به گزارش اصفهان زیبا؛ شاید تا چند سال عامل اصلی مرگ‌ومیر در بین اصفهانی‌ها تصادفات و بعد مربوط به بیماری‌های قلبی و عروقی و سکته بود؛ اما امروز با توسعه این شهر صنعتی و افزایش آلاینده‌های هوا و آب‌وخاک و… بیماری سرطان در این شهر نمود بیشتری پیدا کرده است. بنابر آمارهای رسمی و غیررسمی سرطان، دومین علت مرگ در استان اصفهان شناخته شده است. به گفته معاون فنی مرکز بهداشت استان اصفهان، سومین علت مرگ در کشور سرطان است. در کشور اولین علت مرگ بیماری‌های قلبی و عروقی و در برخی استان‌ها دومین عامل سرطان‌ها و سومین عامل حوادث است که در اصفهان نیز طی سال‌های مختلف متفاوت است؛ اما اصولا همین موارد و سرطان عامل دوم مرگ‌ومیر اصفهانی‌هاست. سال گذشته نیز دبیر ثبت سرطان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از رشد هشدارآمیز ابتلا به سرطان در اصفهان و عامل رتبه دوم دلیل فوت در این استان خبر داد.
10 سرطان شایع زنان در اصفهان
سال ۹۸ نخستین رتبه‌بندی ۳۰ استان کشور در شایع‌ترین سرطان‌ها بر اساس نتایج دومین گزارش ثبت سرطان مبتنی بر کل جمعیت ایران منتشر و پرخطرترین استان‌های کشور درباره شیوع ۱۰ سرطان شایع کشور معرفی شدند. در میان داده‌های ارائه‌شده، اصفهان جایگاه شاخصی برای بروز سرطان به‌ویژه در حوزه زنان داشت. طبق این گزارش، اصفهان پس از یزد و خراسان رضوی بیشترین موارد بروز ۱۰ سرطان شایع زنان ایرانی را به خود اختصاص داد؛ همچنین سال 96 استان اصفهان ازنظر شیوع فوت بر اثر سرطان و تومورها با ۵.۶ نفر فوتی در هر ۱۰ هزار نفر جمعیت در وضعیت قرمز قرار گرفته بود. طبق این نمودار گیلان، آذربایجان شرقی، اردبیل، خراسان، کرمانشاه، مازندران، آذربایجان غربی و اصفهان به ترتیب با بیشترین شیوع فوت به علت سرطان و تومور معرفی شدند.
اواخر سال گذشته نیز مسئول ثبت و غربالگری سرطان‌ها در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد که میزان بروز سرطان در این استان از میانگین کشوری بالاتر است و رتبه سوم را پس از یزد و تهران دارد. اصفهان حدود ۶ درصد از جمعیت ایران را در خود دارد؛ اما حدود هشت درصد از موارد سرطان‌های ثبت‌شده در کشور مربوط به این استان است.
به گفته زهرا روانخواه، شایع‌ترین سرطان‌ها در اصفهان به ترتیب شامل سینه، پوست و روده بزرگ است و سالانه بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ مورد جدید سرطان در استان شناسایی می‌شود و میزان بروز سرطان با شیب ملایم در حال افزایش است. بنابر اعلام این مقام مسئول، آخرین آمار ثبت‌شده و رسمی سرطان برای اصفهان مربوط به سال ۱۳۹۸ است و طبق این آمار، میزان بروز سرطان در استان ۱۱ هزار و ۳۵۰ نفر بود.
کاهش سن سرطان
محدثه پورپونه، فوق تخصص خون و سرطان بالغین و استادیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان این باره به «اصفهان‌زیبا»، توضیح می‌دهد: در اصل عامل بسیاری از سرطان‌ها مشخص نیست؛ اما آنچه قابل مشاهده است سن سرطان در بین مراجعان کاهش یافته و بیماران مبتلا به سرطان بیش از 60 سال، کمتر هستند و بیشتر بیماران در رده سنی 50 سال قرار دارند، از سوی دیگر تعداد مبتلایان به برخی سرطان‌ها همچون دستگاه گوارش و پستان رو به افزایش است.
