عده‌ای از کارشناسان بازار خودرو نیز براین نکته تأکید می‌کنند که طرح آزادسازی واردات خودرو در شرایطی روی قیمت خودروهای داخلی تأثیرگذار است که محدودیت‌های شورای رقابت برقرار نباشد.
تورم و نوسان ارز باید حل شود
با تصمیم جدید مجلس، واردات خودرو پس از حدود سه سال آزاد و راه برای ورود خودروهای خارجی به کشور باز می‌شود. بر اساس این طرح، هر شخص حقیقی و حقوقی امکان واردات داشته باشد، می‌تواند اقدام به واردات خودرو کند. خودروهای وارداتی نیز باید از یک تراز کیفیتی برخوردار باشد. در خصوص تأثیرگذاری طرح آزادسازی واردات خودرو روی قیمت خودروهای داخلی، یک کارشناس صنعت خودرو به اصفهان‌زیبا می‌گوید: «طرح آزادسازی واردات خودرو باید در شرایطی که اقتصاد کشور ثبات دارد، عملیاتی شود؛ اقتصاد باثبات یعنی تورم باید حد معقول و مشخصی داشته باشد.» مرتضی مصطفوی تصریح می‌کند: «تورم و ارز در ایران نوسان دارد.زمانی که شرایط اقتصادی کشور بی‌ثبات باشد، با آزادسازی واردات خودرو بازار خودروهای داخلی سروسامان نمی‌گیرد.» او عنوان می‌کند: «مجلس در امور عامه می‌تواند اظهارنظر کند و اظهارنظر در خصوص یک صنعت تخصصی با مجلسی‌ها نیست. وزارت صمت باید به‌طور کارشناسی در خصوص قیمت خودرو تصمیم‌گیری کند. بحث قیمت‌ها باید با استفاده از نظرات کارشناسان تخصصی در وزارت صمت و وزارت اقتصاد سروسامان یابد.»
قطعات خودرو در کدام بازار خریدار دارد؟
این کارشناس صنعت خودرو اذعان می‌کند: «بر اساس این طرح، واردات خودرو مشروط به صادرات خودرو و قطعه شده است. خودروسازی‌ها زیان انباشته دارند (99درصد سرمایه ایران‌خودرو زیان انباشته و 78درصد سایپا زیان انباشته است). درواقع در تولید خودرو برای کشور هم با مشکل مواجه‌ایم؛ نکته دوم هم اینکه، خودرو و قطعات خودروی ایرانی در کدام کشورها خریدار دارد؟ آیا سایر کشورها می‌پذیرند که قطعه‌سازان ایران وارد زنجیره تأمین قطعات خودروی آن‌ها شوند؟» مصطفوی خاطرنشان می‌کند: «خودروسازی‌ها در این شرایط اقتصاد عادت کرده‌اند برای پژو، سمند و تیبا قطعه تولید کنند. برای خودروسازی‌های بزرگ نمی‌توانند قطعه تولید کنند؛ ضمن اینکه حجم خودرو و قطعات صادراتی به اندازه‌ای نیست که بتوانیم در ازای صادرات آن‌ها، واردات انجام دهیم.»
چالش اقتصاددلاریزه
این کارشناس صنعت خودرو می‌گوید: «درقالب طرح آزادسازی واردات خودرو، افرادی که خارج از کشور هستند نیز می‌توانند خودرو وارد کنند. این افراد خودرو را در کشورهای خارجی به دلار می‌خرند و در ایران باید به ریال بفروشند. در شرایطی که ارز نوسان دارد، حاضر نیستند کالای خریداری‌شده به دلار را در ایران به ریال تبدیل کنند.» او ادامه می‌دهد: «پیش از اینکه طرح آزادسازی واردات خودرو عملیاتی شود، باید در سطح کلان اقتصاد، اصلاحات ساختاری انجام دهیم. دلار تعیین‌کننده قیمت‌ها در بازارهای مختلف شده است. درواقع اقتصاد دلاریزه شده و تا زمانی که این اصلاحات انجام نشود، اتفاق خاصی نمی‌افتد.»مصطفوی تصریح می‌کند: «افرادی که می‌خواهند خودرو وارد کنند، بین خودروی با قیمت پایین و دارای حاشیه سود پایین و خودروی قیمت بالا با حاشیه سود بالا، دومی را انتخاب می‌کنند. از هر طرفی بررسی کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که پیچیدگی‌های این طرح زیاد است؛ اینکه صرفا یک طرحی را سر زبان‌ها بیندازند، بازار خودرو سامان پیدا نمی‌کند. چنین طرح‌هایی باید کارشناسی و اجرایی شود.»
محدودیت شورای رقابت برای آزادسازی واردات خودرو
بر اساس طرح آزادسازی واردات خودرو تعداد خودروهای وارداتی از طریق کمبود عرضه و با کمک شورای رقابت تعیین خواهد شد. شورای رقابت هر شش ماه یک‌بار وضعیت بازار را بررسی کرده و اعلام می‌کند کمبود عرضه چه میزان خواهد بود و متناسب با آن اجازه واردات می‌دهد.یک کارشناس بازار خودرو به اصفهان‌زیبا می‌گوید: «بزرگ‌ترین چالش این طرح، محدودیت شش‌ماهه توسط شورای رقابت است. هر شش ماه یک‌بار شورای رقابت باید حجم بازار را تخمین بزند و محدودیتش را اعلام کند و این فسادزاست. درواقع تا زمانی که شورای رقابت تصمیم‌گیری می‌کند، خودروی داخلی ارزان نمی‌شود.» فربد زاوه تصریح می‌کند: «طرح آزادسازی واردات خودرو منجر به تعدیل قیمت خودروهای وارداتی می‌شود. با اعلام این خبر نیز واکنش بازار خودرو کاهش قیمت وارداتی‌ها بود؛ ولی تصمیم‌گیری‌های شورای رقابت این طرح را محدود می‌کند، قیمت خودروهای داخلی تحت‌تأثیر عرضه و تقاضای داخلی است.» زاوه اذعان می‌کند: «اقتصاد ما ازلحاظ پولی متورم است. با افزایش عرضه نمی‌توان با سیاست پولی مقابله کرد. برای کاهش قیمت خودروهای داخلی ابتدا باید مشکل تورم، حل و سیاست‌های پولی اصلاح شود.» این کارشناس بازار خودرو عنوان می‌کند: اگر این بند شورای رقابت یعنی تخمین زدن حجم بازار پس از شش ماه حذف شود طرح آزادسازی واردات خودرو می‌تواند مانع گران شدن قیمت خودروی داخلی شود؛یعنی قیمت خودرو از این میزان بیشتر نمی‌شود و نمی‌توان انتظار کاهش قیمت خودروهای داخلی را داشت.