از کف بازار تا مناظره‌های انتخاباتی

مرغ از نظر علمی در دسته پرندگان قرار می‌گیرد، ولی قدرت پرواز ندارد؛ اگرچه مرغ‌های بازار اصفهان امروز در قیمت‌ها آن‌چنان اوجی گرفته‌اند که عقاب را شرمنده می‌کنند! روند افزایش قیمت ارز، طلا، مسکن و خودرو متوقف شد، ولی روند افزایشی قیمت مرغ همچنان ادامه دارد و با وجود وعده‌های مختلف مسئولان و برگزاری جلسات در سطح معاون رئیس‌جمهور برای کنترل بازار مرغ و تخم‌مرغ هنوز شرایط بازار مرغ عادی نیست. شاید چند ماه قبل کسی فکر نمی‌کرد یک روز در مناظره‌های انتخاباتی بر سر قیمت‌مرغ بحث شود و نامزدها برای کنترل بازار گوشت سفید به مردم انواع وعده‌ها را بدهند.

بازار گوشت سفید اصفهان در این روزها یک مشکل و دو مشکل ندارند، بلکه انبوهی از مشکلات دست به دست هم داده تا مرغ در یکی از تاریخی‌ترین روزهای خود قرار داشته‌باشد.

بازار مرغ، همان همیشگی

گفت‌وگو با مرغداران، انجمن‌های مرغ گوشی و مرغ تخم‌گذار و سایر بخش‌های تولید نشان می‌دهد مشکل بازار مرغ در سال 1400 اتفاق جدیدی نیست، بلکه مجموعه‌ای از اتفاقات تکراری دست به دست هم داده تا بازار مرغ شرایط عجیبی داشته‌باشد. عرضه دان ‌مرغ با محدودیت روبه‌رو است؛ قیمت مصوب آذوقه افزایش یافته‌است، جوجه یک‌روزه با قیمتی بالاتر از نرخ مصوب به دست مرغدار می‌رسد، کرایه‌ها طی ماه‌های گذشته افزایش یافت و هزینه‌های ثابتی مانند حقوق کارگر یا قبض برق‌ و گاز و آب رشد داشته‌است. اگر هر کدام از این جملات را در موتورهای جست‌وجوگر وارد کنید، به انبوهی از اخبار در تـــاریــخ‌های مـــخــتلف برمـی‌خورید که نشان می‌دهد هر کدام از این مشکلات دست ‌کم طی ده سال گذشته بارها تکرار شده‌است.
در مقابل، گفته‌های مسئولان نیز نشان می‌دهد همه چیز در بازار مرغ، همان همیشگی‌است! مسئولان قول عرضه دان مرغ با قیمت مشخص می‌دهند، آن‌ها به مرغداران می‌گویند قیمت جوجه یک‌روزه را کنترل خواهند کرد و وقتی وضعیت بازار از کنترل آن‌ها خارج می‌شود به مردم وعده واردات مرغ با ارز ارزان‌قیمت داده می‌شود تا بازار مرغ را کنترل کنند.
 تمام این وعده‌ها نیز مانند مشکلات صنعت مرغداری بارها در طول تاریخ تکرار شده‌است. بهرام پاکزاد دبیرانجمن مرغداران گوشتی اصفهان در این‌باره می‌گوید: «مسئولان باید ببینند چرا یک مشکل مشخص در طول چند سال بارها اتفاق می‌افتد؟ چرا دوباره تکرار می‌شود؟ چرا یک بار برای همیشه جلوی بروز این مشکل را نمی‌گیرند؟»
مسئولان طی گفت‌وگوهای مختلف محدودیت‌های ارزی و وارداتی را یکی از اصلی‌ترین دلایل مشکل در بازار ارز معرفی کرده‌اند. مشکلات واردات در کنار محدودیت منابع ارزی در طول یک سال گذشته بازارهای مختلفی مانند روغن و شکر را به مشکل کشانده‌است.

همان شوری شور!

آیا قیمت مرغ کاهش پیدا می‌کند؟ مسئولان وعده داده‌اند با واردات انجام‌شده به زودی قیمت مرغ کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کند؛ اگرچه نباید انتظار داشت قیمت مرغ کمتر از کیلویی 25 هزار تومان در بازار اصفهان عرضه شود و در مقابل مرغداران نیز مدعی‌اند مرغ نیمه دوم امسال ارزان خواهد شد؛ ولی نه به‌خاطر حل مشکلات صنعت مرغداری. پاکزاد در این‌باره می‌گوید: «همیشه تقاضا برای مرغ نیمه اول سال بیشتر از نیمه دوم سال است. مقداری افزایش تولید داریم و با توجه به کاهش تقاضا در نیمه سرد سال احتمالا قیمت مرغ تعدیل خواهد شد.» در نتیجه انتظار کاهش قیمت‌ها از مهرماه وجود دارد؛ ولی باید منتظر ماند و دید قیمت مرغ تا انتهای شهریور به چه اعدادی می‌رسد؟ البته نباید انتظار داشت اسفند 1400 با نزدیک بودن به پایان سال قیمت‌ها در بازار دوباره اوج نگیرند!

استراتژی کنترل بازار مرغ

استراتژی حل مشکلات بازار مرغ با سایر بازارهای کشور متفاوت است. در بازار ارز و طلا رئیس کل بانک‌مرکزی و وزیر اقتصاد بارها از مردم خواستند به منظور کنترل قیمت‌ها سرمایه‌گذاری نکنند، در بازار مسکن وزیر راه و شهرسازی دو مرتبه از مردم خواست خرید نکنند تا حباب قیمت‌ها بریزد؛ ولی در بازار مرغ مسئولان از مردم می‌خواهند تا با استفاده از کارت ملی و سامانه‌ اینترنتی از تعاونی‌ها خرید کنند!
«سامانه رهتاب» به همین منظور طراحی شده‌است. متقاضیان مرغ ابتدا باید شماره ملی خود را به شماره تلفنی مشخص پیامک کنند، البته امکان ثبت‌نام در وب‌سایت این سامانه نیز وجود دارد و سپس برای خرید مرغ درون صفوف طولانی بایستند. فروشنده شماره ملی را وارد سیستم می‌کند تا اطلاعات متقاضی مرغ به نمایش گذاشته‌شود. به هر کدملی در طول ماه یک عدد مرغ دولتی می‌رسد و برای خرید بیشتر باید به بازار آزاد مراجعه کند.