به گزارش اصفهان زیبا؛ یکی از اولویت‌های برنامه راهبردی اصفهان 1410 توجه به شهر هوشمند است. شهری هوشمند و پیشرفته که شهروندان بتوانند با دسترسی راحت به سامانه‌های هوشمند، زندگی بهتر و راحت‌تری در آن داشته باشند.
مدیریت شهری برای تحقق این موضوع، به سمت تقویت زیرساخت‌های هوشمندسازی برای اجرای برنامه‌ها و سرویس‌های پایدار رفته است. به طوری که گفته می‌شود سال جاری، سال شکوفایی اصفهان در حوزه سرویس‌های هوشمندسازی است.
وقتی برنامه اصفهان 1405 را تورق می‌کنیم، به آمارهایی در حوزه هوشمندسازی می‌رسیم. در این برنامه سهم‌هایی برای استفاده از اپ «اصفهان من»، اتوبوس‌رانی هوشمند، ایستگاه‌های مجهز به سیستم هوشمند اطلاع‌رسانی و استفاده از حمل‌ونقل عمومی قائل شده است؛ سهم‌هایی که باید خودشان را به 100درصد معین شده در این برنامه برسانند و هنوز البته راه درازی دارند.
تلاش مدیریت شهری برای تحقق برنامه هوشمندسازی ترسیم‌شده در افق 1405 در سال گذشته فروغ بیشتری داشت و اتفاقات مؤثری در حوزه هوشمندسازی افتاد. البته سال‌ها پیش اپ «اصفهان من» و سامانه «اصرو» و تابلوهای هوشمند در ایستگاه‌های اتوبوس به صورت محدود رونمایی شد.
اما کافی‌نبودن زیرساخت‌ها نتوانست ارتباط مؤثری بین این سامانه‌ها و مردم برقرار کند و مشکلات فراوان این سامانه‌ها باعث کم‌رونق‌شدن اشتیاق مردم و بی‌اعتمادی آن‌ها به این سامانه‌ها شد.
البته سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان تلاش کرد در سال گذشته مشکلات زیرساختی فراوان این سامانه‌ها را به حداقل برساند و خدمات مطلوب‌تری به مردم ارائه دهد.
پرداخت هوشمند کرایه برای اولین بار در کشور
آخرین خبرها و تلاش‌های این سازمان مبنی بر امکان شخصی‌سازی «اصفهان کارت» در اپلیکیشن «اصفهان من» و پرداخت هوشمند کرایه با QR Code برای اولین بار در کشور، گامی نوین در حمل‌ونقل اصفهان بود که به ثمر نشست.
بنا بر قول دستیار ویژه شهردار در امور هوشمندسازی وش مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان، این اقدامات با هدف توسعه خدمات هوشمند شهری و تسهیل در پرداخت کرایه حمل‌ونقل عمومی، اتفاق افتاده و قابلیت شخصی‌سازی اصفهان کارت در اپلیکیشن «اصفهان من»، راه‌اندازی شده است.
در کنار مشکلات فراوانی که شهروندان در سال گذشته به دلیل ارتقای سیستم‌های هوشمند در حوزه شارژکارت‌های اتوبوس داشتند، این ویژگی جدید به شهروندان امکان می‌دهد تا چندین اصفهان کارت را به حساب کاربری خود اضافه کرده، آن‌ها را به‌صورت آنلاین در کیف پول الکترونیکی شارژ کنند و تنها با استفاده از تلفن همراه، کرایه سفرهای خود را پرداخت کنند.
بنا به گفته سعید فردانی، تحولی در خدمات شهری و پرداخت هوشمند انجام شده که شامل افزودن قابلیت شخصی‌سازی و مدیریت چندین کارت در اپلیکیشن «اصفهان من»،بوده و این اتفاق گامی مهم در راستای ارائه خدمات هوشمند و بهینه به شهروندان است.
