بیماریهای پوستی فصل بهار به دو دسته تقسیم میشوند: دسته اول، به علت تغییرهای طبیعت رخ میدهند که شامل رویش گیاهان و گردهافشانی آنها، تکثیر و زادوولد حشرات و تابش نور خورشید است. دسته دوم، مربوط به فعالیت انسانها و تغییرهای رفتاری آنها در فصل بهار است که نیاز به توضیح جداگانه در شمارههای بعد دارد.
رویش گیاهان و گردهافشانی آنها
فیتوفتودرماتیت: رویش گلها و گیــاهان و گــردهافشــــانی آنها بـــه دو صورت مستقیم و غیرمستقیم روی پوست اثر میگذارد. یکی از مهمترین بیماریهای پوستی که بهصورت مستقیم از ترشح گلها و گیاهان ایجاد میشود، بیماری فیتوفتودرماتیت نام دارد.این بیماری در افرادی که بیشتر در طبیعت حضور دارند، مثل باغبانها دیده میشود؛ به این صورت که ترشحهای حاصل از گلها و گیاهان روی پوست این افراد مینشیند و وقتی در معرض آفتاب قرار میگیرد، در پوست نفوذ میکند و باعث ایجاد لکهای قهوهای میشود.
اگزمای دستوپا: این بیماری بر اثر تماس مستقیم با گل و گیاه ایجاد میشود و اگر فردی زمینه اگزما داشته باشد، به آن مبتلا خواهد شد.گفتنی است؛ بروز اگزما دو علت دارد: یکی از علل آن، وجود عوامل داخلی در بدن فرد است که او را مستعد بروز اگزما میکند؛ علت دوم، وجود عوامل خارجی است. وقتی فردی زمینه ایجاد اگزما را داشته باشد، با قرارگرفتن در مقابل عوامل خارجی، دچار اگزما میشود.
درماتیت آتوپیک: این بیماری از راه غیرمستقیم و جذب عمومی یا راه تنفسی روی پوست ایجاد میشود. با توجه به اینکه در فصل بهار بیماری آسم، بهخصوص در کودکان، شیوع بیشتری پیدا میکند، بیماریهای درماتیت آتوپیک یا التهاب پوستی ناشی از آلرژی نیز افزایش مییابد.در چنین شرایطی، ممکن است پوست بدن هنگام تماس فرد با مواد آلرژن، بهخصوص گرده گلها و… بهشدت دچار خارش شود؛ همچنین ممکن است پوست دچار خشکی و حتی کهیر و آنژیوادم شود.برای پیشگیری، بدنتان را کامل بپوشانید. اگر در برابر گرده گلها و گیاهان حساس هستید، حتما ماسک بزنید و تا حد امکان به باغها یا اماکنی که گرده گلها زیاد است، نروید. درصورتیکه فردی به دلیل شغلش ناچار است در طبیعت و در تماس با گرده گلها و گیاهان باشد و دچار عوارض متعدد پوستی میشود، میتواند با نظر پزشک قبل از حضور در محل کار از داروهای آنتیهیستامینی استفاده کند تا مانع بروز عوارض پوستی شود یا شدت آنها را کمتر کند.اگر ناخواسته وارد محیطهای طبیعی شده و از طریق تماس با گرده گلها دچار مشکل شدید، حتما به پزشک مراجعه و با نظر او از داروهای آنتیهیستامینی استفاده کنید. توصیه میشود نام گیاهانی را که در تماس با آنها دچار عارضه میشوید، یادداشت کنید تا دوباره در معرض آنها قرار نگیرید.
زادوولد حشرات در بهار
بهار، فصل تخمگذاری و ازدیاد حشرات است؛ به همین دلیل یکی از دلایل مراجعه افراد به درمانگاههای پوست، ناشی از نیش حشرات است. مهمترین مشخصه نیش حشرات؛ تورم، قرمزی و یک نقطه سیاه در مرکز تورم است که نشاندهنده نیش حشره است. از مهمترین گزیدگیها، میتوان به گزش نیش زنبور و ساس اشاره کرد.برای پیشگیری، سعی کنید در طبیعت باز و بیرون از خانه نخوابید. روی چمنها دراز نکشید یا زمین را بهطور کامل بپوشانید و از زیراندازهای مناسب استفاده کنید. برای خوابیدن در محیطهای باز، بهتر است کیسهخواب داشته باشید.اگر بر اثر تماس یا گزش حشره دچار کهیر شدید، سریع به پزشک مراجعه کنید. شاید لازم باشد از داروهای تزریقی استفاده کنید؛ زیرا ممکن است بعضی از گزیدگیها، شما را دچار شوک کند؛ بهخصوص گزش زنبورها؛ پس آنها را جدی بگیرید.درصورتیکه دچار گزشهای معمولی حشرهها شدید، روی محل گزش، پماد بتامتازون یا یک پماد استروییدی ضدخارش بزنید و بههیچوجه محل گزش حشره را نخارانید؛ زیرا بر اثر خارش زیاد، پوست آن ناحیه آسیب میبیند و خودش محلی برای ورود باکتری یا ایجاد عفونت میشود.
