تا سال ۲۰۱۷، اسپیس‌اکس، برای راه‌اندازی نزدیک به ۱۲٬۰۰۰ ماهواره تا اواسط دهه ۲۰۲۰ درخواست قانونی کرده است. علاوه براین و بنا بر آنچه ادعا شده است، «اسپیس‌اکس» بنا دارد ماهواره‌هایی را برای اهداف نظامی، علمی یا اکتشافی استفاده کند. این پروژه در سال ۲۰۱۵ آغاز و ماهواره‌های آزمایشی اولیه در ۲۲ فوریه ۲۰۱۸ پرتاب شد. مجموعه دوم ماهواره‌های آزمایشی و اولین اعزام بزرگ بخشی از سامانه، در ماه مه ۲۰۱۹ بود. در اوت ۲۰۲۰ نسخه آزمایش خصوصی این اینترنت در شمال ایالات‌متحده آمریکا و کانادا راه‌اندازی شد و در نوامبر ۲۰۲۰ به‌صورت عمومی به آزمایش گذاشته شد. «اِسپیس‌اِکس» قصد دارد پروژه استارلینک را تا اواخر سال ۲۰۲۱ و سال ۲۰۲۲ به پوشش تقریبا جهانی برساند. روح‌الله انصاری، کارشناس فضای مجازی، در گفت‌وگو با «اصفهان‌زیبا» از جـزئـیـات ایـنـتـرنــت مـاهـــواره‌ای استارلینک می‌گوید.
اینترنت ماهواره‌ای امکان جدیدی نیست. اما چرا اخبار مربوط به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک، ماجراها را تغییر داده و باعث امیدواری دسترسی به اینترنتی ارزان و پرسرعت شده است؟
این موضوع چیز جدیدی نیست، بلکه فیسبوک و چند شرکت دیگر نیز چنین برنامه‌ای را دارند. اما استارلینک تنها پروژه‌ای است که قرار است امکان‌پذیر شود. شرکت «ایلان ماسک» اینکه این شبکه تشکیل شود و به نتیجه برسد، باید حدود 200 ماهواره را لانچ کند که تاکنون 100 عدد را لانچ کرده است. بعد از آن، قادر خواهد بود اینترنت ارزان به کل دنیا ارائه دهد. درحال حاضر، بخش‌هایی از دنیا مثل آفریقا یا آسیا به اینترنت دسترسی ندارند، به‌رغم اینکه چهار و نیم میلیارد نفر در کره زمین به اینترنت دسترسی دارند. بنابراین فقط استارلینک این امکان را دارد که دسترسی فراهم کند که تمام دنیا بتوانند از اینترنت استفاده کنند. البته خود استارلینک هنوز جزئیاتی از چگونگی این اتفاق بیان نکرده، فقط گفته که اینترنت ماهواره‌ای به مودم احتیاج دارد؛ مودم‌هایی که هنوز تولید نشده است و قطعا برای اینترنت ثابت هم استفاده می‌شوند و نه اینترنت همراه.
پس اینترنت ماهواره‌ای با استفاده از گوشی‌ها قابل‌استفاده نیست؟
فعلا خیر. زمانی که به بهره‌برداری بـرســـد (در سال2024) نــیـاز بــــه مودم‌هایی دارد که باید در کنار آن‌ها استفاده شوند. زمانی که پروژه استارلینک محقق شود و راه بیفتد، لابد موبایل‌هایی نیز طراحی خواهد شد که به این نوع از اینترنت متصل شوند. البته این پروژه بسیار زمان‌بر و هزینه‌بر است. اما اصولا در این صورت است که پروژه استارلینک، صرفه اقتصادی پیدا می‌کند؛ چرا که در حال حاضر، 80درصد از کاربران از اینترنت موبایل استفاده می‌کنند.
آیا اینترنت ماهواره‌ای استارلینک از اینترنت ای‌دی‌اس‌ال ارزان‌تر خواهد بود و دلیل این موضوع چیست؟
زمـــان زیـــادی به عــمـر ایـنـتـرنــــت ای‌دی‌اس‌ال باقی نمانده و این نوع از اینترنت، تقریبا آخرین روزهای عمرش را می‌گذراند. در تکنولوژی قانونی به نام مور وجود دارد که براساس آن، هر ده سال یک‌بار، قدرت پردازش هر ترانزیستور صدبرابر می‌شود؛ به این معنا که تقریبا تکنولوژی که امروز در دست افراد وجود دارد و از آن استفاده می‌کنند، ده سال دیگر از بین رفته است. این اتفاق درباره ای‌دی‌اس‌ال هم حاکم است. اکنون در خیلی از کشورها پهنای باند دیگر مهم نیست و ترافیک و اینترنت حجمی معنایی ندارد، بلکه افراد پولی که پرداخت می‌کنند بابت سرعت اینترنت است. درواقع استارلینک پلتفرمی است که رقیب انواع اینترنت‌هاست و ادعا می‌کند که می‌خواهد اینترنتی ارزان و پر سرعت برای منازل را در اختیار خانه‌ها قرار دهد؛ البته باید منظر ماند و دید در هر کشوری این اینترنت با چه قیمتی ارائه می‌شود.
پس هزینه آن در کشورها با همدیگر متفاوت است؟
بله. در کانادا مثلا با ده دقیقه دستمزد روزانه شاید بتوان اشتراک یک ماه اینترنت استارلینک را خرید؛ درحالی که ممکن است این نرخ در برخی از کشورها بیشتر یا کمتر باشد. قاعدتا قرار نیست میزان هزینه اینترنت استارلینک یکسان باشد. باید دید قرار است این پروژه چه خدمت ویژه‌ای داشته باشد و آیا استفاده از آن امکان‌پذیر است یا نه؟
آیا اینترنت استارلینک در ایران به صورت قانونی در دسترس خواهد بود و فیلترینگ روی آن اعمال می‌شود؟
بله وقتی استارلینک شود همه جای دنیا از جمله ایران قابل استفاده خواهد بود و طبیعتا دیگر فیلترینگی در کار نیست و اعمال پارازیت و اختلال روی آن هم ممکن نیست. احتمالا در ایران، نصاب استارلینک خواهیم داشت و مودم‌ها اگر تولید شوند افراد باید آن‌ها را بخرند و استفاده کنند. اما اگر پروژه استارلینک به نتیجه برسد، باید دید برخورد دولت با آن چگونه است؟ در رابطه با این موضوع دو نگاه وجود دارد. دولت هم می‌تواند به دید تهدید به آن نگاه کند و هم به چشم فرصت. اینکه اینترنت سرعت بالا و بدون فیلتر چیز خطرناکی است و باید ممنوع باشد یا اینکه این اینترنت می‌تواند فرصت فوق‌العاده‌ای باشد که باعث توسعه در مناطق محروم شود.
در مناطق محروم دسترسی به اینترنت استارلینک چطور خواهد بود؟
اصلا هدف و ایده اصلی اینترنت استارلینک همین است؛ تحقق دسترسی افراد حاضر در مناطق محروم به اینترنت؛ چرا که مثلا فردی که در آمستردام زندگی می‌کند نیازی به چنین اینترنتی ندارد، مگر اینکه از نظر اقتصادی صرفه داشته باشد. آن‌طور که صاحبان این پروژه ادعا می‌کنند، این پروژه قرار است دسترسی افراد در مناطق محروم به اینترنت را فراهم کند.