جشنواره باید مردمی تر شود!

با اختتامیه پنج‌شنبه‌شب سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان در اصفهان، پرونده این جشنواره بسته شد.

جشنواره باید مردمی تر شود! - اصفهان زیبا

به گزارش اصفهان زیبا؛ با اختتامیه پنج‌شنبه‌شب سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان در اصفهان، پرونده این جشنواره بسته شد. جشنواره‌ای که بیست‌و چهارمین سالی است که در اصفهان برگزار می‌شود و هرطور که به این تاریخچه نگاه کنیم، نشان از بلوغ آن در این آب‌وخاک دارد.

از طرفی همان‌طور که از اسم‌ورسمش معلوم است، مخاطب اصلی جشنواره، کودکان و نوجوانان هستند. سوی دیگر ماجرا هم‌زیست گره‌خورده اصفهان به کانون‌های فرهنگی و هنری است. همان‌طور که مطابق با آمار اعلام‌ شده، بیشترین تعداد و اثرگذاری کانون‌های فرهنگی در کشور، از آن اصفهان است.

با این حساب اگر سه ضلع مثلث را کنار هم بگذاریم، نتیجه منطقی‌اش این است که اگر مخاطب اصلی کانون‌های فرهنگی، کودکان و نوجوانان و جوانان هستند و اگر جامعه هدف اصلی جشنواره، کودکان و نوجوانان هستند، پس با این قدمتی که از برگزاری جشنواره در اصفهان می‌گذرد، باید به جزئی لاینفک از برنامه‌های کانون‌های فرهنگی تبدیل شده باشد؛ یعنی دست‌کم باید مخاطب پروپاقرص این جشنواره در وهله اول کانون‌های فرهنگی و مخاطبان کودک و نوجوانشان باشد. حتی در مرتبه بعدی می‌توان انتظار داشت که در طول این 24 سال تعامل دوطرفه‌ای میان مسئولان کانون‌ها و بنیاد سینمایی فارابی یا دیگر متولیان برگزاری جشنواره شکل گرفته باشد و دو طرف بتوانند از تجربیات یکدیگر استفاده کنند.

به‌طور مثال بخشی از مسئولیت اجرایی جشنواره در اصفهان به عهده این کانون‌ها باشد، بر محتوا و اثرگذاری فیلم‌ها نظارت کنند و حتی در حالتی آرمانی، این کانون‌های فرهنگی و هنری اصفهانی باشند که درنتیجه تعامل مثبت با جشنواره به مرحله‌ای رسیده باشند که خود صاحب اثر شوند، فیلم‌هایشان در جشنواره اکران شود و در میان سایر آثار ارسالی از سراسر کشور مورد داوری قرار گیرد.

آنچه بیان شد، صرفا یک برداشت و نتیجه‌گیری ابتدایی از کنار هم قراردادن پازل جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان، 24 سال حضور در اصفهان و نقش پررنگ کانون‌های فرهنگی و هنری با مخاطب کودک و نوجوان به دست می‌آید. بی‌شک اگر توجه بیشتری به آن بشود و از اولویت‌های مسئولان مربوطه باشد، دستاوردهای بسیار مهم‌تری هم خواهد داشت.

چرا کانون‌های فرهنگی اصفهان، تمایلی به حضور در جشنواره فیلم کودک و نوجوان ندارند؟

بااین‌حال زمانی که چشم واقع‌بینمان را باز می‌کنیم، نه از کنار هم قرارگرفتن تکه‌های پازل خبری هست و نه از شرایط آرمانی که باید متخصصان مربوطه ترسیم کنند. در دنیای واقعی حتی کانون‌های فرهنگی اصفهانی اطلاعی از برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان در شهرشان ندارند. آن‌ها نمی‌دانند که جشنواره چه زمانی برگزار شده است، چرا باید در آن شرکت کنند و اصلا اگر بخواهند شرکت کنند، چطور باید اقدام کنند؟

به‌طور مثال محمد توکلی‌زاده مسئول کانون «رهپویان وصال» به «اصفهان‌زیبا» می‌گوید: «در این ایام درگیر برپایی موکب مقاومت بودیم و برنامه‌ای برای استفاده از جشنواره فیلم کودک و نوجوان نداشتیم. البته سال‌های قبل هم همین‌طور بوده و اصلا مشارکت در جشنواره جزو اولویت‌های مدارس محسوب می‌شود نه کانون‌های فرهنگی.»

عابدی مسئول کانون «سید احمد خمینی» نیز در پاسخ به این سؤال که آیا امسال به همراه اعضای کانون، فیلم‌های جشنواره کودک و نوجوان را تماشا کردید، می‌گوید: «ما هرسال به بچه‌های کانون اعلام می‌کنیم که اگر دوست دارید باهم شرکت کنیم و سینما برویم، ولی هیچ موقع بچه‌ها استقبال نمی‌کنند. امسال هم همین‌طور بود.»

کدخدایان مسئول کانون «جنت‌الرضا» هم می‌گوید: «امسال برنامه‌ای برای استفاده از فیلم‌های جشنواره نداشتیم و در سال‌های گذشته هم تابه‌حال چنین قصدی نداشته‌ایم. درواقع هم‌زمان جشنواره بد موقع است و اول مهرماه که بچه‌ها درگیر مدرسه هستند، شروع می‌شود؛ هم اینکه اطلاع‌رسانی درستی نشده بود و نمی‌دانستیم که آیا تسهیلات خاصی برای کانون‌های فرهنگی در نظر گرفته شده یا نه. البته یکی دو نفر از نوجوان‌های کانون از طریق دیگری خودشان در جشنواره داور بودند و به همین خاطر از روند کلی جشنواره آگاه بودیم.»

