به گزارش اصفهان زیبا؛ از میدان شهدا وارد خیابان ابنسینا میشوم. باید هرچه زودتر خودم را به محله شهشهان برسانم. روی نقشه از ابتدای ابنسینا تا میدان امامعلی(ع) به نام محله شهشهان است.
پس از عبور از بیمارستان امین به سمت تابلویی که روی آن بزرگ نوشتهشده خانه جواهری میروم. از اینجا بهتر میتوانم در مسیر محله شهشهان قرار بگیرم.
خیابان سنگفرششده را آرامآرام قدم میزنم. ناگهان زنگ یک دوچرخه توجهام را جلب میکند. از اهالی محل است که هرروز تمام این کوچهها را که خیلی از آنها هنوز هم مانند گذشته تنگ است، با دوچرخه طی میکند.
کوچههای تنگ و باریک و تردد سخت خودرو
از او درباره مشکلات محله میپرسم. میگوید: «اصفهان در قدیم به شهر دوچرخهها معروف بود و خیلی از قدیمیها حتی اگر خودرو داشتند، ترجیح میدادند با دوچرخه به محل کار خود بروند؛ بنابراین بسیاری از کوچههای شهشهان تنگ و باریک است؛ اما بارها دیدهشده که خودروها وارد این کوچهها میشوند و راه عبورومرور را بر دیگران میبندند؛ پس بهتر است برای رفتوآمد خودروها در این محلهها چارهای اندیشیده شود.» جلوتر میروم. استاد قلمکار مشغول طراحی سفره قلمکار است. آرام رنگها را روی مهر میزند و آن را روی پارچه میگذارد و گلهای زیبایی درست میکند.
محله شهشهان و آثار تاریخی که رهاشده
جلوتر میروم و از او در ارتباط با محله میپرسم. میگوید: «اینجا محلهای بسیار تاریخی است که سالیان سال است همچنان به همین شکل باقی مانده. اگر نگاه کنید، آنطرف کوچه منارههای دردشت و مقبره سلطانبختآغا را میبینید که یکی از آثار تاریخی اصفهان است.»
ورود گردشگران به محله و بازگشت رونق به بازار
او ادامه میدهد: «همین آثار تاریخی میتوانست گردشگران زیادی را وارد محله کند و از همین راه هم گردشگران وارد محله میشدند و از آثار تاریخی دیدن میکردند و مغازهداران نیز میتوانستند محصولات خود را به فروش برسانند؛ اما متأسفانه از هیچکدام از ظرفیتهای آن استفاده نمیشود.»
منارههای دردشت آثار تاریخی که همیشه تعطیل است
از مغازه بیرون میآید و از من میخواهد تا همراهیاش کنم. کنار در ورودی منارههای دردشت میرویم. در را نشانم میدهد و میگوید: «قبلترها اینجا یک حسینیه بود؛ اما از زمانی که تغییر مکان یافت، همیشه بسته است. تنها برخی مواقع برای گذاشتن وسایل باز میشود و بهنوعی از آن بهعنوان انباری استفاده میشود.» آقای عبادی ادامه میدهد: «این منطقه ظرفیت بسیار بالایی دارد. میتوان در همین مکان شربت خانه یا فروشگاه صنایعدستی را راهاندازی کرد و از این طریق به این محل رونق داد.»
محله شهشهان و دردشت جدا از یکدیگر هستند
پدر آقای عبادی که از کارکشتگان هنر قلمکاری اصفهان است، در ادامه صحبتهای فرزندش بیان میکند: «مشکل دیگر ما همین نام محله است. منطقه شهشهان و دردشت دو منطقه جدا از هم بودند.با ساخت خیابان ابنسینا محلهها از هم جدا شدند. در قدیم یک محله به نام شهشهان وجود داشت که نسبت به دیگر محلهها هم برتری خاصی نداشت.»
او ادامه میدهد: «محله شهشهان از مسجد پیلهسبز، مدرس تا سرچشمه است و محله دردشت از سمت خیابان مدرس به سمت خیابان پهلوی یا همان شهدا تا نزدیک سنبلستان و بازارچه دردشت است.»
عبادی به زمان قاجار و پهلوی و توسعه شهری و جداشدن محلهها اشاره میکند و میافزاید: «قبل از این زمان بازار کوفتیها (خیابان کاوه) و بازار دردشت به هم متصل بود و بازار بزرگی را ایجاد میکرد که تا دروازه حسنآباد ادامه داشت؛ حالا اگر به نقشه نگاه کنید، تمام منطقه به نام شهشهان آمده است؛ درصورتیکه محلههای دردشت، شهشهان و حتی سنبلستان جدا از یکدیگر هستند.»
پسر در ادامه صحبتهای پدر میگوید: «اینجا منطقه فراتاریخی است و آثار تاریخی بیشماری را در خود جای داده است؛ البته آثار تاریخی اصفهان به دوره صفوی خلاصه نمیشود؛ بلکه اگر اطلاع داشته باشید، کاوشهای باستانشناسی که در تپهاشرف انجامشده است، نشان از قدمت فراوان اصفهان قبل از میلاد مسیح دارد.»
زبالههایی که بهموقع جمعآوری نمیشوند
عباسیان، یکی دیگر از کسبه محل است. مغازه را بسته و در حال سوارشدن روی موتور است. بهسرعت خودم را به او میرسانم و در ارتباط با مشکلات محله میپرسم. کمی مکث میکند و میگوید: «اینجا باوجوداینکه محله تاریخی شهر محسوب میشود، مشکلات زیادی دارد. مهمترین آنها جمعآوری زبالهها در سطح محله است که زمان خاصی ندارد و همین موجب تجمع حشرات میشود.»
او ادامه میدهد: «از دیگر مشکلات محله میتوان به بافت تنگ و تاریخی کوچهها و همچنین خرابی آسفالت آنها اشاره کرد. در زمستانها تجمع آب در آنها مشکلات زیادی را برای اهالی محل و کسبه ایجاد میکند.»
شهشهان و اهالی خونگرم
از او میپرسم محله چه خوبیهایی دارد؟ میخندد و بیان میکند: «اینجا یکی از محلههای بسیار قدیمی اصفهان است. مگر میشود بد باشد! اهالی اینجا بسیار خونگرم هستند. خیرین زیادی در محله فعالیت میکنند و اگر محروم و نیازمندی را ببینند، به او کمک میکنند؛ ضمن اینکه از اعتقادهای مذهبی فراوانی برخوردارند و مراسم مذهبی خوبی را برگزار میکنند.»
صدای اذان ظهر که میآید، تمام اهالی محل و کسبه میروند تا هم در نمازجماعت محل شرکت کرده و هم استراحتی کنند و بعدازظهر برای خدمترسانی به مشتریان آماده شوند.