تابش نور آفتاب
در فصل بهار، علاوه بر اینکه شدت نور آفتاب افزایش پیدا میکند و روزها بلندتر میشود، ترکیب نور آفتابی که به زمین میرسد، تااندازهای متفاوتتر از نور خورشید در فصلهای پاییز و زمستان است و UVB بیشتری در این فصل به زمین میرسد؛ درنتیجه تغییرهای پوستی که با UVB مرتبط است، معمولا در بهار بیشتر دیده میشود؛ مثل شیوع آفتابسوختگی.
از بین بیماریهایی که با نور آفتاب مرتبط هستند و با افزایش تابش نور آفتاب در فصل بهار افزایش مییابند، میتوان به لوپوس و PLE اشاره کرد.
PLE: این بیماری خود را با بروز ضایعههای پوستی ناگهانی، بهخصوص در قسمتهایی که نور آفتاب بیشتری به آنجا میرسد، نشان میدهد؛ درضمن بیشتر در قسمتهای پشت دست، ساعد و در موارد کمتر در پوست صورت، پشت و جلوی گردن دیده میشود. علت ایجاد این بیماری، برداشتهشدن ناگهانی پوشش لباس از روی دستها یا پوشیدن لباسهای یقهباز در فصل بهار است (در این فصل به دلیل کار و فعالیت و بالازدن آستیـــنها یا پـــوشیدن لبـــاسهای آستینکوتاه، پوستی که حدود شش ماه بهوسیله لباس پوشیده شده بود، بهیکباره در معرض تابش نور خورشید قرار میگیرد، فوقالعاده حساس میشود و ضایعههای PLE در آن بروز میکند).
همچنین این ضایعهها بیشتر در خانمهای خانهداری دیده میشود که به دلیل انجام خانهتکانی آستینها را بالا میزنند و در حیاط منازل به شستن فرش، موکت و… میپردازند.
لکهای پوستی: مشکل پوستی دیگری که برای بعضی افراد به دلیل مصرف برخی داروها ایجاد میشود، لکهای پوستی است. مصرف برخی داروها مثل کپسول داکسیسایکلین، کپسول تتراسایکلین، دستهای از داروهای اعصاب و روان، داروهای ضد مالاریا مثل هیدروکسیکلروکین و برخی داروهای تزریقی ضددرد از راه خون جذب میشوند و به پوست میرسند؛ بدین ترتیب درست در قسمتهایی که پوست در معرض آفتاب یا نورهای فلورسنت قرار میگیرد، باعث ایجاد لک میشوند.
کهیر آفتابی: این بیماری شایع که بیشتر در خانمها و در بهار دیده میشود، اغلب در سروصورت بروز میکند و بهشدت خارشدار است و نیاز به مراجعه به پزشک دارد.اما بهطورکلی برای پیشگیری از بیماریهای ناشی از تابش نور خورشید، بهخصوص بیماری PLE باید لباس آستینبلند بپوشید و کرم ضدآفتاب بزنید.اگر پوست حساسی دارید، دستکش نخی به دست کنید و در ساعتهایی که نور آفتاب شدت بیشتری دارد، از خانه خارج نشوید.توجه داشته باشید که با دیدن هر ضایعهای در پوست، حتی یک ضایعه کوچک، حتما به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید؛ زیرا تشخیصهای افتراقی مختلفی برای بیماریهای پوستی ناشی از نور آفتاب وجود دارد؛ بنابراین اجازه دهید برای یکبار هم که شده است، ضایعهها بهوسیله پزشک معاینه شوند (گاهی ممکن است برای تشخیص دقیق بیماری، آزمایشهای تکمیلیتری انجام شود).
تغییرهای غذایی
استفاده از انواع آجیل و شیرینی، چه برای پذیرایی از میهمانان در اول بهار و چه بعدازآن میتواند برای برخی از شما آلرژیزا باشد. این مواد به دلیل ترکیبها و افزودنیهای مختلفی که دارند، از دلایل بروز و ایجاد بعضی از حساسیتهای پوستی هستند.برای پیشگیری، از خوردن موادی که به آنها آلرژی دارید، بپرهیزید و در مصرف موادی که خوردنشان را برای اولینبار تجربه میکنید، زیادهروی نکنید.