هانس گئورگ برگر Hans Georg Berger
هانس گئورگ برگر ،عکاس مطرح آلمانی، یکی از چهره‌های فرهنگی بین‌المللی است که اصفهان را به خوبی می‌شناسد و این روزها نمایشگاه بزرگ عکسی در گالری مهمی در شهر لوگانوی سوئیس (Museo delle Culture, MUSEC Lugano, Switzerland) دارد. اونزدیک به دو دهه پیش برای اولین‌بار به اصفهان سفر کردو پروژه عکاسی مهمی انجام داد که حاصلش در سال 1396 در یک تور نمایشگاهی با عنوان «مکاشفه و تماشا» در کاخ گلستان تهران، موزه هنرهای معاصر اصفهان و البته دو شهر قم و مشهد به نمایش گذاشته شد. برگر که عکاس مطرح اروپایی است و پژوهش‌هایش در حوزه ادیان و مردم، در قالب کتاب‌ها و نمایشگاه‌های مختلف در سراسر دنیا به مخاطبان عرضه شد، پس از دیدن فیلم برایمان نوشت: «به نظرم ویدئو؛ معرفی زیبا، موجز و ترغیب‌کننده‌ای از اصفهان به گردشگران ارائه می‌دهد و باعث می‌شود کسانی که به این شهر سفر نکرده‌اند، واقعا دلشان بخواهد که سفر اصفهان را برای خودشان تدارک ببینند. اصفهان یکی از شگفت‌انگیزترین شهرهای جهان برای خارجی‌ها و به‌خصوص گردشگران آلمانی است. میدان و باغ‌هایش در حوزه طراحی فضاهای شهری در جهان، منحصر به فرد هستندو ویدئو هم بسیار خوب به معماری سطح بالا و متنوع اصفهان پرداخته و فضاهای مختلف مرتبط با ادیان را هم نشان می‌دهد؛ همچنین صنایع‌دستی و هنرهای باستانی و استادکاران و هنرمندان اصفهان را هم در فیلم می‌بینیم. چیزی که من واقعا با تمام قلبم و با شادی احساس کردم، اما در ویدئو نمی‌توان به آن پرداخت، مهمان‌نوازی خارق العاده و دوستی مردم اصفهان است؛ آنان که بسیار صمیمانه و سخاوتمندانه میزبانی می‌کنند، مانند همه ایرانی‌ها.»
ماری کریستین هوت Marie-Christine Huot
ماری کریستین هوت، راهنمای تخصصی گردشگری فرانسه، نظرش را در قالب فایل متنی و فایل صوتی برایمان ارسال کرد. او نوشت: «قبل از هر چیز، بیایید ببینیم فرانسوی‌ها علاقه‌مندند که به چه مقاصدی در “کشورهای دیگر” سفر کنند؟ جواب این است: جایی که فرهنگ، هنر و تاریخ آن مهم است! دوم اینکه، چه قشری از فرانسوی‌ها به این سفرها می‌روند؟ مسافران طبقه متوسط، بازدیدکنندگان با دید باز و معمولا کنجکاو. من به‌شدت تحت‌تأثیر نگاه موجود در فیلم قرار گرفتم: زیبایی روایت و تدوین فیلم به شما امکان می‌دهد بناهای اصلی شهر را ببینید؛ از مساجد گرفته تا پل‌ها، از بازار گرفته تا میدان بزرگ و با شکوهش و به‌ویژه مقایسه با بناهای معروف پاریس که بسیار جسورانه و البته بسیار گویاست. فرانسوی‌ها واقعا به شهر پاریس بسیار افتخار می‌کنند؛ همان‌طور که ایرانیان به اصفهان افتخار می‌کنند. هر مسافری که برای بازدید از هر کشوری ازجمله ایران وقت و هزینه صرف می‌کند، ناخودآگاه مقایسه‌ای بین مکان‌هایی که در آن کشور بازدید می‌کند، با کشور و تاریخ خودش هم انجام می‌دهد. مقایسه از نظر تنوع جاذبه‌ها، قدمت بناها و اندازه‌هایشان بسیار آموزنده است و برای گردشگران بالقوه آینده، کمک بزرگی به حساب می‌آید.»
