27 آوریل برابر با هفتم اردیبهشت، برای اولین بار در سال ۱۹۹۵ توسط انجمن بینالمللی طراحان گرافیک به عنوان روز جهانی گرافیک نامگذاری شد.
انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، پس از عضویت در انجمن بینالمللی طراحی (آیکو-دی)، همزمان با روز طراحی گرافیک، هفته طراحی گرافیک را با برگزاری نمایشگاه آثار طراحان و برپایی برنامههای حرفهای جشن میگیرد.
روز جهانی گرافیک درحقیقت فرصتی برای آشنایی بیشتر با مقوله گرافیک بهعنوان ابزار و هنری برای ارتباط و فهم عمیقتر مسائل و از میان برداشتن فاصله میان انسانهاست.
در روز گرافیک طراحان گرافیک جهان با برگزاری مراسمهای گوناگون مردم را با گرافیک بیشتر آشنا میکنند.
به همین مناسبت خبرنگار اصفهانزیبا با مجتبی مجلسی دبیر مجمع طراحان گرافیک انقلاب اسلامی (آیه)، مدیرهنری گروه فرهنگی هنری مسک، مدیرهنری انتشارات آرما، مدیرهنری دوماهنامه هابیل، فصلنامه دریچه، فصلنامه چراغ، ماهنامه فتیان و… به گفتوگو پرداخته است.
به طور مختصر سبک کاری خودتان را در گرافیک توضیح دهید.
دغدغه من در طراحی گرافیک اثرگذاری فرهنگی است. به همین دلیل بیشتر در زمینه طراحی جلد کتاب، طراحی و صفحهآرایی نشریات و به طور کلی تصویرسازی بزرگسال کار میکنم.
روند ایدهپردازی شما در طراحیهایتان به چه شکل صورت میگیرد.
فضای گرافیک فضایی وارداتی است. ولی ما با توجه به فضای کشور و سنتهای اصیلی که داریم خیلی دور از بحث دیزاین و گرافیک دور نبودیم. خیلی از هنرهای ما کاربردی بوده است.
هنرهایی که در تمام اجزای زندگی ما حضور داشتهاند. چه در سفرههای قلمکار، چه در موتیفهای معماری، کاشیکاری مساجد و خوشنویسی و کتابآرایی.
ایرانیها از ابتدا با کتاب مأنوس بودند. بعد از اسلام قرآن یکی از کتابهایی بود که در طاقچه هر ایرانی مشاهده میشد. همچنین دیوان حافظ جزو جداییناپذیر از زندگی ایرانیها بود. و همینها موجب میشد دیزاین و گرافیک حضور مداومی در زندگی و سنتهای ایرانی داشته باشد.
به همین دلیل نمیتوان گفت که گرافیک در ایران کاملا وارداتی است و همچنین نمیتوان گفت گرافیک به این معنا و این شکلی که الان با آن مواجه هستیم کاملا بومی است.
بلکه بهتر است بگوییم ملقمهای از بین هردو است و ما باید سعی کنیم سنتها واتفاقات بومی را حفظ کنیم و از اتفاقات جدید هم استفاده کنیم و به یک تعریف و تمایز و حد و مرز مشخص برسیم.
آیا در بحث گرافیک اصفهان صاحب سبک محسوب میشود؟
اصفهان گرافیستها و اساتید مشهوری در این زمینه دارد. اصفهان تنها شهری است که گرافیستهای آن تحت عنوان برنامه گپ و گرافیک هر هفته دور هم جمع میشوند و این اتفاق در کل کشور بینظیر است.
در اصفهان کارگاههای بزرگ طراحی پوستر برگزار شده است. همچنین در اتفاقها و رویدادهای ملی، اصفهان حضور پررنگی هم از لحاظ کمیت و هم از لحاظ کیفیت داشته است و این به خاطر وجود اساتید بزرگی است که در اصفهان هستند که این اساتید هنرجوها را آموزش میدهند و همین باعث رقمخوردن اتفاقهای خوب در اصفهان میشود.
گرافیستهای اصفهان تا چه حد برای طراحیها از میراث هنری و فرهنگی اصفهان بهره میبرند؟
گرافیستهای اصفهان نسبت به این شهر تعصب ویژهای دارند. یکی از معضلات بزرگ شهرهای دیگر عدم افتخار به هویت شهری است.
ما اصفهانیها به هویت شهری خودمان افتخار میکنیم و همین باعث شده هنرهای سنتی اصفهان برای ما جایگاه ویژهای داشته باشد.
هنرمندان اصفهانی نسبت به زایندهرود و نسبت به اتفاقهای منطقهای که در بحث اصفهان وجود دارد، واکنشهای خوب و زیادی داشتند و اتفاقات خوبی را نیز رقم زدند و انشاءالله بنا داریم اگر دستگاههای حاکمیتی همکاری کنند بتوانیم از موتیفها و تزیینات اصفهان چه در بحث کاشی و چه در بحث موتیفهای معماری که اصفهان ید طولایی در آن دارد، آنها را کاربردیتر کنیم.
