فعالیت دارند و چه برای کارگرانی که در مشاغل موقت فعالیت دارند، با مسائل بسیاری روبهرو است. یکی از معایب، این است که برخی کارفرمایان اقدام به قرارداد سفیدامضا میکنند؛ در این حالت کارگران مستنداتی برای احقاق حق خود ممکن است نداشته باشد.
اصغر بروشان بیان میکند: قراردادهای موقت کار هم بهصورت شفاهی و هم بهصورت کتبی انجام شده است و تا زمانی که کارگران به مراجع حلاختلاف مراجعه نکنند، این قراردادها شفاف نمیشود، این رو دولت، وزارت کار و تشکلهای کارگری برای ساماندهی قراردادهای موقت کار چند طرح را در مجلس اعلام کردند که این طرحها عقیم ماند.
او ادامه میدهد: قراردادهای سفیدامضا اگر در مراجع حل اختلاف اثبات شود، منوط به اعتبار نیست و رسید پرداختیها اگر با مفاد قرارداد کار مطابقت نداشته باشد، منوط به اعتبار نیستند.
سامانهای برای شفافیت قراردادها
دبیر خانه کارگر اصفهان خاطرنشان میکند: یکی دیگر از مواردی که میتواند به کارگران و کارفرما کمک کند تا راحتتر بفهمند که در قراردادهای کار چه مواردی قید شده است، ثبت این قراردادها در سامانه ثبت قرارداد کار است. این سامانه برای سادهترشدن روند فعالیتها و شفافیت قراردادها در مراجع حل اختلاف به کارگران کمک میکند.
بازرسیها باید مداوم باشد
بروشان میگوید: الزام ثبت قراردادهای کار در سامانه به بازرسیهای وزارت کار و تأکیدات که در این خصوص انجام میدهد بستگی دارد؛ همچنین رسانهها باید بهطورمکرر الزام در ثبت این سامانه را یادآور شوند تا قراردادهایی که در سامانه ثبت نمیشوند، منوط به اعتبار نباشند.
دبیر خانه کارگر استان اصفهان اذعان میکند: هنوز قراردادهای کار در این سامانه ثبت نمیشوند یا بهصورت گسترده ثبت نشدهاند و کارفرمایان متوجه این موضوع نیستند که اگر قراردادهای کارگران را در سامانه ثبت نکنند، دچار مشکل خواهند شد.
او عنوان میکند: ثبت قراردادهای کار در سامانه منجر به جلوگیری از سو ءاستفادههای احتمالی کارفرما میشود. اگر قراردادها در سامانه ثبت شود، هر موقع کارگران به مراجع حلاختلاف مراجعه کنند دردسرهای قبلی را نخواهند داشت.