به گزارش اصفهان زیبا؛ بافندگی یکی از مرسومترین روشها برای ساخت پارچه بافتهشده دوبعدی است که در آن، نخهای بافندگی در زاویههای درستی منطبق با همدیگر رنگکاری شده و در پروسه بافت قرار میگیرند. در محله کردآباد اصفهان کارگاههای بافندگی از گذشته تاکنون فعالیت دارند و کارفرمایان پیشکسوت این حرفه تولیدات متنوع را همگام با بازار روز به شهروندان عرضه میکنند.
عباس آقاجانی متولد 1342، پیشکسوت حرفه بافندگی در محله کردآباد است که از زمان نوجوانی و از سن 15سالگی وارد این حرفه شده و در کنار برادرش این حرفه را بهخوبی یاد میگیرد و بعد از چندسال شاگردی و آموزش به درجه استادی میرسد. زمانی که محصل بوده بعد از ساعتهای کلاس درس و خروج از مدرسه به کارگاه بافندگی نزد برادرش میرفته و در این حرفه مشغول آموزش و یادگیری میشده است.
او درباره سابقه حرفه بافندگی در محله کردآباد به «هممحله» میگوید: «در حال حاضر کارگاههای فعالی که در محله کردآباد وجود دارد، سابقهشان به دوران قبل از انقلاب میرسد و قریب به نیمقرن است که این کارگاههای بافندگی در این محله تولیدات و فعالیت دارند.»
پیشرفتهتربودن کارگاههای بافندگی اصفهان
پیشکسوت حرفه بافندگی درباره درخصوص تنوع تولیدات در حرفه بافندگی در این محله عنوان میکند: «حرفه بافندگی و نساجی بسیار گسترده است و تنوع زیادی در آن وجود دارد. مواد اولیه آن از پنبه شروع میشود که بعد از کشت پنبهها از زمینهای کشاورزی این پنبهها به کارخانههای پنبهپاککنی منتقل میشوند و سپس به کارخانههای نساجی برده شده و طی انجام مراحلی نخ میشوند. در حال حاضر حدود 30درصد از نخ کارگاههای بافندگی در محله کردآباد از الیاف طبیعی و پنبهای است و 70درصد الیاف مصنوعی است.»
او ادامه میدهد: «حتی وقتی به محصولات پوشاک نگاه کنید، لباسهای زنانه و پیراهنهای مردانه را میبینید که از الیاف مصنوعی تهیه شده است که این نوع الیاف از کارخانه پتروشیمی گرفته میشود و بعد از آن در بخش کارگاههای بافندگی محله کردآباد که بافندگی گسترده است، مورداستفاده قرار میگیرد. این محله تولیدات بسیار متنوع مانند پیراهن، باند و گاز بیمارستان، پارچههای واتر و بنر، پارچههای برزنتی، پارچههای آستری و پارچههای کیف و ساک، پوشاک و شلوارهای کتان و انواع روسری را به بازار عرضه میکند.»
آقاجانی تأکید میکند: «در شهر یزد کارگاههای بافندگی رومبلی و سجادهها را میزنند و در کارگاههای بافندگی اصفهان انجام کارها پیشرفته و گستردهتر و در حرفه بافندگی و نساجی تنوع کار فراوان است و در حال حاضر نخهای پنبهای و الیاف بافندگی را در کارگاه داریم.»
مصائب حرفه بافندگی
این پیشکسوت حرفه بافندگی درباره سختیها و مشکلات حرفه بافندگی میگوید: «در کارگاههای بافندگی گردوغبار پنبهها و الیاف زیاد است و افرادی که در این کارگاهها مشغول به کار هستند بیماری ریه و مشکلات تنفسی پیدا میکنند. علاوه بر این، نخ و پارچهها و چلههایی که پشت دستگاههای بافندگی میگذاریم، خیلی سنگین هستند و بسیاری از اوقات مجبوریم که این نخها و چلهها را بهتنهایی بلند کنیم و کارگرانی که در این کارگاه مشغول به کار هستند در طول روز باید سرپا باشند. همین ایستادنهای طولانیمدت آنها را خسته میکند و عوارضی هم برای آنها بهدنبال دارد. همه این موارد از سختیها و دغدغههای حرفه بافندگی و کار در این کارگاههاست.»
او ادامه میدهد: «قبلا مشکلات در این حرفه بیشتر بوده و 15 سال قبل حدود 90درصد دستگاههای بافندگی ایرانی بودند. در شرایط کنونی بیش از 95درصد دستگاههای بافندگی خارجی هستند و مابقی دستگاهها ایرانی است. معمولا دستگاههای بافندگی خارجی بهروزتر، پیشرفتهتر و اتوماتیکتر است و کارکردن با این دستگاهها سختیهای کمتری برای کارگر و کارفرمای کارگاههای بافندگی دارد.»
آقاجانی درخصوص آموزش حرفه بافندگی
به شاگردان بیان میکند: «در این زمینه شاگردانی داشتهام و به آنها آموزش دادهام. اگر فردی بخواهد، در مدت چندسال میتواند این حرفه را بهخوبی یاد بگیرد و این روند وابسته به استعداد افراد است. در حال حاضر شاگردانی دارم که با وجود 20 سال سابقه هنوز در یک بخش میتوانند کار کنند و تعدادی هم هستند که در مدتزمان کمتر توانستهاند بخشهای متفاوت این حرفه را بهخوبی یاد بگیرند و در این زمینه تخصص لازم را پیدا کنند.»
