مواد غذایی پیشگیری‌کننده از سرطان

به گزارش اصفهان زیبا؛ موا غذایی نقش بسیار مهمی در پیشگیری از سرطان دارد، در این زمینه دکتر سید مرتضی صفوی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان توضیح می‌دهد:

واژه سرطان به فرایند تکثیر کنترل‌نشده بافت‌ها اطلاق می‌شود.

بعد از بیماری‌های قلبی‌عروقی، سرطان به عنوان دومین عامل مرگ در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته مطرح است.

سالانه حدود 7 میلیون نفر در جهان در اثر ابتلا به سرطان جان خود را از دست می‌دهند.

برآورد می‌شود تا سال 2020 شمار موارد جدید ابتلا به سرطان در هر سال از 10 میلیون نفر به 15 میلیون نفر برسد و حدود 60 درصد از این موارد جدید در کشورهای کمتر توسعه‌یافته خواهد بود.

در کشورهای توسعه‌یافته سرطان‌های ریه، کولون، سینه و پروستات شیوع بیشتری دارند و در مناطق کمتر توسعه‌یافته سرطان‌های معده، کبد، مری، دستگاه ادراری و تناسلی بیشتر شایع هستند.

شیوع سرطان سینه در بیشتر کشورها در حال افزایش است، در کشور ما نیز سرطان معده در مردان و سرطان سینه در زنان از شیوع بالاتری برخوردار است.

عوامل تاثیرگذار در شیوع سرطان

عوامل مختلفی در بروز سرطان موثر شناخته شده‌اند.

شیوه زندگی در اکثر نقاط دنیا در افزایش شیوع سرطان موثر بوده است، از جمله اینکه مصرف دخانیات بزرگ‌ترین عامل ایجاد سرطان است. پس از آن مصرف غذاهای ناسالم و کم‌تحرکی از عوامل مهم بروز سرطان است.

با این اوصاف، پیشگیری از مصرف دخانیات، اصلاح رژیم غذایی و انجام منظم فعالیت‌های بدنی عوامل مهمی در پیشگیری و کنترل سرطان به شمار می‌روند.

نقش مواد غذایی

 از آنجا که عوامل غذایی علت حدود 30 در صد از موارد ابتلا به سرطان را در کشورهای غربی تشکیل می‌دهد، می‌توان گفت؛ رژیم غذایی پس از دخانیات دومین عامل قابل پیشگیری از سرطان به شمار می‌آید.

 در سال‌های اخیر شواهد زیادی مبنی بر ارتباط اضافه وزن و چاقی با انواع زیادی از سرطان‌ها نظیر: سرطان مری، سینه و اندومتر بدست آمده است که خود به‌طور مستقیم با رژیم غذایی مرتبط است.

مواد غذایی می‌توانند نقش مهمی در مراحل مختلف بروز سرطان توسط عوامل سرطان‌زا داشته باشند.

عوامل موتاژن مانند افلاتوکسین تولید شده توسط کپک‌ها و یا نیتروزامین ایجاد شده در غذاهای حاوی نیتریت و یا نیترات در مرحله آغاز سرطان موثر شناخته شده‌اند.

بعضی از عوامل غذایی با کاهش صدمه به دی-ان-ا مانند مواد شیمیایی موجود در دارچین و یا کلروفیلین موجود در کلروفیل‌ها خاصیت ضد‌سرطانی دارند.

بعضی دیگر از ترکیبات نیز با غیرفعال کردن مواد سرطان‌زا خاصیت ضد‌سرطانی دارند مانند پپتید گلوتاتیون و یا ویتامین ای با خاصیت آنتی‌اکسیدانی خود و یا ویتامین ث با نقشی که در مورد نیتریت ایفا می‌کند.

مواد غذایی همچنین ممکن است منجر به پیشرفت و یا مهار سرطان شوند که اثر آنها توسط تاثیری است که بر وضعیت سیستم ایمنی بدن می‌گذارند.

عوامل غذایی که در پیشگیری از انواع سرطان موثر شناخته شده‌اند، به طور خلاصه شامل موارد زیر هستند:

سبزی‌ها به ویژه سبزی‌های برگ سبز هویج و میوه‌ها منجر به کاهش موارد ابتلا به سرطان ریه معده و روده می‌شوند. فعالیت بدنی نیز در کاهش بروز سرطان روده موثر شناخته شده است.

چربی زیاد در رژیم غذایی و چربی‌های اشباع و حیوانی در احتمال افزایش شیوع سرطان پروستات موثرند.

لیکوپن گوجه فرنگی و فیتواستروژن‌های سویا نیز از عوامل موثر در کاهش شیوع این سرطان هستند.

به طور کلی سبزی‌ها، میوه‌ها، سیر، پیاز، کاهش چربی دریافتی، فیبر غذایی، کنترل وزن و فعالیت بدنی در کاهش بروز انواع سرطان موثر شناخته شده‌اند.

سالیسیلات موجود در بعضی از مواد غذایی مثل: قارچ، کشمش، توت فرنگی، سیب، ادویه‌ها مثل: اویشن و دارچین نیز در کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان موثرند.

روش‌های طبخ و نگهداری مواد غذایی نیز در این زمینه موثرند. روش‌های نادرست طبخ مانند دود دادن، نمک سود کردن، حرارت دادن شدید مواد غذایی با ایجاد ترکیبات سرطان‌زا باعث افزایش شیوع سرطان می‌شوند.

در ضمن پری و پروبیوتیک‌های موجود در ماست و شیر از عوامل غذایی موثر در کاهش ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش مثل سرطان معده هستند.