این اقدام، وابستگی به روش‌های سنتی شارژ کارت را کاهش داده و شهروندان را از مراجعه حضوری به باجه‌های شارژ بی‌نیاز می‌کند.
این‌ها بخش‌هایی از تلاش‌هایی است که در جهت تحقق شهر هوشمند رخ داده که سال‌ها مردم منتظر اجراشدن آن بودند.
اما کندبودن اجرای برنامه‌های هوشمندسازی و اجرانشدن خوب برنامه‌ها، همیشه چالش جدی مردم بوده است. برنامه شهرداری اصفهان وخیز جدی آن برای تحقق قدم‌های بزرگ در جهت هوشمندسازی ادعایی است که در ماه‌های پایانی سال گذشته زیاد به گوش رسید.
روزنامه «اصفهان زیبا» برای موشکافی بهتر وضعیت هوشمندسازی شهر اصفهان و برنامه‌های مدیریت شهری در این حوزه، به سراغ دستیار ویژه شهردار در امورهوشمندسازی و مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان رفته و در گفت‌وگو با او به بررسی چالش‌ها، اهداف و برنامه‌های آینده این سازمان پرداخته است.
یکپارچگی و امنیت دوکلیدواژه مهم هوشمندسازی است
فردانی در ابتدای گفت‌وگو به سراغ چالش‌های پیش‌رو رفت و مهم‌ترین چالش در زمینه هوشمندسازی را فقدان اسم‌ورسم یکپارچه و مشخص در اذهان برای هوشمندسازی بیان کرد.
او در ادامه گفت: به همین دلیل شاید بسیاری از حرکات متناسب با مسیر نباشد. در بررسی نقشه راه و برنامه‌های هوشمندسازی کشورها و شهرهای دنیا، عمدتا به چندکلیدواژه می‌رسیم که یکی از آن‌ها یکپارچگی است و در همه برنامه‌ها تکرار شده است. این یکپارچگی از نگرش شروع می‌شود و به ساختار، فرایندهای هوشمندسازی، زیرساخت و در نهایت سرویس‌های هوشمندسازی می‌رسد که اگر این چندقدم اول درست برداشته نشود، مردم برنامه هوشمند خوبی نخواهند دید.
او فضای هوشمندسازی را به کوه یخ تشبیه کرد که شاید چهارپنجم آن زیر آب باشد و یک‌پنجم روی آب که همان سرویس‌های هوشمند است. او با ابراز تأسف از اینکه در فرایندهای ایجادی به الزامات و زیرساخت‌ها فکر نمی‌شود و تمرکز نمی‌کنیم، افزود: به همین دلیل سرویس‌هایی که ارائه می‌شود، پایدار نمی‌ماند. دوکلیدواژه که در مدیریت شهری ششم برآن تأکید شده، یکپارچگی و امنیت بوده است. سؤال اینجاست که اگر اطلاعات شهروندان به‌صورت ناامن در فضای وب تسری پیدا کند، مردم رضایت دارند؟ قطعاخیر. یکپارچگی و امنیت دوکلیدواژه نادیدنی آن کوه یخ است.
زیرساخت در فرایند هوشمندسازی مثل زمین برای ساخت مسکن است
دستیار ویژه شهردار در امورهوشمندسازی معتقد است بیش از 75درصد از برنامه‌های توسعه که در سطح شهرداری انجام شده، بر روی فضای یکپارچگی است. در بحث امنیت هم اقدامات بسیار خوبی انجام شده است؛ اما امکان ارائه آمار وجود ندارد. در سال گذشته کارها و جهت‌گیری‌های خوبی انجام شده و اتفاق‌های مؤثری در حول این دو کلیدواژه اتفاق افتاده است.