این پیشکسوت حرفه بافندگی نفس عمیقی میکشد و در ادامه صحبتهایش تأکید میکند: «در حال حاضر جوانان استقبال زیادی برای یادگیری این حرفه ندارند و تنها جوانانی که پدران آنها در این محله کارگاه بافندگی دارند، وارد این حرفه شده و آموزش میبینند. امروزه جوانان نیاز به سرمایه اولیه برای تهیه کارگاه و خرید دستگاه دارند و استقبالی از این کار نمیکنند. اگر هم بخواهند تنها به کارگری در این حرفه در کارگاهها بپردازند بسیاری از جوانان ترجیح میدهند شغل دیگر و آسانتری را برای کارگری انتخاب کنند.»
زیادبودن کارگاههای بافندگی در محله کردآباد
آقاجانی در خصوص زیادبودن کارگاههای بافندگی در محله کردآباد عنوان میکند: «در حال حاضر در محله کردآباد کارگاههای بافندگی بسیار زیاد است و هر رهگذری که وارد این محله میشود، میتواند این نوع کارگاهها را از ابتدای تا انتهای محله مشاهده کند. از گذشته کارگاههای بافندگی در این محله بوده و بهدلیل اینکه این کارگاهها در این محیط پیوسته فعال بوده، اگر تعدادی از افراد هم میخواستند وارد آموزش کار و حرفهای شوند، بهدلیل دردسترسبودن این کارگاهها و وجود این حرفه در محله و شغل پدرشان که تجربه در این کار را از گذشته دارند، وارد این حرفه میشدند و در کارگاهها این حرفه را یاد میگرفتند و ادامه دادند. بنده هم از زمان نوجوانی وقتی میخواستم کار کنم، مدتی به کار بنایی و زمانی به جوشکاری و مدتی هم به کار سنگکاری مشغول بودم؛ اما دلیل اینکه برادر بنده در حرفه بافندگی بودند وارد این حرفه شدم و این کار را یاد گرفتم و ادامه دادم و خود کارگاه دایر کردم.»
پیشکسوت حرفه بافندگی درباره لزوم بهروزبودن تولیدات این حرفه برای کارفرمایان اظهار میکند: «به نظرم باید در حرفه بافندگی همیشه یک کارفرما و مدیر کارآمد وجود داشته باشد تا بتواند تولیدات این حرفه را بهروزرسانی کند و در این زمینه پیشرفت داشته باشد و تولیداتی داشته باشد که به درد مردم در زندگی روزمره بخورد؛ اما در شرایط فعلی مشکل بسیاری از کارفرمایان درگیربودن با کارهای اداری و گرفتن مجوز برای توسعه و دایرکردن کارگاه است؛ به دلیل اینکه یک کارفرما ناچار است تماموقت خود برای گرفتن مجوز و رفتن به ادارهها صرف کند.»
او خاطرنشان میکند: «یک کارفرما در حرفه بافندگی میتواند درباره اینکه چه نوع پارچهای با جنس خوب در بازار مصرف دارد و بهروز است وقت کامل بگذارد و موارد مهم آن را گزینش کند و در کارگاه خود این تولیدات را برای استفاده مردم داشته باشد. به نظرم که یک کارفرما نباید تماموقت روزانه خود را برای رفتن به اداره بیمه، دارایی و گرفتن مجوز بگذارد و این موضوع بنده را بهعنوان یک کارفرما و دیگر همکارانم را بهشدت آزار میدهد و از این مشکل رنج میبریم.»
کیفیت تولیدات کارگاههای بافندگی مطلق نیست
آقاجانی در ادامه صحبتهایش میگوید: «بنده زمینی در محدوده گورت اصفهان داشتم و قریب به 16 سال است گروهی هستیم که بهدنبال گرفتن مجوز برای این زمین و احداث کارگاهیم؛ اما هنوز موفق به انجام این کار نشدهایم. درواقع این مشکلات برای کارفرمایان حرفه بافندگی ادامهدار شده و حل نمیشود که ضروری است مسئولان در این زمینه تدبیری بکنند و به حل مشکل بافندگان بپردازند.»
او ادامه میدهد: «متولی کار در امر حرفه بافندگی صنایعدستی اصفهان است. درباره قضیه مجوز این زمین یکبار هم با یکی از مهندسان در استانداری اصفهان صحبت کردم؛ اما نتیجهای حاصل نشد و به نظرم سازمانها برای گرفتن مجوز کارفرمایان سنگاندازی کرده و کار آنها را تأخیر میاندازند. معتقدم هر کارفرمایی در هر رشتهای نباید وقت زیادی برای حل این مسائل هدر بدهد و باید از وقت خود نهایت استفاده را برای پیشرفت در حرفه خود برای ارائه تولیدات باکیفیت و بهروز ببرد.»
پیشکسوت حرفه بافندگی درخصوص کیفیت کارهای تولیدی کارگاهها تصریح میکند: «کیفیت تولیدات کارگاههای بافندگی در محله کردآباد هیچوقت مطلق نیست؛ به دلیل اینکه هر روز جنس و ابزار جدیدی به بازار میآید و همهچیز بهنوعی بهروزرسانی میشود و کیفیت تولیدات کارگاهها نمیتواند مربوط به ده سال قبل باشد. باید کارفرمایان بتوانند با توجه به ابزار جدید تولیدات همان روز را داشته باشند.»
او در پایان صحبتهایش با اشاره به چاپ کتاب در زمینه حرفه بافندگی، تأکید میکند: «در شرایط فعلی شرکت تعاونی بافندگان در محله کردآباد هیئتمدیره و مدیرعامل دارد و بنده هم سال 1380 مدیرعامل شرکت تعاونی بافندگان بودهام. اطلاعاتی در خصوص این حرفه مکتوب کردیم و به این شرکت تعاونی ارائه دادیم.این اطلاعات قرار است یک کتاب شود برای اطلاعرسانی به افرادی که در این زمینه و به حرفه بافندگی علاقهمند هستند.»