او افزود: «من نمایش کاشی‌های شهر را که شبیه به اجرای یک رقص باله چشم‌نواز بود، دوست داشتم؛ هر کدام زیباتر از دیگری! رنگ آبی خالصی که سمبل گنبدهای شهر است، بسیار با رنگ خانه‌ها و خیابان‌ها هماهنگ است؛ رنگ خاکی! و این‌ها با هم در هارمونی کامل هستند. این رنگ‌ها دقیقا سوغاتی هستند که من از سفر به اصفهان با خودم به پاریس آوردم؛ همچنین پرداختن به رویکرد فرهنگی این فیلم ضروری است؛ مثلا اهمیت مینیاتورها و زیبایی اتاق موسیقی کاخ عالی‌قاپو مواردی است که کاملا از فیلم به یاد می‌ماند. به عنوان یک فعال گردشگری، من با دیدن فیلم متقاعد شدم که پیروان ادیان مختلف و همچنین عبادتگاه‌هایشان نظیر کنیسه‌ها، کلیساها و مساجد با هم و در کنار هم به‌طور مسالمت‌آمیز زندگی می‌کنند؛ موضوعی که بسیاری از بازدیدکنندگان فرانسوی اصفهان چندان متوجه آن نمی‌شوند. در نهایت، چگونه می‌شود به زیبایی صنایع‌دستی اصفهان، فرش، میناکاری و گنجینه‌هایی که در بازار عرضه می‌شود، اشاره نکنم؟ موسیقی فیلم هم در تکمیل مناظر پانورامای فیلم، شما را وادار می‌کند هرچه زودتر سوار هواپیما شوید و خودتان را به اصفهان برسانید و همه این‌ها را از نزدیک ببینید! آفرین به شما! این فیلم کوتاه کار خودش را به‌خوبی انجام می‌دهد و دری را به زیباترین شهر جهان باز می‌کند… البته زیباترین شهر جهان بعد از پاریس!»
بوریس فون براخیچ Boris von Brauchitsch
این پژوهشگر تاریخ، هنرمند و نویسنده آلمانی، سخنران مدعو نمایشگاه «مکاشفه و تماشا؛ سه سفر به قلب جهان شیعه» بود که در آذرماه 1396 برای اولین‌بار به ایران سفر و در موزه هنرهای معاصر اصفهان سخنرانی کرد. او درباره ویدئوی معرفی اصفهان به زبان آلمانی برایمان نوشت: «این ویدئو خیلی حرفه‌ای به نظر می‌رسد. محتوای تصویری بسیار زیبایی را ارائه داده‌اید که خیلی مرا به یاد سفر کوتاه اما بسیار خاطره‌انگیزم به اصفهان، می‌اندازد. ویدئو بسیار خوش‌ساخت است و به‌طور ویژه فیلم‌برداری‌اش بسیار عالی است. ریتم تندی دارد که من ترجیح می‌دادم آرام‌تر باشد (البته سلیقه من به سبک قدیم است؛ چون از نسل یوتیوب نیستم!)؛ ولی مطمئنم که این ویدئو جامعه هدف خودش را دارد؛ چون با نشان‌دادن تعداد زیادی از جاذبه‌های اصفهان به‌صورت متراکم، تأثیر عمیقی بر مخاطب می‌گذارد و او را مجذوب و شیفته می‌کند.» او در ادامه متنش که به زبان انگلیسی نوشته شده، آورده است: «تأکید فیلم بر حضور ادیان مختلف در اصفهان، یک حرکت خوب است که نشان می‌دهد تصوراتی که خارجی‌ها درباره تعصبات دینی ایرانیان دارند، غلط است.» براخیچ همچنین نوشت: «البته نمی‌دانم که آیا لازم بود مقایسه‌ای بین مهم‌ترین میراث اروپا و اصفهان صورت گیرد یا نه؛ چون اصفهان منحصربه‌فرد است و لازم نیست با جایی مقایسه شود. البته چرا که نه؟! حداقل در نسخه انگلیسی خیلی برایم جالب بود که مقایسه بین تاریخ و شکل‌گیری و ارتباط بین اصفهان و واتیکان و پل ری‌آلتو را دیدم. در نسخه آلمانی اما کمی خنده‌دار بود که پل‌های زیبای اصفهان را با کرمر بروک در ارفورت یا میدان زیبای اصفهان را با میدان نه‌چندان زیبای الکساندرپلاتز مقایسه کنیم! ولی خوب هم بود؛ چون ایده‌ای درباره تناسب‌های فضایی و تاریخ این جاذبه‌ها و دو شهر به مخاطب می‌داد. باید بگویم که متن نریشن آلمانی بسیار خوب و بدون غلط ارائه شده بود. فقط اگر من بودم، برخی جزئیات را تغییر می‌دادم، خب می‌دانید که نویسنده هستم و حساسیت زیادی روی زبان و نگارش دارم.» این نویسنده، پژوهشگر و عکاس آلمانی در انتها برایمان نوشت: «مطمئنا شما باید خیلی به این ویدئوها افتخار کنید؛ اما از جانب خودم بگویم که واقعا دلم می‌خواهد خیلی سریع [به اصفهان] بیایم!»
