اشتغال زنان؛ چالش‌ها و راهکارها

همسری و مادری ارزشمندترین بخش زندگی زنان است که غفلت از آن، پیامد‌های ناگواری را برای جامعه به دنبال خواهد داشت. اشتغال بانوان در جامعه امروزی که به‌مثابه ارزشی اقتصادی و شأنی اجتماعی برای آنان تلقی می‌شود، در بسیاری از موارد با رسالت مادری در تعارض است.

اشتغال زنان؛ چالش‌ها و راهکارها - اصفهان زیبا

به گزارش اصفهان زیبا؛ همسری و مادری ارزشمندترین بخش زندگی زنان است که غفلت از آن، پیامد‌های ناگواری را برای جامعه به دنبال خواهد داشت. اشتغال بانوان در جامعه امروزی که به‌مثابه ارزشی اقتصادی و شأنی اجتماعی برای آنان تلقی می‌شود، در بسیاری از موارد با رسالت مادری در تعارض است.

اشتغال بی‌رویه زنان اگر بدون رعایت چهارچوب‌های لازم صورت گیرد، موجب اختلال در فرایند تربیت، آموزش و رشد اجتماعی کودکان می‌شود. تأثیر فوق‌العاده صرف وقت، حضور فیزیکی و ارتباط فشرده مادر با فرزند بر رشد کودکان از بدیهیات بوده و جدایی طولانی‌مدت فرزند از مادر منجر به بروز محرومیت‌های جدی در شخصیت او می‌شود.

مادران شاغل اگر دارای توانمندی‌های خاص نبوده و از حمایت‌های اجتماعی و خانوادگی برخوردار نباشند، فرصت کافی برای تأمین نیازهای کودک و رسیدگی به امور خانواده را نخواهند داشت و تأمین نیازهای عاطفی، اجتماعی و شخصیتی فرزندان دچار اختلال می‌شود. پیامدهای منفی در اشتغال بی‌ضابطه بانوان سبب می‌شود تا انجام وظایف مادری با چالش مواجه شود. لذا ارائه راهکارهایی برای کاهش این آسیب‌ها ضروری و مفید خواهد بود که به برخی از آن‌ها اشاره خواهد شد.

ارزش‌گذاری و اهمیت دادن به مقام و شأن مادری و مدیریت امور خانه‌ یکی از موضوعاتی است که باعث افزایش اعتمادبه‌نفس مادران می‌شود. متأسفانه امروزه، جایگاه و شأن اجتماعی مادران وابسته به شغل خارج از خانه آن‌هاست و نقش مادری و خانه‌داری منزلت اجتماعی خود را از دست داده است.

بر این اساس، گاهی بانوان مجبور می‌شوند هزینه سنگینی را برای اثبات شخصیت خود بپردازند. ضروری است که این نگرش تغییر کند و جامعه به این نکته توجه داشته باشد که حضور زن در جایگاه‌های اقتصادی و بازار کار، به‌هیچ‌وجه برتر از تربیت انسان‌هایی مهربان، اخلاق‌مدار، صالح، تلاشگر و … نیست.

خانه‌دار بودن نه‌تنها تحقیری برای زن محسوب نمی‌شود، بلکه به بیان مقام معظم رهبری، «شغل اولیه و اصلی زن، زن خانه بودن است و این تجلیل زن است؛ احترام زن است؛ زن سوگلی خانه است و مرد پادوی خانه».

