به گزارش اصفهان زیبا؛ چند سالی هست که مراسم پیادهروی جاماندگان اربعین حسینی در شهر اصفهان هم مثل سایر شهرهای ایران برگزار میشود. سال اول، گمان میکردم که این مراسم هم مثل سایر مراسمات مذهبی شهر ماست؛ مثلا یک جایی وعده میشود و یک بلندگوی قهار هم در تمام طول مسیر، مدام مدح میخواند و شعار سر میدهد و در انتها هم یک سخنرانی دارد.
حقیقتش مراسمات عمومی شهر اصفهان در آن سالها چنگی به دل نمیزد. انگار یک ارگان و یک سازمان دولتی یا شبهدولتی، بنا بود بهجای عموم مردم شهر تصمیم بگیرد. اتفاقی که من شاهدش بودم این بود که چندجوانی که همت برگزاری مراسم را کرده بودند، از چند ماه قبل از اربعین، به سراغ گروههای مردمی رفته و آنها را برای میدانداری آماده کرده بودند. این چند سال، مراسم جاماندگان همینطور برگزار شده است.
امسال هم هیچکس احساس نمیکرد که یک ارگان خاص دارد مراسم را برگزار میکند. امام حسین(ع) است و همه مردم. هرکس آورده خودش را به صحنه میآورد و صحنههای عاشقانه میآفریند. گروههای مختلف مردمی، موکب زدهاند. البته مثل موکبهای دولتی مسیر کربلا، اینجا هم موکبهای سازمانی با آرم رسمی آمدهاند و همان نگرانیهای آنجا، اینجا هم وجود دارد. مثلا تلاش میکنند موقعیتهای بهتر را از آن خود کنند.
اما موکبهای بانوانه و کودکانه امسال بیش از سالهای قبل، چشمنوازی میکند. واقعا چه بستر تربیتی بهتر از اینکه بچههایمان خودشان را خادم این خانواده احساس کنند. ارگانهای دولتی در اداره مراسم حضور دارند، اما سروری نمیکنند؛ خادمی میکنند. صحنههای زیبایی از همین کرنش دیوانسالاری در مقابل اراده خیر مردم رقم میزند. نظم برقرار است، اما نظم آهنین نیست. نظم بر مراسم مستولی نیست. اراده خیر مردم است که حاکم بر مناسبات است. در طول مراسم، بلندگو مزاحم حضور مردم نیست. مراسم یکدستسازی نشده است.
تنوع مردمی که به میدان آمدهاند بالاست. چه ازلحاظ موقعیت شهری مردم حساب کنیم و چه از جهت تیپ فرهنگی. گویی همه این جمعیت، مراسم را از خودشان دیدهاند. مردم خانوادگی آمدهاند. انصافا هم دور هم خوش میگذرانند. برخیها نگراناند که مراسم اربعین تبدیل به یک مناسک تفریحی بشود. این نگرانی واقعا جدی است و باید نسبت به اهداف و غایات کار مراقبت کرد. برخی از غرفهها سعی کردهاند کنار موکب خوراکی، غرفه فرهنگی دایر کنند. برخی از مردم تلاش دارند با حمل پرچم حزبالله و حماس و تمثال شهدا، به نحوی متذکر غایت و هدف راهپیمایی بشوند.
مدل برگزاری مراسم جاماندگان میتواند الگویی برای اداره امور باشد. در درجه اول، الگوی اداره مراسمات ملی و مذهبی. خداراشکر، شورای هماهنگی تبلیغات استان، در این یکی دو سال توانسته است نحوه برگزاری مراسمات را بهبود ببخشد؛ اما هنوز تا نقطه مطلوب فاصله است.
اولین نقطه اصلاحی اینکه نخواهیم مراسم را مدیریت کنیم، بلکه در خدمت اراده مردم باشیم. یکدستسازی نکنیم و بگذاریم مردم فعال شوند. در قدم بعدی، میتواند الگوی اراده امور کلانتر باشد. ما در اقتصاد و فرهنگ و سیاست نتوانستهایم به نحو مطلوب مردم را به صحنه بیاوریم. فرمان اداره امور باید به دست مردم باشد و دیگران باید مردم را همراهی و پشتیبانی کنند. البته حرکت عمومی مردم نیاز به زبانهایی گویا دارد که دائما هدف و آرمان و مسیر حرکت را به مردم یادآور بشوند.
شاید پیادهروی اربعین میان ما آمد تا از آن ایده بگیریم، تا مناسبات جاری شهرمان را بر اساس آن استوار کنیم. اگر این قدم را برنداریم شاید ناسپاسی کرده باشیم.