از زمان یونانیان، تئاتر از محبوب‌ترین انواع سرگرمی‌ها بوده و امروزه نیز صنعت بازیگری کاری سخت اما پررونق است. اگر تاکنون در تئاتر حضور داشتید یا نمایش زنده‌ای دیده‌اید، می‌دانید که تئاتر چقدر می‌تواند سرگرم‌کننده باشد.
هرچندبه نظر می‌رسد به دلیل نقش‌آفرینی صنعت فیلم‌سازی، این صنعت در حال مرگ است، اما هنوز عاشقان هنر تئاتر وجود دارند. در شهر ما نیز تئاتر سابقه بسیار طولانی دارد. پیشینه تئاتر اصفهان به قولی به عصر تیموریان، ولی به قول دقیق‌تر به عهد صفویان برمی‌گردد.
در زمان حال نیز هنرمندان و کارگردانان جوان بسیاری به این کار روی آورده‌اند. در ادامه به گفت‌وگو با آوا حدادی کارگردان تئاتر دارما پرداخته‌ایم. این نمایش از 7 الی 14 خرداد از ساعت 19:30 در سالن اصلی تالار هنر اجرا می‌شود.
در ابتدا معرفی کوتاهی از خودتان و سوابق و فعالیت‌هایتان بفرمایید.
آوا حدادی هستم متولد 67. دیپلم تئاتر و کارشناسی کارگردانی سینما دارم. از سال 84 تا کنون به صورت حرفه‌ای کار می‌کنم و همچنین از سال 95 نیز به‌طور مستقل کار کارگردانی می‌کنم.
عضو هسته مرکزی تئاتر جلفا هستم. ولی خودم گروه جداگانه‌ای به اسم گروه دژاوو دارم. تئاتر دارما پنجمین کاری است که کارگردانی می‌کنم و اجرای آن در سالن اصلی تالار هنر است. این نمایش هفت بازیگر بزرگسال و دو بازیگر کودک دارد و فضای آن سوررئال و ملودرام است.
همچنین از سال 90 تدریس را شروع کرده‌ام. از زمان دانشجویی توسط اساتیدم معرفی شدم برای تدریس و آن‌ها به من لطف داشتند و الان در دو آموزشگاه فنی‌وحرفه‌ای تدریس می‌کنم.
لطفا درباره نمایش و داستان آن کمی توضیح دهید
نویسنده و طراح و کارگردان این کار خودم هستم و بر اساس رمان «مغازه خودکشی» ژان توله فرانسوی نوشته شده است. موضوع داستان نمایش را در حدی که لو نرود می‌توانم بگویم.
داستان از این قرار است که در یک شهر نامعلومی در زمان آینده‌داستان اتفاق می افتد. خانواده ای به نام خانواده تواچ هستند که دختر بچه‌ای به اسم ویریجینیا دارند. هنگامی که این دختربچه وارد زندگی این خانواده می‌شود هم در زندگی خود خانواده و هم در زندگی مردم شهر تغییراتی ایجاد می‌کند که خط سیر تغییری در تمام کاراکترها از شروع داستان تا پایان آن رخ می‌دهد.
دو بازیگر کودک از هنرجوهای خودم هستند. یکی از آن‌ها که نقش اصلی را بازی می‌کند سومین کاری است که با من بازی می‌کند و عضو اصلی گروه من است. در اصفهان کودکی که به صورت حرفه‌ای کار کند خیلی نداریم. ولی این دو دانش آموختگانی هستند که از کودکی وارد این کار شدند.
گروه ثابت است یا در هر نمایش تغییر می‌کنند
یک سری عضو اصلی گروه هستند و عده‌ای مهمان. عده‌ای از بازیگران تجربه اولی روی صحنه می‌روند. ولی عده‌ای عضو اصلی و ثابت گروه دژاوو هستند.
از حال و هوای حاکم بر گروهتان بگویید
اعضای گروه اکثرا جوان و ارتباط خیلی خوبی بین اعضای گروه برقرار است. به‌خصوص به خاطر دو بازیگر کودکمان. سعی کرده‌ام فضای سالمی بر گروه حاکم باشد. همچنین در انتخاب بازیگر، سعی بر انتخاب بازیگرانی با اخلاق حرفه‌ای داشتم که این کار سختی بود.
چون بازیگری که سوررئال بتواند بازی کند و مناسب نیز باشد خیلی در اصفهان نیست. به همین خاطر در پروسه رسیدن به اجرا مجبور شدم چندین بار بازیگر عوض کنم و این پروسه اجرا را طولانی کرد.
قبلا کارهای سوررئال را شش ماهه می‌بستم. ولی پروسه این کار حدودا 9 ماه به طول انجامید. نهایتا به این گروه رسیدم که سعی کردم یک گروه همدل باشند.
درباره اجراهایی که تاکنون داشتید توضیح دهید
پیش از نمایش دارما، چهار نمایش دیگر را کارگردانی کرده‌ام که دوتا از آن‌ها در سال اصلی فرشچیان به اجرا درآمد. به نام‌های «نی نی اخاذه» و «سمفونی خاموش».