محسن مغزیان، مسئول «مسجد بهشت» با گلایه از زمان برگزاری جشنواره می‌گوید: «اول مهر که می‌شود، برنامه‌های مسجد معمولا با یک رکودی مواجه می‌شود و تا چند وقت همین‌طور است تا مجدد بچه‌ها بتوانند بین مدرسه و فعالیت‌های مسجد بهشت تعادل برقرار کنند. یعنی درواقع در این زمان ارتباط ما با بچه‌ها محدود است و طبیعتا نمی‌توانیم زمانی که درگیری بچه‌ها زیاد است، برنامه جمعی مثل سینما رفتن داشته باشیم. از طرفی در هیچ سالی هم جزو اولویت‌هایمان نبوده که برنامه‌ریزی خاصی برای این کار داشته باشیم. خصوصا که اطلاع‌رسانی خاصی هم نشده که کانون‌های فرهنگی می‌توانند با تسهیلات خاصی از جشنواره استفاده کنند.»

هادی الهی‌نژاد، مسئول «کانون فرهنگی شهید بهشتی» با اظهار بی‌اطلاعی از برگزاری جشنواره می‌گوید: «نمی‌دانستیم زمان برگزاری جشنواره هفته گذشته بوده و در سال‌های قبل هم برنامه مشخصی برای حضور بچه‌ها در سالن‌های سینما نداشتیم. البته به نظرم به خاطر اینکه اعضای مجموعه ما نوجوانان هستند، فیلم‌ها به دردشان هم خیلی نمی‌خورد. این‌طور نیست؟»

حامد قاسمی، عضو هیئت‌امنای مسجد «امام حسن مجتبی (ع)» هم با اشاره به برنامه‌های مسجد متناسب با روز کودک می‌گوید: «هم‌زمان با جشنواره، یکی از برنامه‌های مسجد این بود که فیلم “ایلیا” از فیلم‌های اکران‌شده در جشنواره سال گذشته را، در مسجد اکران می‌کردیم. البته امسال مشارکتمان در جشنواره و برنامه‌های جنبی‌اش به‌خاطر هم‌زمانی با تحولات جهانی محور مقاومت کمتر شد و تمرکز کافی برای جشنواره نداشتیم. اما سال‌های گذشته خودمان بلیت تهیه می‌کردیم و با بچه‌ها به سینما می‌رفتیم. حتی سال گذشته در رویداد جامع و جشن کودک و نوجوان هم شرکت کردیم. اما امسال فقط همان اکران فیلم در مسجد را داشتیم. نمی‌دانم انگار جشنواره پارسال مردمی‌تر بود.»

حجت‌الاسلام مظاهری، مسئول مجموعه فرهنگی «یاران خورشید» نیز با ابراز علاقه برای بهره‌مندی از جشنواره فیلم کودک و نوجوان می‌گوید: «تعدادی از اعضای مجموعه از طرف مدرسه‌شان توانستند یکی از فیلم‌ها را ببینند؛ ولی متأسفانه از طرف خود مجموعه برنامه خاصی نداشتیم؛ البته به این خاطر که بخشی از برنامه‌های مجموعه‌مان مخصوص فعالیت‌های تخصصی فیلم‌سازی است، قطعا علاقه‌مندیم که شرکت کنیم؛ ولی اطلاع‌رسانی خاصی مبنی بر حضور کانون‌های فرهنگی نبوده است.»

شکوفایی رویدادهای شهری توأمان با نقش‌آفرینی کانون‌های فرهنگی است

بر اساس گفته مسئولان کانون‌های فرهنگی و همین‌طور مشاهدات میدانی ما از سالن‌های سینما در ایام برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان، به نظر می‌رسد ارتباط کانون‌های فرهنگی با این جشنواره در حداقلی‌ترین حالت خود است.

البته مسئله مهمی که باید به آن توجه کرد این است که آیا درصورتی‌که کانون‌های فرهنگی در سالن‌های سینما حاضر شوند و فیلم‌ها را تماشا کنند، درنهایت راضی خواهند بود؟ یا به عبارتی محتوای فیلم‌های اکران‌شده می‌تواند رضایت مسئولان این مجموعه‌ها را جلب کند؟ آن هم با درنظر گرفتن انتقاداتی که هرساله نسبت به محتوای تربیتی فیلم‌های اکران‌شده وجود دارد!

به نظر می‌رسد اگر چنین بود، به‌مرورزمان کانون‌های فرهنگی حتی بدون کمترین حمایتی از جانب مسئولان اجرایی جشنواره، خودشان پیشگام بهره‌مندی از این فرصت می‌شدند. اینکه در گفته برخی از مسئولان می‌شنوم که تماشای فیلم‌ها جزو اولویت‌هایشان نیست، به این خاطر است که درواقع ضرورت و سودی برای این عمل قائل نیستند.

جشنواره فیلم کودک و نوجوان را فرزند اصفهان بدانیم

البته که اگر از سمت متولیان اجرایی، توجه ویژه‌ای به حضور کانون‌های فرهنگی و بهره‌مندی‌شان از جشنواره بشود و این تعامل دو سویه شکل بگیرد، به‌مرورزمان کیفیت فیلم‌ها هم بهبود پیدا خواهد کرد. چراکه در شرایط طبیعی تولیدکننده محصول، براساس تقاضا و سلیقه مخاطبانش عمل خواهد کرد.

درواقع لازم است جشنواره را همچون فرزند رشدیافته در دامان اصفهان بدانیم که در عین نیاز به مراقبت، سود و فوایدش نیز به دامان شهر بازمی‌گردد. نه همچون رویدادی بیرونی که صرفا در تاریخ مشخصی از تقویم اصفهان شروع و پایان می‌یابد.