به گزارش اصفهان زیبا؛ برخلاف تصور رایجی که ایرانیان را کمکار یا بیانگیزه معرفی میکند، آمارها نشان میدهد متوسط ساعت کاری در ایران از میانگین جهانی بیشتر است. امروزه در اغلب کشورها، مدت زمان اشتغال نیروی کار تنها یک شاخص کمی نیست؛ بلکه نمایانگر کیفیت حکمرانی بازار کار، ساختار تولید، بهرهوری و تعادل بین کار و رفاه اجتماعی است.
بررسی دادههای مرکز آمار ایران نشان میدهد نیروی کار ایرانی با بیش از ۴۶.۳ ساعت کار هفتگی، در رتبه دهم پرکارترین کشورهای دنیا قرار دارد. با این حال، در محافل عمومی بارها گفته میشود «ایرانیها کمتر کار میکنند». طبق آمار بهار ۱۴۰۴، بیش از ۴۰ درصد شاغلان بیش از ۴۹ ساعت در هفته یا بیشتر از ۸ ساعت در روز کار میکنند. این شاخص نشان میدهد بخش زیادی از نیروی کار ایران بیشتر از استانداردهای جهانی مشغول به کار است.
متوسط ساعت کاری ایرانیان بیش از ۴۶ ساعت در هفته است
اطلاعات مرکز آمار ایران نشان میدهد که طی سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۴، شاغلان ایرانی به طور میانگین بیش از ۴۵ ساعت در هفته کار کردهاند. در سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ این رقم به ۴۷ ساعت رسید اما در سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۸ به حدود ۴۴ ساعت کاهش یافت. با شیوع کرونا در سالهای ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱، متوسط ساعت کاری به حدود ۴۲ ساعت رسید که سپس از سال ۱۴۰۲ دوباره افزایش پیدا کرد و به بیش از ۴۶ ساعت در هفته رسید.
همچنین متوسط ساعت کاری زنان از ۳۲.۶ ساعت در هفته در سال ۱۳۸۴ به ۳۵.۸ ساعت در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است. در مقابل، متوسط ساعت کاری مردان در همین بازه زمانی از بیش از ۴۹ ساعت به ۴۷.۵ ساعت کاهش یافته است.
ایرانیان کمکار نیستند؛ مشکل بهرهوری است
با اینکه ایرانیان بیش از ۴۶ ساعت در هفته کار میکنند، این رقم برای بسیاری از کشورهای توسعهیافته بین ۳۵ تا ۴۰ ساعت است. اما به دلیل بهرهوری پایین، بازده اقتصادی این ساعتهای طولانی کار کمتر از انتظار است.
این مسئله بیشتر به ساختار ناکارآمد اقتصادی کشور برمیگردد. در نبود فناوری کافی، سرمایهگذاری پایین و گسترش مشاغل غیررسمی، نیروی کار مجبور است ساعتهای بیشتری کار کند تا حداقل معیشت خود را تأمین کند. ساعت کاری بالا در ایران نتیجه ناترازی ساختاری، فشار تورمی و کاهش قدرت خرید خانوارهاست، نه نشانه رونق تولید.
برداشت غلطی که برخی درباره کمکاری ایرانیها دارند، ناشی از ساختار بازار کار و ویژگیهای خاص بدنه دولتی است. بخش قابل توجهی از کارکنان دولت، به دلیل استخدامهای گسترده و غیر بر اساس شایستهسالاری، عملاً کمتر تحت نظارت سیستمی قرار دارند. در کل، از ۲۵ میلیون شاغل، حدود ۱۰ درصد کارکنان دولت هستند که اکثراً به اندازه کافی کار میکنند و نمیتوان کمکاری را به کل تعمیم داد.
ایران دهمین کشور پرکار در جهان
براساس دادههای موسسه worldpopulationreview و سازمان بینالمللی کار، میانگین ساعت کاری هفتگی در ۱۷۰ کشور حدود ۳۸.۷ ساعت است. مردم کشورهایی مانند بوتان، سودان و کنگو بیشترین ساعت کاری (۵۴.۵، ۵۰.۸ و ۴۸.۷ ساعت در هفته) را دارند. کشورهای توسعهیافته اروپایی مانند هلند و نروژ، کمترین ساعت کاری (۲۶ تا ۲۹ ساعت در هفته) را دارند.
ایران با متوسط ۴۶.۳ ساعت در هفته در رتبه دهم جهان قرار گرفته است. کشورهای بزرگی مثل چین، آمریکا و روسیه نیز به ترتیب در رتبههای ۲۲، ۹۵ و ۱۱۷ با ساعت کاری متوسط ۴۴.۸، ۳۸.۲ و ۳۶.۱ ساعت هستند. همچنین کشورهای عربی امارات، قطر و عربستان از پرکارترینها محسوب میشوند.
پرکارترین استانهای ایران
طبق آمار وزارت رفاه در سال ۱۴۰۲، حدود ۳۸.۵ درصد از نیروی کار کشور بیش از ۸ ساعت در روز کار میکنند. استان البرز با ۵۴ درصد شاغلان پرکارترین استان است، پس از آن اردبیل و همدان قرار دارند. استان تهران با ۴۷.۴ درصد در رتبه چهارم است. در مقابل، استانهای خراسان جنوبی، سیستانوبلوچستان و کرمان کمکارترین استانها با درصدهای پایینتر از ۳۰ درصد هستند.
این تفاوتها احتمالاً ناشی از شرایط معیشتی و کمبود فرصتهای شغلی در برخی مناطق است./فرهیختگان