فردانی در ادامه با تأکید بر اینکه در حوزه زیرساخت هر آنچه می‌خواستیم انجام‌شده، تصریح کرد: ازلحاظ اینکه فضا را بتوانیم برای سرویس هوشمندسازی آماده کنیم، مهیا شده‌ایم. دو زیرساخت اصلی در فضای هوشمندسازی تعریف شده: یکی اپلیکیشن «اصفهان من» و دوم «سکوی اصفهان هوشمند». زیرساخت این سکو در سال 1403 آماده شد.
او با بیان این نکته که زیرساخت در فرآیند هوشمندسازی مثل زمین برای ساخت مسکن است، اظهار کرد: الان باید به تقویت سرویس‌ها اقدام کنیم. در اپ «اصفهان من»، این فضا به‌علاوه 220 برنامه است که 150 خدمت ارائه می‌شود و مابقی زیرساخت است؛ مثل زیرساخت پرداخت الکترونیک. اگر پرداخت الکترونیک نداشته باشیم خیلی موفق نخواهیم بود. در این برنامه کاربردی 150خدمت شهروندی، گردشگری، کارکنان، سایر ارگان‌ها و پیمانکاران را طراحی کردیم و هدف‌گذاری ما برای رونمایی تیرماه سال جاری است.
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان در خصوص سکوی اصفهان هوشمند و قابلیت‌های این سکو به «اصفهان زیبا» توضیح داد: این سکو با رویکرد هوش مصنوعی است. زیرساخت آن تمام شده است و در حال تعریف سرویس برای این سکو هستیم و تا پایان سال 1404 آماده‌سازی خواهد شد. احتمالا تا پایان بهمن‌ماه سرویس‌هایی خواهیم داشت. فضای سکوی اصفهان هوشمند بر اساس حسگرها، عملگرها و اینترنت اشیاست؛ به‌عنوان‌مثال هوشمندسازی چراغ‌های راهنمایی و رانندگی بر اساس ترافیک پشت چراغ و زمان‌بندی بر اساس ترافیک انجام خواهد شد یا هوشمندسازی آبیاری فضای سبز که با توجه به نوع گونه گیاهی، خاک، فصل و سایر موارد انجام می‌شود. هوشمندسازی پارکینگ‌های شهری، هوشمندسازی مسیریابی و تردد در شهر هم از قابلیت‌های دیگر این سکو است.
سال جدید سال توسعه سرویس‌های هوشمند است
فردانی سال 1404 را سال توسعه سرویس‌های هوشمند مطرح و تأکید کرد که به‌رغم پیگیری سایر کارها، تمرکز ما بر توسعه سرویس‌ها خواهد بود؛ اما در این سال‌ها از سرویس‌های مختلفی رونمایی شده است که آن‌طور که باید، نتوانسته خواسته شهروندان را اجابت کند؛ مثل سامانه «اصرو» که مشکلات زیادی داشت.
او در پاسخ به این سؤال که چقدر سرویس‌ها و پروژه‌های تعریف‌شده می‌تواند جوابگوی درخواست مردم باشد، گفت: دلیل عملی نشدن قول‌های داده شده در این حوزه در سال‌های اخیر، همان نادیده‌گرفتن کوه یخ است. پروژه‌ها به ثمر نشسته؛ اما مشکلاتی داشته؛ چون زیرساخت‌ها دیده نشده است.
زمانی برای افتتاح پروژه اعلام کردند؛ اما واقعا عوامل زیادی باید دست‌به‌دست هم بدهند تا اتفاقاتی رخ بدهد؛ به‌عنوان‌مثال خیابانی می‌توانید احداث کنید و مردم هم استفاده کنند. ولی اگر مثلا آب‌گرفتگی معابر و یا عبور زیرساخت‌ها از آن خیابان را رعایت نکنند، بعد از مدتی باید دوباره خیابان را بکنند تا مشکلات آن را برطرف کنند. در حوزه هوشمندسازی باید کارها را برای سرویس و اقدامات درست، دقیق و سر جای خود انجام دهیم تا سرویس پایدار داشته باشیم. فرق است بین اینکه سرویس ارائه کنیم یا سرویس پایدار داشته باشیم.
