در این نشست حجتالاسلام رمضانعلی معتمدی مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان بابیان اینکه در آیات قرآن و روایات ائمه به اهمیت و جایگاه مطالعه تأکید شده است، اظهار کرد: «اولین آیاتی که به پیامبر اکرم (ص) نازلشده است در خصوص خواندن بوده است، بر همین اساس از دیدگاه خداوند یادگیری و مطالعه باارزش تلقی میشود. به همین دلایل است که در راستای گسترش فرهنگ کتابخوانی در جمهوری اسلامی ایران هفتهای با عنوان هفته کتاب نامگذاری شده که نهادهای متعددی در راستای ترویج فرهنگ کتاب خواهی بین مردم تلاش میکنند و لازم است جامعه اسلامی به مسئله کتابخوانی توجه کند و رسانهها در خصوص تبیین جایگاه کتاب نقش مؤثری ایفا کند.»
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان گفت: «کتابخانههای متعددی در سطح استان وجود دارد و دستگاههای دولتی باید به افزایش سرانه مطالعه در سطح کشور و استان کمک کنند که در این خصوص طرحهای مناسبی برای افزایش سرانه مطالعه در دستگاههای دولتی اجراشده و همچنان برنامه ریزی میشود.»
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ادامه داد: «برای تعداد 2857 عنوان کتاب مجوز پیش از چاپ گرفته شده و بعضی از ناشرانی که مجوز را دریافت میکنند به دلایل مختلف موفق به چاپ کتاب نمیشوند، همچنین تعداد 2265 عنوان کتاب در یک سال گذشته اعلام وصول یعنی چاپ شده است که از این تعداد 1852 عنوان چاپ اول هستند و تعداد 413 چاپ دوم است که رشد 12 درصدی را نشان میدهد و امیدوارم با همکاری و همدلی و هماهنگی در سطح استان بتوانیم درخدمت همه اقشار مختلف جامعه باشیم. جامعه ما پویا و توانمند و خلاق است و در ابعاد مختلف اگر مشارکت مردم را داشته باشیم طرحهای موفقی ارائه میشود که قابل ثبت در یک بانک اطلاعاتی و استفاده از آن است. ضمن اینکه 50 درصد جامعه بانوان است و این نقطه قوتی در حوزه مطالعه و کتاب و کتابخوانی بشمار میرود و چقدر خوب است که نهادهای دولتی و غیردولتی با ارتباط با تک تک خانهها برنامههای مطالعاتی برای بانوان خانه دار برای افزایش سرانه مطالعه ایجاد کند.»
او گفت: «مراسم تجلیل از نویسندگان، اختتامیه پنجمین دوره جام باشگاههای کتاب، بزرگداشت چهره برتر کودک و نوجوان، برگزاری نمایشگاههای کتاب، تجلیل از نویسندگان کتابهای دفاع مقدس ازجمله برنامههایی خواهد بود که به مناسبت هفته کتابخوانی برگزار خواهد شد. ما صاحب اصلی این اقدامات را مردم میدانیم و ما کمک کننده و تسهیلگر هستیم. در این فضا اقشار مختلف جامعه حضور دارند و قطعاً با تبیین فرهنگ کتابخوانی میتوانیم شاهد افزایش رسانه مطالعه باشیم.»
حجه الاسلام والمسلیمن معتمدی بااشاره به ضرورت افزایش ظرفیت مطالعه در مساجد تصریح کرد: «محور اصلی جامعه باید مسجد باشد در جامعه اسلامی محوریت با مسجد است و همه چیز حول مسجد تعریف میشود و اگر ارتباط بین مسجد و مردم و خانوادهها برقرار شود به طور واقعی نقش و کارکرد مساجد افزایش پیدا میکنند. مساجد فقط برای خواندن نماز تعریف نشدهاند بلکه مساجد در صدر اسلام پایگاه اصلی اجتماعی بودهاند یعنی فعالیتهای آموزشی، قضایی، نظامی، فرهنگی اقتصادی، سیاسی و حقوقی و همه چیز در مسجد تعریف شده بود اما اکنون کدام یک از مساجد چنین کارکرد را دارند؟ امروز بیشتر از 20 یا 30 درصد از ظرفیت مساجد استفاده نمیشود و این ضعف است.»
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بابیان اینکه لازم است از فضای مجازی و نهادهای نظامی نیز برای تبیین فرهنگ کتابخوانی استفاده شود، ادامه داد: «وی بابیان اینکه به مناسبت هفته کتابخوانی مراسم تجلیل از نویسندگان، اختتامیه پنجمین دوره جام باشگاههای کتاب، بزرگداشت چهره برتر کودک و نوجوان، برگزاری نمایشگاههای کتاب، تجلیل از نویسندگان کتابهای دفاع مقدس برگزار خواهد شد. همچنین تعداد ۵۲ برنامه برای گرامیداشت هفته فرهنگ در سطح شهر اصفهان نظر گرفتهشده و بیش از ٣٠٠ برنامه در شهرستانهای استان اصفهان به مناسبت هفته کتاب برگزار خواهد شد. ضمن اینکه با اجرای طرحهای متنوع قطعاً افزایش سرانه مطالعه امکانپذیر است که در این راستا همافزایی دستگاهها ضروری است چراکه تلاش در راستای افزایش مطالعه در جامعه خدمتی معنوی تلقی میشود و مردم نیز باید به طرحهای مرتبط با کتابخوانی توجه کنند.»
