خواهرخواندگی اصفهان‌ و کازان؛ از ظرفیت‌ها تا چالش‌های اجرایی

یکی از ابزارهای کمترشناخته‌شده، اما مؤثر در دیپلماسی فرهنگی و عمومی بین کشورها، شکل‌گیری پیوندهای خواهرخواندگی میان شهرهاست؛ مدلی که سابقه تاریخی آن به سال‌های پس از جنگ‌جهانی دوم بازمی‌گردد.

خواهرخواندگی اصفهان و کازان - اصفهان زیبا

به گزارش اصفهان زیبا؛ یکی از ابزارهای کمترشناخته‌شده، اما مؤثر در دیپلماسی فرهنگی و عمومی بین کشورها، شکل‌گیری پیوندهای خواهرخواندگی میان شهرهاست؛ مدلی که سابقه تاریخی آن به سال‌های پس از جنگ‌جهانی دوم بازمی‌گردد.

آنجا که فرانسه و آلمان برای ترمیم روابط و بازسازی اعتماد ازدست‌رفته، از طریق پیوند میان شهرهایشان، زمینه همکاری‌های اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی و سیاسی را فراهم کردند؛ امروز نیز خواهرخواندگی، اگر درست و هدفمند پیگیری شود، می‌تواند به بستری برای شناخت متقابل، توسعه روابط دوستانه و حتی تسهیل در ارتباطات اقتصادی و گردشگری بین دو کشور تبدیل شود.

در همین چهارچوب، اصفهان در سال‌های اخیر تلاش کرده است از ظرفیت‌های خواهرخواندگی برای تقویت روابط بین‌المللی بهره ببرد؛ ازجمله می‌توان به خواهرخواندگی این شهر با سن‌پترزبورگ اشاره کرد که البته گله‌هایی در خصوص این رابطه از سمت روس‌ها وجود دارد؛ اینکه به‌رغم ابراز علاقه آن‌ها برای توسعه تعامل‌ها، روابط چندان فعال و ثمربخش پیش نرفته است؛
ناهماهنگی‌هایی که ممکن است به دلایل متعددی ازجمله تغییرات مدیریتی و ملاحظات بروکراتیک رخ داده باشد و متأسفانه باعث این گلایه‌مندی طرف مقابل نیز شده و اگر در مسیر جدید اصلاح نشود، می‌تواند فرصت‌های مهمی را از بین ببرد.

در چنین شرایطی، اضافه‌شدن شهر کازان به‌عنوان دومین خواهرخوانده اصفهان از کشور روسیه، می‌تواند مکملی مهم و فرصتی برای توسعه تعامل‌های شهری اصفهان با روسیه باشد.

تأکید بر پرواز مستقیم اصفهان و کازان و تعامل اتاق‌های بازرگانی دو شهر

کازان، پایتخت جمهوری خودمختار تاتارستان، یکی از پیشرفته‌ترین ایالت‌های روسیه به‌شمار می‌رود؛ هم به لحاظ صنعتی و علمی و هم از منظر فرهنگی و مذهبی؛ شهری با جمعیت فراوان مسلمان، دانشگاه‌هایی معتبر و متنوع و تجربه بالای علمی در حوزه‌های جدید مثل آی‌تی، انرژی و هوش مصنوعی.

در سفر اخیر شهردار کازان به اصفهان به‌منظور انعقاد تفاهم‌نامه خواهرخواندگی، علاقه‌مندی جدی برای همکاری‌های دانشگاهی، توسعه گردشگری، ایجاد پرواز مستقیم و همچنین تقویت همکاری‌های اقتصادی از طریق تعامل اتاق‌های بازرگانی، بارها موردتأکید ایشان قرار گرفت.

شهردار کازان حتی اشاره کرد که بیش از ۹۰۰ دانشجوی ایرانی هم‌اکنون در کازان مشغول تحصیل‌اند؛ ظرفیتی که می‌تواند زمینه‌ساز شکل‌گیری تعامل‌های عمیق دانشگاهی بین دو شهر باشد.

نکته مهم دیگر، وجوه تشابه بین دو شهر است؛ ازجمله عبور رودخانه‌ای بزرگ از میانشان، ظرفیت‌های فرهنگی و هنری و جایگاه تمدنی‌شان در کشور خود. شباهت‌هایی که می‌توانند زمینه‌ساز همکاری‌های معنادارتر و ملموس‌تر باشند.

در کنار این‌ها، اقدام‌هایی نمادین همچون نام‌گذاری خیابان‌هایی به نام یکدیگر یا نصب نمادهایی از شهر خواهرخوانده در مکان‌های عمومی، ضمن تقویت پیوند فرهنگی، پیام مشخصی هم در بردارد: این رابطه فراتر از کاغذ و تفاهم‌نامه است.

از سوی دیگر، فراتر از جنبه‌های اقتصادی و علمی، خواهرخواندگی اصفهان با کازان این امکان را نیز فراهم می‌کند که ارتباط‌های مذهبی، فرهنگی و اجتماعی بین جامعه مسلمان ایران و مسلمانان روسیه نیز گسترش یابد.

از تبادل هیئت‌های دینی گرفته تا همکاری میان گروه‌های هنری و مذهبی، همه می‌توانند در عمق‌بخشی به این رابطه نقش‌آفرین باشند؛ رابطه‌ای که تنها بر ارتباط بین مسلمان و مساجد تأکید ندارد، بلکه حتی کلیساها و گروه‌های مذهبی، هنری و فرهنگی دو طرف را نیز پوشش می‌دهد.

البته باید گفت که تحقق این اهداف، مستلزم نگاهی حمایتگرانه در سطح مدیران شهری و استانی است: دیپلماسی شهری اگر به‌عنوان یک اولویت شناخته نشود، در برابر روندهای کند و پیچیده بروکراتیک، رنگ می‌بازد.

سفر شهردار کازان و تأکید او بر ایجاد مسیر پروازی مستقیم با اصفهان، خود گواهی است بر علاقه‌مندی طرف مقابل به این ارتباط.
او در صحبت‌های خود چندین‌بار تکرار کرد:«متأسفم که چقدر دیر اصفهان را شناختم و به این شهر سفر کردم.»

پیش‌تر نیز در سفر رئیس‌جمهور تاتارستان به ایران شاهد چنین رویکردی بودیم. به عبارتی، باید گفت که سفر شهردار کازان به اصفهان در ادامه سفر رئیس‌جمهورشان به اصفهان صورت گرفته است تا زمینه‌های عملیاتی‌کردن تعامل‌های بین دو طرف احرازشده و وارد جنبه عملیاتی آن شوند.

در همین راستا، ما نیز باید با جدیت و برنامه‌ریزی دقیق، این فرصت را به نقطه‌ای عملیاتی تبدیل کنیم.