به گزارش اصفهان زیبا؛ کسب لذت و رهایی یافتن از رنج، یکی از مهم‌ترین غایات حیات انسانی است. انسان‌ها همان‌گونه که برای رسیدن به کامل‌ترین شکل زندگی می‌کوشند، برای نزدیک شدن به لذت و دوری از رنج نیز تلاش وافری دارند.
در دنیای معاصر، اصالت دادن به انسان و اعتبار بخشیدن به منافع و لذت‌های او، به شکل روزافزونی گسترش یافته و او را به سمت تهی شدن از معنا کشانده است. پدیده‌هایی همچون ترس از مرگ، فرورفتن در کام اندوه و اضطراب، تنها بخشی از نتایج ترویج چنین فرهنگی محسوب می‌شود.
بر این اساس، روی‌آوردن به سلوک عاقلانه و استمداد از فلسفه‌های مستحکم در فهم مفاهیمی همچون لذت و رنج، مطاع گم‌گشته بشر امروزی برای غلبه بر این چالش‌هاست. علامه محمدحسین طباطبایی، فیلسوف، فقیه، عارف و مفسر جهان تشیع، با توجه به دستگاه فلسفی خود که مبتنی بر اصالت وجود است، درباره‌ی لذت و رنج انسان تقریراتی ارائه کرده است. علامه لذت را عبارت از ادراک ملایم، ازآن‌رو که ملایم است، دانسته و رنج را ادراک منافی، ازآن‌رو که منافی است، تلقی کرده است. ایشان به اقتضای اندیشه فلسفی‌اش، لذت و رنج را امری وجودی و عین نفس قلمداد کرده و معتقد است که لذت حقیقی، وجود انسان را شدت می‌بخشد و او در سایه لذات و رنج‌های حقیقی وجودی قوی‌تر یا ضعیف‌تر پیدا می‌کنند و درک قوی‌تری از لذات و آلام اخروی می‌یابد.
علامه طباطبایی نیز چون ابن‌سینا برای لذت و رنج اقسامی قائل شده است و لذت و رنج را در یک تقسیم‌بندی بر چهار نوع حسی، خیالی، وهمی و عقلی طبقه‌بندی کرده است. ایشان در تقسیم‌بندی دیگری لذت و رنج را مشتمل بر دو نوع دنیوی و اخروی دانسته و لذت عقلی را برترین و والاترین لذت دانسته است. لذتی که سعادت انسان را تأمین می‌کند و در دنیا حاصل نمی‌شود؛ لذتی که ماندگار است و کمال انسان به شمار می‌آید و از لذت‌های دیگر، قوت و شدت بیشتری دارد. لذت عقلی درواقع همان لذت حقیقی است؛ چنانچه شیخ‌الرئیس نیز لذت شهودی را برترین لذت معرفی کرده‌است.