در خصوص سامانه‌ای مثل «اصرو» و خدمات اتوبوس‌رانی هم باید بگویم که چندین مرحله سرویس ارائه کرد؛ اما سرویس پایدار نبود. خوشبختانه این تجربه در شهرداری به وجود آمده است که به هر قیمتی سرویس را ارائه نکنند و از سال گذشته در حوزه هوشمندسازی تغییراتی ایجاد شد و از فضای کمی به سمت فضای کیفی رفتیم.
فردانی ادامه داد: به جای اینکه بگویند 100 سرویس هوشمندسازی افتتاح شده و بالا آمده است، مدیریت شهری به این نتیجه رسید که 10 سرویس ارائه کند که مشتری از آن راضی باشد و چیزی که به آن توجه شد،تجربه یک مشتری بود.
دستیار ویژه شهردار در امورهوشمندسازی در ادامه به سه کلیدواژه«ui» مخفف کاربرپسندبودن، «ux» مخفف تجربه کارکردن شهروند با خدمات هوشمند و «cx» تجربه مشتری و راضی‌بودن آن از خدماتی که به‌صورت الکترونیک دریافت می‌کند، اشاره و افزود: به‌عنوان‌مثال اگر پیچیدگی را در سامانه زیاد و زمان را کم کنیم که افراد خبره فقط استفاده کنند، در شهر اصفهان چندان موفق نخواهیم بود. بر اساس بازخوردی که در «اصفهان من» از مردم داشتیم، بسیاری از مشکلات سامانه مثل فونت، رنگ دسته‌بندی و ترتیب‌ها که به چشم مخاطب نمی‌آمد و مردم نمی‌توانستند ارتباط بگیرند، اصلاح و بازنگری شد تا فضای هوشمندسازی را علاوه بر کمی، توسعه کیفی هم داده باشیم و مردم بهتر بتوانند از سرویس استفاده کنند.
ما شهر متصل و شبکه‌های ارتباطی پایدار نداریم
فردانی اما همه مشکلات در حوزه هوشمندسازی را مربوط به این حوزه ندانست وبه سهم سایر ارگان‌ها و امکانات شهر هم اشاره داشت. بنا به گفته او، یکی از امکانات امروز شهرهای دنیا، شهرهای متصل است که در همه جای شهر امکان اتصال به شبکه ارتباطی ومخابراتی وجود داشته باشد. اما یکی از مشکلات شهر اصفهان در حوزه هوشمندسازی این است که شبکه ارتباطی پایدار در شهر نداریم. در بعضی از مکان‌ها ایرانسل خوب جواب می‌دهد و در بعضی مکان‌ها همراه اول و بعضی مکان‌ها هم فیبر نوری شهرداری.
او تأکید کرد: متأسفانه این اشکالاتی است که در شهر با آن مواجه هستیم. در حال حاضر ما فاقد این شبکه در شهر اصفهانیم.
اما با تمام این مشکلات، او به تلاش مدیریت شهری برای رسیدگی به یکپارچگی در نوع نگاه مدیران و مردم اشاره کرد و افزود: مهم‌ترین کار این بود که شش مخاطب انتخاب کردیم. شهروندان، گردشگران، پیمانکاران، کارکنان، ارگان‌ها و مدیران در نقشه جامع شهر هوشمند دیده شدند که از زاویه دید آن‌ها به مسائل نگاه کنیم. استعاره‌ای وجود دارد با این عنوان که با کفش مشتری فرایندهای سازمانی هوشمندسازی را انجام دهیم. این استعاره در دنیا معروف است. ما در ساخت اپ «اصفهان من» زیرساختی را به‌عنوان پشتیبان قرار دادیم با اسم «بازخورد». یکی از کارهایی که به‌صورت موردی گفتیم انجام شود، توجه به بازخوردهای مردم درخصوص مشکلات فنی سامانه‌هاست که با توجه به نظر و بازخورد آن‌ها مشکلات اصلاح شود. برآوردمان این است که فضا را درک کنیم و از زاویه دید مخاطب به آن نگاه کنیم؛ اما محدود نشویم؛ یعنی به معجزه بازخورد توجه کنیم. کلمه معجزه را از این حیث می‌گویم که خبره‌ترین کارشناسان امروز استفاده از تجربه مشتری است. در حال حاضر بازاریابی در دنیا بر اساس همین تجربه مشتری انجام می‌شود و این تجربه مشتری برای ما بسیار مهم است.
