به گزارش اصفهان زیبا؛ «خدا نکند آدم سروکارش به مراکز درمانی بیفتد؛ باید یک روز کامل معطل شوی! حق اعتراض هم که نداریم و به‌محض اینکه از معطلی زیاد و شلوغی و هرج‌ومرج گلایه کنیم، منشی می‌گوید همین است که هست! نمی‌خواهی برو!» زن میان‌سال پَر چادرش را محکم می‌گیرد و زیر لب شروع به غرزدن می‌کند. هوا تاریک شده و نسیم خنکی از لابه‌لای پنجره خودش را به داخل سر می‌دهد. مرکز تصویربرداری {…} شلوغ است و جای نشستن برای آن‌هایی که تازه از راه می‌رسند، نیست. منشی اخم‌هایش را توی هم کرده و با بی‌اعتنایی به غرولندهای بیماران و همراهانشان، کارش را انجام می‌دهد. هرچند دقیقه یک‌بار نیز با مراجعه‌کنندگان شروع به بحث می‌کند و می‌گوید مرکز شلوغ است و هرساعتی که بیایید معطل خواهید شد. دورتادور مرکز نیز کاغذهایی چسبانده شده که «لطفا صبور باشید!» یا «ممکن است بین یک تا دوساعت معطل شوید».
دردسرهای معطلی و گلایه‌های بیماران
معطلی‌های زیاد و عدم‌توجه به وقت بیماران در مراکز درمانی، حالا دیگر صدای بیماران را درآورده است و باعث شده تا آن‌ها به این موضوع گلایه داشته باشند؛ مسئله‌ای که تقریبا در بیشتر مراکز درمانی مشاهده و باعث می‌شود تا بیمار به کار و زندگی‌اش نرسد. دختر جوانی می‌گوید که چندوقت پیش پزشک برای مادرش که دچار سردرد ناگهانی و تاری دید شده بود، ام‌آرآی نوشت: «اما به هرجا مراجعه می‌کردیم، برای یک ماه دیگر نوبت می‌دادند. به چندین مرکز سر زدیم تا بالاخره توانستیم برای یک هفته بعد نوبت بگیریم.» می‌گوید: «به ما گفته بودند، ساعت 11 شب نوبتمان می‌شود!» او و مادرش یک ساعت زودتر در مرکز حاضر شدند؛ ولی: «تا ساعت 4صبح آنجا منتظر نشسته بودیم تا ام‌آرآی مادرم انجام شود. محیط بسیار شلوغ و کثیف بود. با وجود اینکه تعداد مراجعه‌کنندگان زیاد بود؛ ولی صندلی به اندازه کافی نبود و خیلی از بیماران روی پله‌ها یا زمین نشسته بودند؛ درحالی‌که حال برخی اصلا خوب نبود یا برخی مسن بودند و نمی‌توانستند خیلی معطل شوند. هر بار هم که اعتراض می‌کردیم، منشی با بی‌احترامی می‌گفت مگر نمی‌بینید شلوغ است و بنشینید تا نوبتتان شود!»
گلایه‌ها از مراکز درمانی تمامی ندارد و تنها به یک یا دومورد ختم نمی‌شود. زن جوان دیگری می‌گوید که هربار به مطب دندان‌پزشکی مراجعه می‌کند باید چندین ساعت معطل بماند تا نوبتش بشود: «خیلی وقت‌ها مجبور به گرفتن مرخصی هستم؛ چون ساعت زیادی را باید منتظر بمانم تا بتوانم کارم را انجام دهم.» معطلی در مراکز درمانی فقط به دولتی‌ها اختصاص نمی‌یابد؛ بلکه در مراکز خصوصی و مطب‌ها هم بیماران با این مشکل مواجه هستند: «دندان‌پزشکی که به آن مراجعه می‌کنم، کارش خوب است و برای خودش اسم‌ورسمی درکرده؛ به همین خاطر همیشه مطبش شلوغ است.»
با وجود این، معطلی بیمارانش را کلافه کرده است: «برای مثال، هفته پیش منشی به من گفته بود ساعت 4 عصر مرکز باشم. قرار بود عصب‌کشی دندان انجام دهم.» رفتن به‌موقع به مطب همانا و معطل‌شدن چندین و چندساعته نیز همان: «شاید باورتان نشود؛ اما حدود ساعت 12 شب بود که مطب را ترک کردم و به خانه رفتم؛ مرکزی که امکانات اولیه مثل سرویس بهداشتی یا آب‌سردکن و صندلی به اندازه کافی نداشت و تا چشم کار می‌کرد آدم معطل بودند تا بتوانند خدمت دریافت کنند.»
سروصدا و درگیری‌های بیماران با منشی نیز باعث کلافگی می‌شود: «مدام صدای دادوبیداد در مطب شنیده و منشی هم طلبکار افراد می‌شود که چرا اعتراض می‌کنند! می‌گوید شرایط اینجا همین است؛ اگر نمی‌خواهید دیگر مراجعه نکنید و پزشک خود را عوض کنید!»
