به گزارش اصفهان زیبا؛ تربیت و مهیا کردن کودک برای انجام تکالیف عبادی، یکی از مهم‌ترین وظیفه‌های والدین محسوب می‌شود. آیات و احادیث فراوانی به‌صراحت به انجام این مسئولیت مهم اشاره کرده است که بر وجوب یا استحباب تربیت دینی در محدوده احکام و مسائل مورد ابتلای فرزندان دلالت دارد؛ مثلا از آیه ششم سوره تحریم چنین برمی‌آید که وظیفه تربیتی برای والدین، امری ملزم و واجب است.
مادر و تربیت فرزند صالح
اما دراین‌میان، مادران به‌واسطه تعامل گسترده با فرزندان و بهره‌مندی از توانایی‌های عاطفی، مراقبتی، ارتباطی و مهارت برقراری رابطه همدلانه، در پرورش و تربیت فرزندان نقش ممتاز و منحصربه‌فردی دارند. بدیهی است که بذر ایمان و مسئولیت‌پذیری فرزند در برابر انجام احکام عبادی، به‌مرور و در طول زمان، در دل‌وجانش جا میگیرد و اندک‌اندک به بار می‌نشیند و چنان نیست که دختر در موعد رسیدن نه‌سالگی و پسر در طلیعه ۱۵سالگی، بدون زمینه‌سازی‌های قبلی، پذیرای تکالیف و احکام عبادی شود و بدون اماواگر و سستی، به انجام تکالیف دینی پایبند باشد. سال‌های اولیه زندگی هر کودکی، زمان بسیار مهمی برای رشد و توسعه دینی اوست که معمولا از طریق ارتباط با والدین حاصل می‌شود. خانواده‌هایی که از فرصت دوران کودکی بدین منظور استفاده نکنند، با فرزندانی مواجه می‌شوند که در دوران نوجوانی و بزرگ‌سالی در خصوص انجام تکالیف دینی بی‌توجه و کاهل هستند.
چگونه دختری باایمان داشته باشم؟
با مراجعه و گفت‌وگو با مادرانی که موفق به تربیت دخترانی متعهد، معتقد و اخلاق‌مدار شده‌اند، چنین مشخص می‌شود که آن‌ها از شیوه‌های گوناگونی برای تربیت دینی فرزند خود استفاده کرده‌اند. استقصای این روش‌ها می‌تواند در الگوگیری دیگر مادران، مؤثر و مفید واقع شود که در ادامه به شرح برخی از آن‌ها پرداخته خواهد شد.
بهره‌جویی از فضاها و مراسم مذهبی به‌منظور زمینه‌سازی در تربیت دینی کودکان و خصوصا دختران، یکی از پرتکرارترین روش‌هایی بود که مادران به آن اشاره داشتند. مادران مصادیقی از این روش را شامل گردشگری مذهبی، حضور در مراسم دینی و برگزاری باشکوه جشن تکلیف می‌دانستند؛ چراکه ریشه برخی افکار، نیات و رفتارهای آدمی را باید در شرایط محیطی فرد جست‌وجو کرد. بنابر تجارب موفق بیان شده، استفاده از مکان‌های مذهبی و مراسم دینی و آیینی در راستای تربیت دینی دختران موردتأکید است.
شیوه دیگر مادران موفق، بهره‌گیری از سرگرمی‌ها و بازی‌های مناسب دختران در تربیت دینی آن‌ها بود. مادران با استفاده از ابزارهای ادبیات، داستان، شعر، بازی، کاردستی و نقاشی، مضامین و معارف ناب دینی را به دختران خود منتقل می‌کنند. کودکان در بهره‌گیری از هرکدام از این ابزار‌ها، از نظر شناختی، اجتماعی، هیجانی و جسمانی رشد می‌کنند؛ لذت می‌برند؛ تربیت می‌شوند و آموزش می‌بینند. ابزاری که می‌توان با اندکی خلاقیت، جهت فرهنگی و دینی به آن‌ها بخشید و بیشترین استفاده را در راستای تربیت معنوی از آن‌ها کرد.
تشویق‌های مادی و معنوی یکی دیگر از ابزار والدین موفق برای تربیت دینی دختران بود. مشوق‌ها، انگیزه یادگیری، حرکت و عمل را در کودکان و نوجوانان افزایش می‌دهند؛ البته در کاربرد تشویق‌های مادی باید به این نکته توجه کرد که اگر تشویق مادی، بیش‌ازاندازه معمول باشد، باعث می‌شود انگیزه فرزند از انجام رفتار عبادی، تنها کسب پاداش باشد؛ درنتیجه ممکن است با از میان رفتن تشویق، رفتار مذکور نیز از میان برود.
مشارکت‌طلبی و تکلیف‌سپاری مضمون دیگری بود که مادران در تربیت دختران باایمان و متعهد به انجام تکالیف عبادی از آن استفاده می‌کردند. آن‌ها با دعوت دختران به همکاری و تکلیف‌سپاری به آن‌ها دریافته بودند که باید از همان اوان کودکی مسئولیت‌پذیری در برابر خداوند، انسان‌ها و حتی طبیعت را به دختران آموزش داد تا آن‌ها مکلف و مسئول تربیت شوند.
الگودهی و مراقبت از الگوها یکی دیگر از عوامل موفقیت مادران در تربیت معنوی دختران خود بود. آن‌ها با ارائه الگوهایی مناسب به دختران از یک‌سو و توجه به نقش اعضای خانواده به‌عنوان الگوی دختر، خصوصا مادر و خواهر از سوی دیگر، سعی در ارائه نمونه‌ای مطلوب به دختران خود داشتند. در این راستا اقدامات همسوی دیگری همچون نظارت بر ارتباطات فرزند، خصوصا حضور او در فضای مجازی نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای دارد. نظارت بر الگوهای بیرونی فرزندان اعم از دوستان، معاشران و اقوام و الگوهای مجازی اعم از دوستان مجازی، سلبریتی‌ها و حتی بلاگرها و… از ضروری‌ترین امور در راه تربیت دینی و اخلاقی دختران هستند.
بهره‌مندی از آموزش مستقیم، غیرمستقیم و عملی و انجام تمرین و آماده‌سازی از دیگر شیوه‌های مادران موفق در تربیت دینی دختران خود بود. تعلیم هم می‌تواند شکل مستقیم و رسمی داشته باشد و هم می‌تواند در تعامل‌های غیررسمی و با استفاده از ابزارهای آموزشی غیررسمی مانند نامه، یادداشت‌نویسی، خاطره‌گویی و … صورت پذیرد؛ همچنین اگر مضامین به‌صورت عملی آموزش داده شود، فرایند آموزش بهتر صورت میگیرد و اثر آن نیز ماندگارتر است.