گرافیک دیزاین در تمام زندگی قابل مشاهده است. چه از بستهبندیهایی که خرید میکنیم چه لباسی که میپوشیم و چه اپلیکیشن های موبایلی که در گوشیهای ماست، همه و همه نمود گرافیک دیزاینی است که اگر بتوانیم موتیف ها و نقشهای اصفهان را کابردی کنیم دامنه آن را در تمام این موارد خواهیم دید.
به نظر شما برای ماندگاری گرافیک اصفهان چه کارهایی میتوان انجام داد
وظیفه گرافیک ماندگاری نیست و گرافیک یک کار کاملا مصرفی است. یک کار مناسبتی تهیه میشود و به تبع از آن استفاده میشود و پایان مییابد.
چیزی که گرافیک را ماندگار میکند، سواد بصری مردم است. زمانی که مردم در تابلوهای تبلیغاتی شهر، در بستهبندیها و هر آنچه مردم استفاده میکنند کار خوب ببینند باعث میشود که سواد بصری مردم رشد پیدا کند و این رشد سواد بصری اتفاقات خوبی را در حوزههای دیگر هنری رقم خواهد زد و ما دیگر شاهد پارچه قلمکاری چینی نخواهیم بود.
همچنین در کاشیکاری ها خرابکاری رخ نمیدهد و همه چیز به سمت بهتر شدن میرود. چرا که سواد بصری مردم رشد پیدا کرده است.
تمام زشتیها یا خرابیها که در شهر میبینیم دلیل این است که شهر ما گرافیک خوبی ندارد. ولی اگر دیزاینر های خوبی در شهر کار کنند و گرافیک خوب به مردم ارائه شود باعث میشود که سواد بصری مردم بالا رود.
اتفاقی که گرافیک دیزاین دنبال آن است در درجه اول افزایش سواد بصری مردم است و ماندگاری گرافیک دیزاین در همین است.
البته اگر گرافیستهای ما ماهرانه عمل کنند و آموزشهای خوبی بدهند، آرام آرام موتیفها و نقشهایی که قرار است در معماری و محصولات تولیدی ما رخ دهد در اینها ماندگار میشود و انشاءالله به زودی شاهد آن خواهیم بود.
پیشبینی شما از آینده گرافیک چه در اصفهان و چه در ایران چیست؟
من از دهه 70 وارد این عرصه شدم. در آن زمان اگر دنبال پوستری میگشتیم،نهایتا بیشتر از یکی دوتا پوستر در هر موضوعی پیدا نمیشد. تعداد گرافیستهای ایران خیلی محدود بود و تمام کارهای گرافیکی نهایتا در چند کتاب چاپ شده بود.
ولی الان هم از لحاظ کیفیت و هم از لحاظ کمیت اتفاقات بزرگی رقم خورده است که نمیتوان آنها را نادیده گرفت و مطمئنا باتوجه به هوشیاری و پرتلاشی نسل جدید، آینده گرافیک، آینده بسیار خوبی است.
علیرغم اینکه خیلیها از هوش مصنوعی میترسند وآینده گرافیک را پر از ابهام میدانند، به نظر من هوش مصنوعی رقیبی برای گرافیستها نیست و آینده خوبی را برای این هنر پیش بینی میکنم.
با توجه به نامگذاری 7 اردیبهشت به عنوان روز جهانی گرافیک، اهمیت این روز را در داخل کشور توضیح دهید.
این روز یک مناسبت بینالمللی است و ایرانی نیست و چون بیشتر افراد گرافیک را یک هنر وارداتی میدانند، گرامیداشت آن را نیز وابسته به مناسبتهای بین المللی میدانند.
در خارج از ایران اتفاق خاصی برای این روز رقم نمیخورد و در داخل کشور بیشتر یک ذوقزدگی است که به این روز بها داده میشود و گرامی داشته میشود. البته دلیل آن را میتوان نداشتن روز ملی گرافیک در کشور دانست و همچنین دغدغهای نیز برای قرار دادن چنین روزی در تقویم بین مسئولان وجود ندارد.
در پایان به نظر شما کدام یک از اثرهایی که طراحی کردید بهتر از بقیه بوده و بازخورد بیشتری داشته است؟
در بحث اتفاقهایی که در چند ماه اخیر افتاد، کاریکاتوری کار کردم که در عین سادگی بسیار گویا بود و تمام آنچه را میخواستم بگویم در مینیمالترین صورت ممکن بیان کرده بود و بازخوردهای خوبی از آن داشتم.
این طرح بیانگر نسل جدیدی بود که بدون فکر و مطالعه تنها زمان شروع به راهانداختن جنجال کرده بود.