جای خالی را با کتاب خوب پرکنیم
در ادامه این نشست، امیر هلاکویی مدیر اداره کل کتابخانههای عمومی استان اصفهان نیز بابیان اینکه امسال (جای خالی را با کتاب خوب پرکنیم) بهعنوان شعار هفته کتاب، کتابخوانی، کتابدار انتخابشده است، اظهار کرد: «در دین ما به طور مکرر به کتاب و کتابخوانی اشاره شده است. خداوند متعال کسانی که اهل کتاب بودهاند را جدا از کسانی که اهل کتاب نبودهاند قرار داده است. مقام معظم رهبری بارها نسبت به فرهنگ کتابخوانی تأکید کردهاند و مطالعه را یک واجب دینی میدانند و فرمودهاند که امروز کتابخوانی و علم اموزی نه تنها یک وظیفه ملی که یک واجب دینی است و برای یک ملت خسارتی بزرگ است که افراد آن با کتاب سروکاری نداشته باشند. از دیدگاه سیاسی و اقتصادی و فرهنگی نیز اکثر مشکلات ما ریشه در عدم آگاهی دارد و با افزایش آگاهیهای عمومی بسیاری از مشکلات مرتفع میشود. قرآن نیز میفرماید بین کسانی که میدانند و کسانی که نمیدانند تفاوت وجود دارد.»
او بابیان اینکه یکی از موضوعاتی که باعث افزایش آگاهی میشود این است که کتابخانههای عمومی فضاهایی فارغ از نژاد و جنسیت و دین هستند که برای آحاد مردم در افزایش آگاهیهای عمومی کمک میکنند و این موضوع در کتابخانه استان اصفهان اتفاق می افتد، افزود: «برای نهادینه شدن موضوع کتاب و کتابخوانی سه موضع را در کتابخانههای عمومی تعریف کردیم که اولین حوزه ایجاد انگیزه است یعنی کاری کنیم که مردم به کتاب و کتابخوانی به عنوان یک راهیافت برون رفت از مشکلات و نه یک اقدام تشریفاتی نگاه کنند و تلاش کنیم کتاب به یک دغدغه و درنهایت به یک نیاز تبدیل شود.»
هلاکویی بابیان اینکه برای تبیین موضوع کتابخوانی در کتابخانههای عمومی ابتدا سعی شده نسبت به کتابخوانی ایجاد انگیزه شود، افزود: «در همین راستا برنامههای متعددی برای ایجاد انگیزه در کتابخوانی در کتابخانههای عمومی پیشبینیشده است هرچند که متأسفانه در استان اصفهان تعداد زیادی از مردم به کتاب دسترسی نداشتند اما خوشبختانه طی سال گذشته تعداد ٥٠ باب کتابخانه در سطح استان اصفهان افتتاحشده است، همچنین برگزاری نشست های کتاخوانی، جلسات نقد و بررسی کتاب، کانونهای ادبی، برنامههای مناسبتی و تخصصی و مدرسهای و کتابخانهای ازدیگر برنامههای اجرا شده است. ضمن اینکه علی رغم بیماری کرونا همکاران ما توانستند در شش ماه گذشته 22 هزار برنامه ترویجی در فضای مجازی را برگزار کنند و که اتفاقی کم نظیر در کشور است.»
مدیر اداره کل کتابخانههای عمومی استان در تشریح حوزه دوم گفت: «حوزه دوم که بسیار مثبت و مؤثر است حوزه توسعه کتابخانه است به این معنی که دسترسی به کتابخانه برای همه مردم وجود داشته باشد. آخرین آمایش سرزمینی که در نهاد کتابخانهها اتفاق افتاد در سال 94 و 95 انجام شد و فقط 20 درصد مردم به کتابخانه دسترسی داشتند و در شهر اصفهان تعداد زیادی شهر فاقد کتابخانه وجود داشت که با حمایتهای صوت گرفته در نهاد کتابخانهها و خیرین و سایر دستگاههای استانی و شهری در چهارسال گذشته 50 کتابخانه عمومی افتتاح شد و درحال حاضر ما بیشترین کتابخانه را در سطح کشور داریم و کتابخانه شاپور آباد، کتابخانه ابوزیدآباد، کتابخانه شهر دهق، شهر کوشک، شهر مجلسی و ایمان شهر ازجمله شهرهای فاقد کتابخانه بودند که الحمدالله دارای کتابخانه شدند. همچنین اولین بار دو کتابخانه سیار در شهرستان شهرضا و 40 ایستگاه مطالعه کتابخوانی خواهیم داشت که تقریباً یک میلیون جلد کتاب دراختیار مردم قرار خواهد گرفت.»