او در توضیح این مسئله می‌گوید: به‌احتمال‌زیاد باید ردپای سرطان را در آلودگی هوا، آب، سموم شیمیایی که به طرق مختلف وارد چرخه مواد غذایی می‌شوند، دید. همچنین تغییر سبک زندگی مردم و گرایش از تغذیه‌های سالم به سمت فست‌فود دیگر عامل افزایش این بیماری است. باید توجه داشت آنچه در این مدت تغییر کرده و منجر به افزایش سرطان در اصفهان شده، مربوط به آب‌وهوا و تغذیه است که البته این مسئله هنوز اثبات نشده و نتایج آن روشن نیست.
او درباره اینکه سرطان دومین عامل مرگ‌ومیر است، اظهار می‌کند: بیشترین مشاهدات ما حکایت از این دارد که بیماران مبتلا به سرطان از تمام مناطق اصفهان و حتی روستاهای اطراف استان هستند. به اعتقاد دکتر پورپونه، آلودگی هوا شاید بیشترین عامل ابتلا به سرطان باشد. متأسفانه به دلیل شرایط آلودگی، انواع ذرات آلاینده هوا وارد ریه می‌شود، از سوی دیگر استرس در افزایش ابتلا به سرطان نقش مؤثری دارد؛ به‌نحوی‌که بسیاری از مراجعان مبتلا به سرطان، متوجه شروع این بیماری بعد از یک اتفاق و استرس خاص شده‌اند.
او با بیان اینکه در حال حاضر بیشتر سرطان‌ها در یک محدوده سنی خاص دیده می‌شود، اظهار می‌کند: در حال حاضر سن ابتلا به سرطان‌ها به گروه‌های سنی پایین‌تری کاهش یافته، به‌عنوان مثال عامل بیشتر سرطان‌ها در بین زنان اصفهانی به‌ویژه مربوط به سرطان سینه و در محدوده سنی 24 سال به پایین است، بدون اینکه هیچ سابقه خانوادگی داشته باشند.
او توضیح می‌دهد: متأسفانه برخی بررسی‌های ژنتیک سرطان به دلیل هزینه‌بر بودن برای بسیاری از بیماران سخت است، بااین‌وجود بسیاری از بیماران بدون هیچ سابقه خانوادگی مبتلا به سرطان شده‌اند. به گفته این فوق تخصص خون و سرطان بالغین، افزایش سرطان در نسل فعلی شاید به عوامل محیطی بازگردد که این نیاز به بررسی جامع از مراکز بهداشت و محیط از نظر تغذیه، بهداشت آب، خاک و هوا دارد؛ با این وجود عوامل بسیاری برای ابتلا به سرطان وجود دارد، از سوی دیگر با وجودی که تصور می‌شود روستاییان تغذیه به نسبت سالم‌تری از شهر دارند، اما آن‌ها نیز از همین آب‌وهوا و سموم استفاده می‌کنند و میزان درگیری اهالی روستاهای اطراف اصفهان همانند خود اصفهان است.
او با بیان اینکه به‌طورکلی سرطان در زنان اصفهانی بیشتر از آقایان و در درجه اول سرطان پستان در بین مبتلایان شایع است، می‌افزاید: بعدازآن سرطان‌های روده بزرگ و معده در بین اصفهانی‌ها دیده می‌شود.
پورپونه با اشاره به اینکه در حال حاضر نسبت به گذشته ترس عمومی برای ابتلا به سرطان ایجاد شده یا در هر خانواده‌ای یک بیمار مبتلا به سرطان دیده می‌شود، ادامه می‌دهد: در این شرایط بقیه افراد خانواده برای این بیماری نگران هستند و زودتر و بعضا در مراحل ابتدایی عوارض و نشانه‌های سرطان را بررسی می‌کنند. از سوی دیگر رفتار انواع سرطان‌ها متفاوت از گذشته شده است، اگرچه ممکن است در مراحل ابتدایی بیماری شناسایی شود، افراد برای درمان‌ها پیش‌گیرنده همچون شیمی‌درمانی و … مقاومت دارویی پیدا کرده‌اند.
