به گزارش اصفهان زیبا؛ «چند گرگ از عروسی مادرم ماه جان»، نمایشی از احسان جانمی، با روایتی بومی و زبانی جهانی، جنگ و صلح را در فضایی شاعرانه و گروتسک به تصویر می‌کشد. این نمایش تجربه‌ای متفاوت را به تئاتر اصفهان آورده است.
در جهانی که خشونت و صلح همچون دو رود موازی، گاه به یکدیگر می‌رسند و گاه از هم دور می‌شوند، «چند گرگ از عروسی مادرم ماه جان» روایتگر سفری درونی و بیرونی انسان‌هاست؛ سفری که از دل تاریخ و فرهنگ بومی ایران آغاز می‌شود و تا افق‌های جهانی ادامه می‌یابد. این نمایش به قلم رضا گشتاسب و به کارگردانی احسان جانمی، نه‌تنها قصه‌ای از جنس جنگ و صلح است، بلکه تابلویی شاعرانه از تناقض‌ها و تضادهای زندگی بشری را به تصویر می‌کشد و مخاطب را به تأمل در ژرفای انسانیت وامی‌دارد.
در دل قصه، ماه‌جان زنی است که با شجاعت و عشق، میان اسب‌های بی‌قرار و گرگ‌های وحشی، مسیر خود را می‌یابد. در این اثر، تئاتر فراتر از سرگرمی است؛ ابزاری است برای تفکر، بازتاب چالش‌های روز و دعوتی به بازبینی هویت انسان در میانه خشونت و مهربانی. طراحی بصری خیره‌کننده، گریم‌های گروتسک و بهره‌گیری از جلوه‌های ویژه‌ای که کمتر در تئاتر به کار گرفته شده‌اند، این نمایش را به اثری تأثیرگذار و بی‌مانند تبدیل کرده است.
احسان جانمی، کارگردان نام‌آشنای اصفهان، با این اثر بار دیگر رسالت هنری خود را در تلفیق فرم و محتوا، باشکوه و فاخر بودن تئاتر به رخ کشیده است. گفت‌وگوی «اصفهان زیبا» با او، دریچه‌ای است به زوایای پنهان اثری که به‌عنوان نماینده اصفهان در جشنواره بین‌المللی مقاومت حضور دارد. در این گفت‌وگو، سعی می‌شود تصویری روشن و عمیق از نمایش، چالش‌های تولید آن و مفاهیم نهفته در روایت جنگ و صلح به مخاطبان ارائه شود.
ایده نمایش و نام «چند گرگ از عروسی مادرم ماه جان» چگونه شکل گرفت؟
این نمایشنامه به قلم رضا گشتاسب، یکی از برجسته‌ترین نمایشنامه‌نویسان معاصر ایران نوشته شده است؛ متنی که با نگاه خلاقانه و بومی به جنگ و صلح، به زبان جهانی دست یافته است. عنوان این نمایش نیز به‌نوعی بازتاب‌دهنده همین تضادها و پیچیدگی‌هاست؛ «عروسی» که نه عروس دارد و نه داماد و داستان زنی به نام ماه جان که در جست‌وجوی شوهر گمشده‌اش، در دل داستانی پر از نمادها و مفاهیم عمیق به پیش می‌رود.
درباره رضا گشتاسب بگویید. فکر می‌کنید رمز خلق نمایشنامه‌های تئاتری قوی چیست؟
رضا گشتاسب یکی از نمایشنامه‌نویسانی است که توانسته زبان بومی را با مفاهیم جهانی ترکیب کند. رمز موفقیت او در خلاقیت، توجه به جزئیات و نگاه متفاوت به موضوعات رایج است. در حالی که بسیاری از نمایشنامه‌ها از کلیشه‌ها و سطحی‌نگری رنج می‌برند، گشتاسب با متونی نوآورانه و عمیق به صحنه تئاتر جان تازه‌ای می‌بخشد.
چه چیزی شما را به انتخاب این نمایشنامه ترغیب کرد؟
این متن با زاویه دیدی نو به جنگ و صلح پرداخته است؛ هم بومی است و هم جهانی. خلاقیت در روایت، استفاده از زبان شاعرانه و قابلیت‌های اجرایی بالا مرا ترغیب کرد تا آن را کارگردانی کنم. این نمایشنامه پیش از این هرگز اجرا نشده بود و همین بکر بودن آن نیز جذابیت مضاعفی برای من داشت. تصمیم گرفتم آن را در نوزدهمین جشنواره بین‌المللی مقاومت شرکت دهم و خوشبختانه در بخش مسابقه صحنه‌ای بین‌الملل پذیرفته شد.
این نمایش چه ویژگی‌هایی دارد که آن را از دیگر آثار متمایز می‌کند؟
این اثر از چندین جهت متمایز است. اولا فضای سورئالیستی نمایش، همراه با طراحی بصری خیره‌کننده و شاعرانه، ویژگی بارز آن است. برای مثال، در طراحی نور از ۷۳ پروژکتور استفاده کردیم که به‌طور خاص برای ایجاد فضای خیال‌انگیز و شاعرانه طراحی شده بود. در بخش گریم نیز با همکاری سعید مؤذنی، از سبک گروتسک استفاده کردیم که چهره‌های کاراکترهای اصلی مانند اسب، سگ و عجوزه را به‌طور خاصی شکل داد.علاوه بر این، استفاده از تعداد زیادی از هنرمندان و هنرجویان تئاتر اصفهان، این نمایش را به یکی از پرکارترین پروژه‌های تئاتر اصفهان با ۷۰ بازیگر و عوامل تبدیل کرده است. چنین تولیدی به معنای واقعی یک تجربه گروهی بزرگ بود.