مورگان برونل Morgan Burnell
مورگان برونل، یک شهروند کره‌ای آمریکایی، در کامنتی برای ویدئو نوشته: «چه شهر زیبایی با این همه هنرها و تاریخ عمیق. من واقعا مشتاق دانستن درباره فرهنگ‌های مختلفی هستم که با فرهنگ جایی که من در آن به دنیا آمده‌ام، تفاوت دارند. این ویدئو به مخاطبان نشان می‌دهد که وقتی از زندگی روزمره پا را فراتر بگذارند و سفر کنند، چه زیبایی‌هایی در انتظار آنان است.»
ابیگل الشاوسکی Abigail Olshavsky
ابیگل الشاوسکی، از اوهایو، در کامنتی برای نسخه انگلیسی فیلم نوشته: «چه شهر زیبایی! من تا به حال به ایران سفر نکردم؛ اما الان مشتاق سفر به ایران شدم! این ویدئو خیلی پرمحتوا و آموزنده بود. مقایسه‌ای را که بین جاذبه‌های توریستی شهرها انجام شده است، خیلی دوست داشتم؛ چون به گردشگران اجازه می‌داد تاریخ و زیبایی‌های موجود در فراتر از مرزهای پاریس و رم را هم ببینند.»
کوکو آسامو Koku Asamoah
کوکو آسامو، از آمریکا، هم نظرش را این گونه برای ویدئوی انگلیسی نوشته: «من هیچ وقت این همه زیبایی را در یک کشور ندیده بودم(البته اگر کشور خودم غنا را در نظر نگیرم)! امیدوارم به محض اینکه راه سفرهای خارجی باز شد، شانس دیدن اصفهان را به‌دست بیاورم.»
اولیویا جک Olivia Jack
اولیویا جک، گردشگر دیگری بود که در این باره نوشت: «اولین باری که با شهر زیبای اصفهان آشنا شدم در موزه کلیولند و با دیدن یک کاشی اصفهان بود؛ کاشی کوچکی که نفس آدم با دیدنش بند می‌آمد. دیدن این ویدئو من را برای سفر به اصفهان و دیدن کاشی‌هایش مطمئن کرد.»
دتلو پوش Detlev Pusch
دتلو پوش که طراح و مدیر هنری کتاب‌ها و مجلات مختلفی در اروپاست و ساکن برلین، بعد از دیدن دو فیلم برای اصفهان زیبا نوشت: «برای این کار حرفه‌ای به شما تبریک می‌گویم. خاطرات خیلی زیبایی را از سفرم به یادم آورد. آن سفر بی‌شک یکی از بهترین سفرهایی بود که تا به حال در عمرم تجربه کردم. در فیلم شما چیزهایی درباره آلمان هم به من مخاطب آموختید. خیلی خوب مدیریت کردید که بیشترین جاذبه‌های اصفهان را با ریتم تند در فیلم نمایش دادید. من آرزو می‌کردم کاش زمان بیشتری بود و می‌توانستم در این جاذبه‌ها بیشتر نفس بکشم و دوباره همه آن‌ها را ببینم و شانس دیدن جاذبه‌هایی را داشته باشم که در سفرم فرصت دیدنشان را نداشتم.»
دمستنس داوتس Demosthenes Davvetas
دمستنس داوتس، نویسنده، شاعر، هنرمند و استاد دانشگاه در حوزه فلسفه، که برای حضور در افتتاحیه نمایشگاه تونی کرگ، مجسمه‌ساز مطرح اروپایی، به اصفهان سفر کرد هم بعد از دیدن فیلم برایمان نوشت: «من عاشق فیلم شدم. بین واقعیت و رؤیا قدم برداشته بودید. اگر بخواهم خیلی روشن‌تر بیان کنم، فیلم‌ها طوری بودند که من به‌عنوان مخاطب احساس می‌کردم در عمق واقعیت شهر قدم برمی‌دارم. این ارتباط بین مرئی و نامرئی همیشه در فرهنگ شما وجود داشته است و شعر و شاعرانگی، روح فرهنگ و سنن شماست. وقتی در جریان نمایشگاه تونی کرگ از اصفهان بازدید کردم، بسیار زیاد تحت‌تأثیر این نکته قرار گرفتم که چقدر برون و درون شهر باهم ارتباط عمیقی دارد؛ یک طور واقعیت معنوی بود. من واقعا دوست دارم که برگردم و مدتی [در اصفهان] بمانم و طراحی‌ها و شعرهایم را به نمایش بگذارم و چند اثر هنری بسازم؛ همچنین سمیناری با دانشجویان داشته باشم و درباره قدرت غیرمادی و خلاقیت در هنر، موضوعی که استاد و دوستم جوزف بویز (Joseph beuys) همیشه به من گفت، صحبت کنم.»