تیرماه سال جاری اصفهان شاهد اتفاقات مهمی خواهد بود
اصفهان سال‌هاست تلاش کرده در حوزه هوشمندسازی گام‌های مؤثری بردارد. مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری اصفهان وضعیت امروز اصفهان را نسبت به شهرهای دیگر در حوزه هوشمندسازی خوب توصیف کرد و ادامه داد: همه شهرها در حال حرکت هستند؛ اما چون اصفهان سرمایه‌گذاری خوبی روی زیرساخت دارد، سال آینده رشد سرویس‌های هوشمند را دراصفهان خواهیم داشت و در این زمینه در کشور بیش از قبل مطرح خواهیم شد. اصفهان الان هم در این حوزه مطرح است؛ اما تیرماه سال آینده اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد و بنا به این اتفاقات، اصفهان در صدر قرار خواهد گرفت.
رسیدن به این برتری، پیش‌زمینه‌هایی می‌خواهد که بنا به گفته فردانی، هیچ‌وقت به‌اندازه امروز هماهنگی بین سازمان‌ها و ارگان‌های خدمت‌رسان در شهرداری برای اجرای بهتر سرویس‌های هوشمند رقم نخورده است. بنا به گفته او، در حال حاضر 50درصد راه را در این حوزه رفته‌اند و راه زیادی هنوز باقی مانده است. اما اتفاق مؤثری که در این حوزه در مدیریت ششم شهری افتاده، این است که تمام بودجه هوشمندسازی با هماهنگی سازمان فاوا تعریف می‌شود. سال گذشته از 100 اتاق سروری که در شهرداری وجود داشته 87 سرور جمع‌آوری و به فاوا انتقال داده شده است.
فردانی ادامه داد: در گذشته هر سازمانی برای خودش سرور داشت و می‌توانست نرم‌افزار خریداری و سامانه تعریف کند؛ اما برای یکپارچگی، سرورها جمع‌آوری و به سازمان فاوا انتقال پیدا کرد و بودجه سازمان فاوا متمرکز شد. سال گذشته جلسات بررسی پروژه را راه‌اندازی کردیم و ساختاری تحت عنوان کمیته فنی فاوا و هوشمندسازی راه‌اندازی شد. همه طرح‌ها در حوزه فاوا و هوشمندسازی لازم است در این کمیته یا میز هوشمندسازی بررسی و مصوب بشود که بیش از 50درصد در این زمینه موفق شدیم. هماهنگی بین سازمان‌ها برای ارائه خدمات بهتر هوشمندسازی در حوزه یکپارچگی ساختار و فرایند، بسیار مهم و این اتفاقات در حال رخ‌دادن است.
او با اشاره به اینکه یکی از تأکیدات بودجه سال 1404 همین است که اگر قرار است طرحی در حوزه فناوری فاوا و هوشمندسازی انجام شود باید با هماهنگی سازمان فاوا و یا میز هوشمند انجام شود، گفت: البته گاهی هم اخباری را از اطراف می‌شنویم که ناهماهنگی شده؛ اما تلاش می‌کنیم در سال جاری به هماهنگی بیش از این بین سازمان‌ها برسیم و یک برنامه منسجم برای ارائه سرویس‌های هوشمندسازی در سطح شهر اصفهان داشته باشیم.