او حوزه سوم را حوزه مهارتی معرفی کرده و ادامه داد: «حوزه مهارتی به این معناست که از انتخاب کتاب تا نحوه مطالعه و خلاصه برداری و چکیده نویسی و سایر مباحث مرتبط که موضوعاتی مهارت محور هستند و لازم است مردم با مهارتهای مرتبط با کتاب آشنا شوند که در این قالب نیز آموزشها و برنامههای مختلفی برگزار شده است.»
هلاکویی بابیان اینکه در بیست و نهمین هفته کتاب برنامههای متنوعی برگزار شده و همکاری خوبی بین دستگاههای فرهنگی در استان و کشور ایجاد شد، خاطرنشان کرد: «به مناسبت برگزاری ٢٩ دوره هفته کتاب و کتابخوانی حدود ١٠ هزار برنامه در سطح کشور برگزار میشود که از این تعداد بین هشتصد یک هزار برنامه در استان اصفهان پیشبینیشده و امیدواریم در راستای این برنامه بتوانیم از ناشرین و نویسندگان قدردانی کنیم.»
او تصریح کرد: «برنامه سایبان شهر برای اولین بار در استان اصفهان برگزار میشود و هدف اصلی آن شناسایی کتابخانههای عمومی به شهروندان است، همچنین هدف دوم ایجاد موج گسترده فرهنگی ایرانی اسلامی و فرهنگی و هدف سوم آشنایی با شخصیتهای برجسته منطقهای و بومی استان اصفهان و هدف آخر استفاده از ظرفیتهای کتابخانههای عمومی در افزایش آگاهی و آموزش و سرگرمی است. در قالب برنامه سایبان شهر هشت کارگروه در استان اصفهان تشکیل شده که هرکارگروه شامل سه شهرستان است که موضوعهای ادبیات، تاریخ و جغرافیا، فلسفه و روانشناسی، دین، کارآفرینی و اشتغال، شعار سال، شهدا و جنگ تحمیلی و شهدای ددفاع حرم و موضوع هنر و سرگرمی و ورزش را پوشش خواهندداد. ضمن اینکه تعداد 770 برنامه در قالب سایبان شهر در کتابخانههای عمومی اسشتان اصفهان برگزار میشود و امیدواریم آن موج فرهنگی اتفاق بیفتد.»
مدیر اداره کل کتابخانههای عمومی استان اصفهان اضافه کرد: «یکی از اهداف برنامه باغ کاغذی حمایت از ناشرین و نویسندگان است که سعی میکنیم کتابهای شاخص ناشرین را به مخاطبان معرفی کنیم که تا کنون چهاربرنامه از ان برگزار شده است. ضمن اینکه برنامه پاتوق شیشهای از هفته کتاب رقم میخورد و 52 موضوع فرهنگی اجتماعی سیاسی و اقتصادی را انتخاب کردهایم و در قابل این موضوعات مقرر است که از شخصیتهای برجسته ملی استفاده کنیم.»
هلاکویی بااشاره به جشنواره نذر کتاب گفت: «چهارمین برنامه ما جشنواره نذر کتاب است که سومین دوره آن در استان اصفهان برگزار شد که باتوجه به افزایش کتاب و مشکلاتی که درخصوص تهیه آن وجود دارد باعث شد که از ظرفیت فعالیتهای خیر استفاده کنیم. در هرسه دوره حدود 500 هزار جلد کتاب توسط خیرین و ناشرین و نویسندگان به کتابخانههای عمومی اهدا شده است. قصد داشتیم اختتامیه در هفته کتاب برگزار شود و انشاالله تا آخر سال برگزار خواهد شد و با برگزرای این جشنواره حدود چهارمیلیون جلد کتاب در کتابخانههای استان قرار گرفته و بیشترین تعداد کتاب در سطح کشور در کتابخانههای استان اصفهان است. اتفاق پنجم تشکیل کارگروهی برای فعالیت در زمینه عادت به مطالعه در کودکان و نوجوانان است و قرار است پژوهشی بنیادی در این خصوص انجام شود.»
او تصریح کرد: «در شس ماهه گذشته تعداد 10 کتابخانه عمومی افتتاح شد که یکی از کتابخانههای شاخص اولین باغ کتاب اصفهان در شهرستان شهرضا شهر منظریه بود اما سعی داریم تا آخر سال شش باب کتابخانه دیگر افتتاح شود. 207 باب کتابخانه نهادی، 81 باب کتابخانه مشارکتی و 5 بابا کتابخانه مستقل را درایم و درمجموع بیشترین تعداد کتابخانههای عمومی در کشور مربوط به استان اصفهان است. 27 جشنواره مناسبتی نیز در ایام کرونا برگزار شده است و تا انتهای سال 50 جشنواره برگزار میکنیم. ضمن اینکه یک جریان شناسی مطالعاتی خوبی نیز درمورد موضوع مطالعه در کتابخانه عمومی درمدت یک دهه گذشته توسط همکاران ما صورت گرفته است. روز بیست وئ هفتم ابانماه بزرگداشت استانی هفته کتاب برگزار میشود.»