او اضافه می‌کند: باید توجه داشت که انواع درمان‌های سرطان در ایران نسبت به دنیا به‌روز نیست؛ درحالی‌که امروز علم آنکولوژی پیشرفت کرده و به سمت ایمنی‌درمانی و ژن‌درمانی و تراپی‌های مخصوص رفته است؛ اما در ایران به دلیل تحریم‌ها، مشکلات اقتصادی و… هزینه‌های این درمان‌ها از درمان‌های قدیمی همچون شیمی‌درمانی و پرتودرمانی بیشتر است و بیماران به دلیل نوسانات دلار و… امکان استفاده از این درمان‌ها را ندارند.
البته این متخصص سرطان تأکید می‌کند: برخی از این داروها به‌صورت محدود در ایران تولید می‌شود یا امکان خرید از خارج از مرزها وجود دارد؛ اما همین داروها هزینه‌های بالایی دارند که از توان بیماران و خانواده‌هایشان خارج است و به دلیل نوسانات دلار هزینه‌های این مدل درمان‌ها کمرشکن است.
او تصریح می‌کند: اگرچه بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان در همان مراحل ابتدایی شناسایی می‌شوند، به دلیل اینکه از پس هزینه و درمان‌های روز برنمی‌آیند، درنتیجه به درمان مطلوب نمی‌رسیم. پورپونه با توصیه‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به سرطان و شناسایی این بیماری در همان مراحل ابتدایی، توضیح می‌دهد: بسیاری از موارد همچون سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان را نمی‌توان تغییر داد و از سوی دیگر وضعیت آب‌وهوا و تغذیه تا حدودی قابل‌کنترل و تغییر نیست؛ اما می‌توان مصرف مواد سرخ‌کردنی یا کباب شده را از برنامه غذایی خود کاهش دهیم و تغذیه باید به سمت مصرف مواد غذایی سالم، پخته شده و آب‌پز شده برود، از سوی دیگر باید از مصرف فست‌فود و انواع نوشیدنی‌های گازدار و نوشابه‌ها پرهیز کنیم.
او درباره افزایش ابتلا به سرطان پستان در بین زنان، می‌گوید: یکی از مواردی که ریسک ابتلا به سرطان پستان را در بین زنان بالا می‌برد، تعداد و سابقه زایمان و دیر باردار شدن است که در این شرایط زنان ناچار به استفاده درمان‌های هورمونی می‌شوند که در این شرایط ریسک ابتلا به سرطان سینه را بالا می‌برد.
این فوق تخصص خون و سرطان ادامه می‌دهد: البته ورزش و فعالیت بدنی در محیط سالم می‌تواند عامل جلوگیری از انواع سرطان‌ها باشد؛ چکاپ‌های دوره‌ای، توجه به هرگونه تغییر حالت در سینه‌ها در بین خانم‌ها و تغییر حالت در عادات گوارشی در بین خانم‌ها و آقایان و توجه به کاهش وزن، احساس خستگی بیش‌ازحد، تعریق غیرطبیعی یا داشتن علائم این‌چنینی و مراجعه زودهنگام به پزشک اهمیت دارد؛ از سوی دیگر اگر افراد سابقه خانوادگی ابتلا به انواع سرطان را دارند، باید پیگیری‌های خود را زودتر انجام دهند.
به اعتقاد پورپونه، سرطان همانند سایه‌ای پشت سر افراد قرار دارد و نمی‌توان با این دلیل که سن کمتر از 30 سال داریم نسبت به انواع علائمی که بیش از یک ماه داریم، بی‌توجه باشیم؛ بنابراین باید نشانه‌ها را جدی بگیریم.
