به گزارش اصفهان زیبا؛ مسجد اگرچه در اصل برای عبادت ساختهشده و سجدهگاه مسلمانان برای خضوع و فروتنی بهصورت انفرادی یا جماعت در برابر ذات اقدس باریتعالی بهحساب میآید، نگرش اسلام به مسجد تنها مختص جایگاهی برای عبادت و اقامه نماز جماعت نیست؛ بلکه مسجد در اسلام از زمان پیامبر(ص) همواره بهعنوان یک پایگاه دینی و در برخی زمانها بهعنوان پایگاه حکومت، نقشآفرین بوده است.
مسجد مهمترین پایگاه عقیدتی، فکری و معنوی اسلامی و پیوسته کانون هدایت و مبارزه علیه کفر و الحاد و ملجأ و مأمن دلباختگان حق و فضیلت بوده است. مسجد که نخستین نهاد عینی تمدن اسلامی محسوب میشود، از همان بدو تأسیس علاوه بر اینکه پایگاه دینی و معبد مسلمین بهشمار میرفت، نخستین کانون فعالیتهای سیاسی، اجتماعی، علمی و فرهنگی مسلمانان نیز بود و پایههای اساسی حکومت اسلامی در زمان پیامبراکرم(ص) در این مکان استوار شد؛ چراکه مقر حاکمیت پیامبر در آن قرار داشت و بعدها نیز اصول و مبانی دین اسلام از همین نهاد مقدس به مردم عرضه میشد. باتوجهبه جایگاه و اهمیت مساجد، به دو مسجد امامجعفرصادق(ع) و مسجد صاحبالزمان(عج) محله هفتون پرداختیم.
اولین مسجد محله هفتون
زمانی که وارد محله هفتون میشوید، به بلوار معراج بروید، وارد خیابان شهید کشاورز شوید؛ سپس به خیابان تختی بروید. آنجا مسجد امامجعفرصادق(ع) را مشاهده میکنید، مسجدی که این هفته قرار است به فعالیتها و برنامههای آن بپردازیم. حاجتعلی اسپنانی، عضو هیئتامنای مسجد، مسئول پایگاه بسیج برادران و مسئول کانون فرهنگی، مخاطب من برای گفتوگوست. مسئول فرهنگی مجموعه امامجعفرصادق(ع) سخنش را با تاریخچه فعالیتهای مسجد آغاز میکند و میگوید: «از 1362 مسجد تأسیس و همزمان با آن، هیئتامنا، پایگاه بسیج حضرت علیاصغر(ع) برای برادران و هیئت امامجعفرصادق(ع) تأسیس شد. در 1370 کانون فرهنگی امامجعفرصادق(ع) برای برادران و پایگاه بسیج خواهران نیز تأسیس شد. مسجد امامجعفرصادق(ع) اولین مسجدی بود که در محله هفتون تأسیس شد. خدا را شکر اکنون چندین مسجد دیگر تأسیس شده است.»
رسمی برگرفته از نام اهلبیت(ع)
سخن اسپنانی که تمام میشود، از او میخواهم درباره فعالیتهای هیئت بگوید و او شروع میکند به تشریح فعالیتها: از 1362 که هیئت امامجعفرصادق(ع) تأسیس شد تا امروز، بهصورت مستمر داخل منازل دعای کمیل را برگزار کردهایم. از فعالیتهای دیگر هیئت میتوان به برگزاری مراسم مختلف در ایام گوناگون مانند محرم، عید غدیرو… اشاره کرد. در محله هفتون رسم است زمانی که مسجد و حسینیهای به نام هرکدام از اهلبیت(ع) است، در روز تولد و شهادت آن بزرگوار مراسمی باشکوه برگزار میشود و همه مساجد و اهالی محل برای شرکت در مراسم دعوت میشوند.
کانونی که اعضایش را به خواندن نماز تشویق کرد
او در ادامه میگوید: «سرمایهگذاری کانون امامجعفرصادق(ع) روی پسران نوجوان و جوان است. تعداد اعضای کانون 300 نفر است و فعالیتهای فرهنگی داخل مسجد را انجام میدهند؛ بهعنوانمثال، طرحهای تابستانه را که در قالب کلاس و برنامههای فرهنگی و تفریحی است، انجام میدهیم؛ کلاسهایی که بهصورت مستمر در طول سال برگزار میشود نیز شامل کلاس قرآن و جلسه هفتگی است که به موضوعهای اعتقادی میپردازد. کلاسهای مختلف ازجمله قرائت قرآن، احکام و… در کنار نمازجماعت برگزار میشود. برپایی این کلاسها قبل و بعد از نمازجماعت سبب شده است کودکان و نوجوانان خواندن نمازجماعت را بیاموزند. در حوزه ورزش، هنر و سیاست هم کلاسهای متعددی برای کودکان، نوجوانان و بزرگسالان برگزار کردهایم؛ همچنین مراسم و برنامههای کوچک را کانون داخل مسجد برگزار میکند.» اسپنانی چندینبار بین تشریحکردن فعالیتهایی که کانون فرهنگی انجام میدهد، به این نکته اشاره میکند: «همکاری کانون، پایگاه بسیج و هیئتامنای مسجد سبب شده است همافزایی صورت بگیرد و برنامهها به بهترین شکل ممکن برگزار شود.»