اگر در جامعه امروز، مادری منزلت و شأن واقعی خود را باز یابد، زنان از در خانه ماندن، فرزندآوری و فرزندپروری احساس حقارت نمی‌کند و انگیزه خود را برای ورود به بازار کار و مشاغل بیرون از خانه از دست خواهند داد. کسانی که داعیه‌دار دفاع از حقوق زن هستند، بدون توجه به تفاوت‌های تکوینی زن و مرد و به بهانه آزادسازی زنان از نقش‌های سنتی و رساندن آنان به جایگاهی برابر با مردان، با وارد کردن بی‌رویه بانوان به بازار کار، بزرگ‌ترین ظلم را به آن‌ها، کودکان و جامعه بشری روا داشته‌اند. لذا ضروری است که در فضاهای آموزشی، برنامه‌ریزی‌ها، تبلیغات، رسانه و عرف عمومی جامعه به نقش و اهمیت خانه‌داری، همسرداری و مادری اشاره شده و منزلت واقعی آن‌ها تبیین شود.

فرهنگ‌سازی برای روی‌آوری به اشتغالات خانگی و انعطاف‌پذیر و ترویج دورکاری، یکی دیگر از راهکارهای حضور بیشتر بانوان در کنار خانواده و فرزندان است. انعطاف‌پذیر شدن فعالیت‌های بانوان و انجام تمام یا بخشی از فعالیت‌های شغلی در خانه، زنان را قادر خواهد کرد تا با آرامش بیشتری میان وظایف خانه و شغلی خود تعادل برقرار کنند. در برخی از کشورها، راهبرد انعطاف‌پذیر کردن و شناور ساختن ساعت‌های کار زنان به‌دلخواه آنان اجرا می‌شود که مهم‌ترین اثر آن کاهش تعارض میان نقش خانه‌داری و اشتغال است.

ترویج فرهنگ پرهیز از زندگی تجملی و خودداری از اسراف و تبذیر، یکی دیگر از راهکارهای رسیدن بانوان به آرامش بیشتر و به‌تبع آن عدم روی آوردن به اشتغال است. عدم رعایت اعتدال در زندگی و زیاده‌روی و مصرف‌گرایی در امور اقتصادی باعث ایجاد اضطراب کاذب و بر هم ریختن آرامش انسان‌ها می‌شود. سیاست‌گذاری درست در اقتصاد خانواده و جلوگیری از اسراف و پرهیز از زندگی تجملی می‌تواند هزینه‌های خانواده را کاهش دهد و عامل مهمی برای محدود کردن حضور تمام‌وقت بانوان در خارج خانه به‌منظور تأمین هزینه‌های زندگی به شمار می‌آید. سرمایه‌های مادی‌ای که زنان از طریق اشتغال به دست می‌آورند، اگر به قیمت انجام ندادن وظایف مادری و همسری و خودداری از فرزندآوری باشد، در حقیقت ازدست‌دادن سرمایه است؛ نه به دست آوردن آن. مادری که برای رسیدن به تجملات بیشتر زندگی، فرزندان را رها کرده و نگهداری از او را به شخص دیگری واگذار می‌کند، چنانچه این دوری، سبب ایجاد عقده، ناراحتی و ناهنجاری‌های رفتاری در کودک شود، بزرگ‌ترین ضرر را متوجه مادر، خانواده، فرزند و جامعه کرده است و این زیان با هیچ سرمایه‌ای قابل جبران نیست. ترویج ساده‌زیستی و قناعت و نهادینه کردن این سبک زندگی به‌جای سبک زندگی تجملی، می‌تواند روش مؤثری در مهار اشتغال بی‌رویه زنان باشد.

مساعدت و همکاری همسر و خانواده در انجام امور خانه و رسیدگی به فرزندان، زمینه‌ساز ایفای صحیح وظایف یک مادر شاغل می‌شود. متأسفانه در جوامع کنونی به‌موازات تشویق زنان به اشتغال در بیرون از خانه، هیچ‌گونه فرهنگ‌سازی برای همکاری مردان در امور خانه صورت نگرفته و انجام وظایف خانه و پیگیری امور فرزندان همچنان بر دوش مادر سنگینی می‌کند. این در حالی است که آموزه‌های دینی از این مهم غافل نبوده و ضمن تشویق و ترغیب مردان در انجام امور خانه، آن‌ها را به اجر و پاداش اخروی بشارت داده‌ است.