آیا این نمایش یک اثر شاعرانه است؟
این نمایش به‌طورقطع یک اثر شاعرانه است، اما نه به معنای ساده کلمات و الفاظ. در اینجا جنگ و خشونت، صلح و مهربانی در کنار هم قرار می‌گیرند و یک تضاد گروتسک‌وار را بر روی صحنه ایجاد می‌کنند. این تضادها در فضایی زیبا و منحصربه‌فرد کنار هم می‌آیند و زاویه‌های دید متفاوتی را برای تماشاگر به وجود می‌آورند. پس از پایان نمایش، ذهن تماشاگر همچنان درگیر نمایش است و تصاویر به‌طور دائم در ذهنش شکل می‌گیرند.در این اثر، تصاویر بدیع و حیرت‌انگیزی به نمایش درآمده که سعی کردیم از جلوه‌های ویژه‌ای استفاده کنیم که در تئاتر کمتر دیده شده‌اند. ما در این پروژه تلاش کردیم جلوه‌های ویژه‌ای را که معمولا در فیلم‌ها کاربرد دارند، در تئاتر به کار ببریم و اولین بار در تاریخ تئاتر اصفهان توانستیم چنین کارهایی را به اجرا درآوریم. هدف ما این بود که تماشاگر از تماشای این اثر لذت ببرد، متعجب شود و درنهایت از تماشای چنین تئاترهایی شگفت‌زده و هیجان‌زده بیرون بیاید.
شرایط کمیت و کیفیت آثار نمایشی با موضوع مقاومت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
موضوع مقاومت در تاریخ و فرهنگ ما جایگاه ویژه‌ای دارد. کشور ما همواره در برابر هجوم‌های مختلف مقاومت کرده است، اما آنچه اهمیت دارد، پرهیز از نگاه‌های کلیشه‌ای و سطحی به این موضوع است. مخاطب امروز به‌دنبال نوآوری و تفکر جدید است و پرداختن به مقاومت باید با خلاقیت و عمق همراه باشد. در این نمایش نیز تلاش کردیم از کلیشه‌ها فاصله بگیریم و تفسیری تازه از جنگ و صلح ارائه دهیم.
از تجربه حضور در جشنواره بین‌المللی مقاومت بگویید.
این نمایش در جشنواره بین‌المللی مقاومت، به‌عنوان نماینده اصفهان شرکت می‌کند. حضور در این جشنواره فرصتی ارزشمند است تا آثار برجسته در معرض دید مخاطبان داخلی و بین‌المللی قرار گیرد. جشنواره مقاومت می‌تواند فضای مناسبی برای تبادل فرهنگی و هنری باشد، به‌شرط آنکه کیفیت آثار ارائه‌شده در سطح بالایی حفظ شود. امیدوارم این رویداد بتواند همچنان الهام‌بخش هنرمندان باشد و به تولید آثار خلاقانه‌تری بینجامد.
چالش‌های تولید این اثر چه بود و چرا تئاتر فاخر برای شما اهمیت دارد؟
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها، مدیریت یک پروژه بزرگ با ۷۰ نفر بازیگر و عوامل بود. هماهنگی این تعداد افراد و اطمینان از اجرای بی‌نقص هر بخش از نمایش، نیازمند تلاش فراوان و برنامه‌ریزی دقیق بود. طراحی نور، گریم و حتی انتخاب موسیقی نیز چالش‌های خاص خود را داشت، اما تیم ما با همدلی و تلاش موفق شد از پس این چالش‌ها برآید.تئاتر صرفا ابزاری برای سرگرمی نیست؛ بلکه ابزاری است برای تفکر، آگاهی‌بخشی و انتقال مفاهیم عمیق. ما در گروه هنری کاوش، همواره تلاش کرده‌ایم آثاری فاخر و باشکوه تولید کنیم، هم ازنظر محتوا و هم ازنظر فرم و استقبال فوق‌العاده تماشاگران از این نمایش نیز نشان داد هنوز مخاطبانی هستند که به‌دنبال تئاترهای جدی و تفکربرانگیز می‌گردند.
صلح و جنگ به لحاظ بومی و جهانی چگونه برای شما تعریف می‌شود؟
زمانی که از «عروسی ماه‌جان» صحبت می‌کنم، به نوعی اشاره به کاراکتری ایرانی و بومی دارم؛ اما در عین حال موضوع نمایش موضوعی جهانی است. ما سعی کردیم زبان اجرایی این نمایش را به‌گونه‌ای طراحی کنیم تا بتوانیم در ژست‌ها و فیگورها و حتی زبان بدن، پیام‌های مهم را به تماشاگر منتقل کنیم. این زبان هرچند بومی است، در عین حال به گونه‌ای جهانی طراحی شده است که مفاهیم عمیق و قابل‌درک برای تماشاگران از هر فرهنگی را انتقال دهد. در این نمایش، جنگ و صلح نه‌تنها به‌عنوان مفاهیم اجتماعی و تاریخی، بلکه به‌عنوان مفاهیمی عاطفی و انسانی نیز به تصویر کشیده می‌شوند.