نمایش دیگری که اجرا کرده‌ایم «پیک‌نیک در میدان جنگ» بوده است که در دو دوره با حمایت حوزه هنری و با دوسری بازیگر مختلف به اجرا در آمد. چهارمین کار ما «مده سن مدار »بود و آخرین کار دارماست که تالار هنر به اجرا می‌رویم.
میزان استقبال مردم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ما در اصفهان سبک جدیدی را کار می‌کنیم که سوررئال است و از معدود گروه‌هایی هستیم که کلا سبک کارهایمان سوررئال است و این برای مردم جذابیت دارد. چرا که آن‌ها کار جدید روی صحنه می‌بینند و این یک سبک خلاق و شبیه یک رویابینی است.
حتی در تجربه اول کارگردانی‌ام تماشاگری داشتم که چندین بار این تئاتر را مشاهده کرده بود. برای اداره ارشاد هم این حجم از استقبال برای این سبک جدید قابل‌باور نبود. والا با پیش رفتن زمان فکر می‌کنم علاقه مردم به این سبک تئاتر بیشتر شده است.
پس به طور کلی راضی هستید.
بله. ولی گاهی کمی ناراحتی نیز دارم. چون در اصفهان سبک طنز باب شده است و مردم به دنبال خنده و سرگرمی هستند. ولی شخصا چون تحصیل‌کرده این کار نیز هستم تعصبی رو کار تئاتر دارم که کاری درست و شسته‌رفته روی صحنه ببرم و به همین علت از اینکه بیشتر کارهای کمدی در اصفهان باب شده است، ناراحت
هستم.
همچنین تبلیغات در کارهای ما کمتر رخ می‌دهد و روی کارهای طنز بیشتر مانور داده می‌شود. ولی با این وجود همچنان می‌گویم که از مخاطب سبک سوررئال راضی هستم.
از مشکلات و موانع سر راهتان بگویید
خداروشکر تالار هنر خیلی ما را حمایت کرد. آقای دادفر متن کار را دوست داشتند و همکاری و حمایت کردند. حمایت‌های مالی و معنوی. منتها با توجه به هزینه‌هایی زیادی که الان هست، حتی هزینه پذیرایی هرروزی گروه را هم در نظر بگیرید، طول ماه‌ها هزینه بسیار زیادی می‌شود. اگر کمی حمایت‌های مالی افزایش پیدا می‌کرد بهتر بود.
باتوجه به اینکه در سالن اصلی تالار هنر قرار است اجرا برگزار شود و این سالن بزرگ است، در نتیجه هزینه دکور زدن بسیار افزایش می‌یابد. البته شورای شهر و شهرداری هم حمایت‌هایی داشتند که از آن‌ها تشکر می‌کنم.
دغدغه اصلی ما تبلیغات است که از اداره ارشاد انتظار حمایت داریم. ارشاد اداره‌ای است که باید حامی هنرمندان باشد؛ ولی الان اکثر تبلیغات ما را شهرداری انجام می‌دهد. جدای از بستن کار و نمایش، تبلیغات اهمیت ویژه‌ای دارد که مخاطب باید تشویق شود و کار را ببیند و دیگران را نیز برای دیدن کار ترغیب و تشویق کند.
پیش‌بینی شما از آینده تئاتر در اصفهان چگونه است؟
به عقیده من باید سلیقه مخاطب تربیت شود و کار تئاتر در اصفهان همان‌طور که در شهرهای بزرگ مثل تهران به صورت حرفه‌ای است کار شود. در اصفهان معضل بزرگی که داریم سالن است. برای نمایش دارما تنها سالن اصلی تالار هنر یا نهایتا سالن فرشچیان مناسب است و هیچ سالن مناسبی دیگر برای این کار در اصفهان یافت نمی‌شود.
اگر در اصفهان سالن‌های زیادی برای تئاتر بسازند، تولید کار بهتر پیش می‌رود. خیلی از مخاطب‌ها ممکن است در جریان نباشند که می‌توانند سبک‌های مختلف تئاتر را ببیند و از بین آن‌ها انتخاب کنند و به نظر من جا دارد در اصفهان این تنوع بیشتر و بهتر شود.
به عنوان حرف آخر اگر ناگفته‌ای مانده است، بفرمایید
قبلا یک سری شرایط بود برای اینکه بتوانیم اجرا داشته باشیم و نیاز به سابقه کار و سابق دستیاری و غیره بود. ولی الان این شرایط برداشته شده و هر کس برای اولین بار نیز می‌تواند کارگردانی و اجرا کند و این باعث ریزش مخاطب می‌شود.
مخاطبی که برای دیدن کار خوب تئاتر مراجعه کرده است ممکن است با دیدن یک کار ضعیف کلا قید تئاتردیدن را بزند و این مشکلی است که ما کارگردانانی که چندین تجربه داریم و با سختگیری وارد این کار شدیم را ناراحت می‌کند.
البته نظر من این است همه حق کارگردانی دارند. ولی اگر مثل قدیم شرط اینکه اول دستیاری کنند و بعد کارگردانی کنند ایجاد شود خیلی بهتر است. عده‌ای از قدیمی‌ها سر همین مسئله دیگر کار نمی‌کنند و در حال حاضر چند کارگردان جوان هستیم که این کار را ادامه می‌دهیم.