بیمارستان صحرایی!
زن جوان دیگری نیز می‌گوید که در آخرین روزهای بارداری باید آمپولی را تزریق می‌کردم: «به توصیه پزشک به بیمارستان {…} مراجعه کردم و به سمت اورژانس رفتم. البته چیزی شبیه به اورژانس مشاهده نکردم و وضعیت بیشتر شبیه بیمارستان‌های صحرایی بود! با پرده فضای ده‌متری را جدا کرده و کلا سه تخت در آنجا قرار داده بودند که یکی برای افرادی بود که تزریق داشتند و دوتای دیگر هم برای وصل‌کردن سرم. هر سه تخت اشغال بود و پرستار به من گفت باید سه‌ربع‌ساعت منتظر بنشینم تا نوبتم شود؛ درحالی‌که وضعیتم اورژانسی بود و نمی‌توانستم معطل شوم. خلاصه آن‌قدر اعتراض کردم تا بالاخره من را به آن‌طرف پرده فرستادند. آنجا چندین تخت خالی بود!»
معطلی در مراکز درمانی نارضایتی بیماران را به همراه دارد؛ موضوعی که رسیدگی به آن نمی‌شود. به گزارش ایسنا، علیرضا پارساپور، دبیر وقت کمیته ملی اخلاق بالینی کشور، هم درباره اهمیت توجه به وقت بیماران می‌گوید: «احترام به وقت بیمار یکی از مؤلفه‌هایی است که به آن در محور اول منشور حقوق بیمار به‌عنوان یک مؤلفه از خدمت مطلوب تأکید شده است. بر این اساس، توقع این است که زمان‌هایی که به بیمار اعلام می‌شود حتی‌الامکان رعایت شود. تصور من این است که جامعه پزشکی نسبت به تعهدات حرفه‌ای و اخلاقی خود توجه داشته و دارد. البته اگر مصادیق این تعهدات به‌صورت مشخص و شفاف یادآوری و موردتأکید قرار بگیرد، می‌توانیم امیدوار باشیم که در آینده کمتر شاهد وقوع نقض این تعهدات باشیم. تدوین راهنمای عمومی اخلاق حرفه‌ای شاغلان حرف پزشکی و وابسته نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که طی ماه‌های اخیر از سوی سازمان نظام پزشکی صورت گرفت، می‌تواند گام مهمی در این زمینه باشد. البته باید توجه داشت که اولویت در ارائه خدمات پزشکی، خدمت ایمن، به‌روز و به‌موقع است و بر این اساس علاوه بر وقت تعیین‌شده از سوی پزشک، مؤلفه‌های دیگری هم در رسیدگی و پذیرش بیمار تأثیرگذار است که مهم‌ترین آن، حال عمومی بیمار و ضرورت و فوریت ارائه خدمت است که می‌تواند گاه زمان پیش‌بینی‌شده را تغییر دهد. اگر بیمار بدحالی وجود داشته باشد که برای مثال نیاز به جراحی اورژانسی داشته باشد، منطقی است که مثلا زمان اعلام‌شده به یک بیمار دیگر برای عمل جراحی به تعویق بیفتد.»
به گفته او، در مطب هم ممکن است شرایطی به وجود بیاید که فردی به مطب مراجعه کند که نیازمند معاینه فوری یا طولانی‌تر از معمول است؛ بنابراین ممکن است زمانی که برای معاینه به بیماران اعلام می‌شود به‌خاطر شرایط خاص یک بیمار جابه‌جا شود.
بر همین اساس است که به‌طورمعمول در مطب‌ها تابلویی در معرض دید بیماران قرار می‌گیرد که روی آن عبارت«زمان اعلام‌شده، تقریبی است» نوشته شده است. البته این‌ها باید استثنا باشد و اصل نیست. اصل بر این است که مدیریت مطب یا بخش به صورتی باشد که تا جایی که ممکن است زمان‌بندی پیش‌بینی‌شده رعایت شود.
به نظر می‌رسد با توجه به اقداماتی که در سال‌های اخیر در حوزه نظارت بر رعایت موازین اخلاق حرفه‌ای در وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی انجام می‌شود، شاهد باشیم که این موضوع با دقت بیشتری موردتوجه جامعه پزشکی قرار بگیرد؛ ازجمله نسبت به احترام به وقت بیماران توجه بیشتری شود؛ چراکه بی‌توجهی به زمان‌بندی تعیین‌شده یک نوع بی‌حرمتی نسبت به بیماران است. این زمان‌بندی‌ها در اختیار تیم اداری و اجرایی مطب است و البته مسئولیت پاسخگویی به عهده مسئول مطب که پزشک است، خواهد بود. توقع این است که پزشکان با مدیریت بهتر بخش اداری مطب، تلاش کنند که اتلاف وقت بیمار و بی‌نظمی به حداقل برسد.