وسعت کم مکان؛ ایجادکننده مشکلات
در انتهای گفتوگو، عضو هیئتامنای مسجد امامجعفرصادق(ع) به مشکلات موجود اشاره و بیان میکند: «وسعت مسجد کم است؛ به همین دلیل، خواهران و برادران مجبورند نوبتی از این مکان استفاده کنند. مسجد به دلیل وسعت کم حتی آشپزخانه هم ندارد. مراسم زیادی برگزار میکنیم و همیشه برای طبخ غذای مراسم و برنامهها دچار مشکل هستیم. باوجوداینکه مسجد دیگ، فر و همه امکانات موردنیاز برای طبخ غذا را دارد، به دلیل نبود آشپزخانه باید در حیاط خانههای مختلف غذا را طبخ یا از بیرون تهیه کنیم.
بازگشت به روزهای اوج
پس از مسجد امامجعفرصادق(ع) به بررسی فعالیتهای مـسجد صاحبالزمان(عج) که در خیابان معراج، خیابان شهید کشاورز، روبهروی بوستان اردیبهشت در کوچه عیسی واقعشده است، میپردازم. نیازعلی خودسیانی، رئیس هیئتامنای مسجد و مسئول کانون فرهـنگی مسجد صاحبالزمان(عج)، مخاطب من برای گفتوگوست. او صحبتش را با ارائه اطلاعات آماری از کانون شروع میکند: «کانون فرهنگی صاحبالزمان(عج) از 1368 تأسیس شد و اکنون 60 نفر عضو کانون هستند. در ابتدای تأسیس کانون فرهنگی در مسجد کار فرهنگی رونق داشت و بودجههای خوبی به فعالیتهای فرهنگی تخصیص داده میشد. چند سال بعد، فعالیتهای فرهنگی در مسجد کمرنگ شد؛ اما در 1398 پس از گرفتن مجوز از سازمان تبلیغات فعالیتها رونق گرفت و تا امروز بهصورت مستمر برگزار شده است.»
کانونی برای همه ردههای سنی
خودسیانی سپس شروع به تشریح برنامههای کانون فرهنگی صاحبالزمان(عج) میکند: «کانون برای دختران و پسران در زمینههای مذهبی مانند احکام، قرآن و… بهصورت مستمر جلسه برگزار میکند. اردوهای تفریحی مختلف برای ردههای سنی کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان داشتیم. برای پسران بهصورت مستمر کلاسها و برنامههای ورزشی و برای کودکان مهد قرآن داریم. در این مهد آموزشهایی ازجمله کلاسهای نقاشی، آموزش زبان انگلیسی، آموزش زبان عربی و… برگزار میشود.» مسئول کانون فرهنگی صاحبالزمان(عج) سپس به برگزاری برنامهای در ایام ماه محرم برای آشنایی نوجوانان و جوانان با مکتب امامحسین(ع) اشاره میکند: «در روز ششم محرم در برنامه “اهلا من العسل” نوجوانان و جوانان پس از شنیدن سخنرانی و خواندن زیارت عاشورا بهصورت قافله عزاداری در محله هفتون حرکت میکنند.»
کانونی که پای نوجوانان و جوانان را به مسجد باز کرد
زمانی که اهمیت وجود کانون فرهنگی در مسجد را از او جویا میشوم، میگوید: «بعضی از خانوادهها همسایه مسجد هستند؛ اما به مسجد نمیآیند. کانون فرهنگی با برنامههای مختلف سبب شده است کودکان، نوجوانان و جوانانی که در این خانوادهها هستند، در مسجد حضور پیدا کرده و در برگزاری برنامههای مسجد کمک کنند.»
کمرنگشدن حمایتهای مالی برای فعالیتهای فرهنگی
رئیس هیئتامنای مسجد صاحبالزمان(عج) در انتهای گفتوگو به مشکلی که برای انجام فعالیتهای فرهنگی وجود دارد، اشاره میکند: «حمایت مالی برای فعالیتهای فرهنگی از طرف ارگانهای مختلف در گذشته بیشتر بود. اکنون هزینههای انجام فعالیتهای فرهنگی را از خیران و مکانهای مختلف باید تأمین کنیم.»
