عقب‌نشینی مالکان؛ ریزش رهن و اجاره

نتایج یک پژوهش آماری از بازار مسکن اصفهان نشان می‌دهد قیمت آگهی‌ها برای رهن و اجاره آپارتمان در طول تیرماه نسبت به خرداد 9,8 درصد کاهش یافته است. عقب‌نشینی مالکان اصفهانی از قیمت‌های پیشنهادی دلایل مختلفی دارد که در میان آن‌ها پیدا‌نشدن مشتری بالاترین سهم را داشت. بسیاری از مالکان اردیبهشت و خرداد ملک خود را با ارقام بالایی برای پیدا کردن مستأجر آگهی کردند؛ ولی با گذشت یکی دوماه کسی حاضر به اجاره ملک نشد تا تیرماه درباره قیمت مورد رهن و اجاره تجدیدنظر کنند. باوجود این کاهش 9,8 درصدی ولی هنوز نرخ رهن و اجاره نسبت به سال گذشته در بیشتر مشاهدات بیش از 100درصد افزایش یافته است.

با هدف بررسی بازار رهن و اجاره اصفهان جامعه آماری متشکل از آگهی‌های رهن و اجاره آپارتمان در شهر اصفهان به‌صورت تصادفی انتخاب شد؛ سپس به ازای هر یک‌میلیون تومان رهن 30 هزار تومان اجاره محاسبه شد؛ در بازار مسکن اصفهان هر یک‌میلیون تومان رهن برابر با 30هزارتومان اجاره است؛ برای مثال اگر رهن ملکی 100 میلیون تومان باشد، مستأجر می‌تواند 90 میلیون تومان رهن و ماهیانه 300 هزار تومان اجاره بپردازد. با این مفروضات رهن و اجاره آپارتمان ازنظر قیمت در دسته‌های زیر قرار می‌گیرد:
بازه کمتر از 50 میلیون تومان: زینبیه، خانه‌اصفهان و برازنده ازجمله محله‌هایی هستند که با پول رهن کمتر از 50 میلیون تومان، امکان اجاره یک واحد آپارتمان وجود دارد. البته در محله‌های دیگر شهر نیز با همین مقدار پول امکان اجاره یک آپارتمان نقلی یا سوئیت وجود دارد؛ ولی مستأجران با این مقدار پول حق انتخاب بالایی ندارند. در بیشتر مشاهدات میدانی آپارتمان با رهن کمتر از 50 میلیون تومان کوچک‌تر از 110 مترمربع هستند و سن ساخت آن‌ها به بیش از 10 سال می‌رسد. ضمن اینکه اطلاعات جامعه آماری موردبررسی نشان می‌دهد با کمتر از 20 میلیون تومان امکان رهن هیچ آپارتمانی در اصفهان وجود نداشت.سوئیتی 40‌مترمربعی با سه سال سن در طبقه اول ساختمانی در محله پروین اعتصامی با رهن 30 میلیونی و اجاره 500 هزارتومانی، آپارتمانی 60مترمربعی، 12 سال سن ساخت با 20 میلیون رهن و 450 هزار تومان اجاره در محله خانه اصفهان و آپارتمانی 95مترمربعی با سن ساخت 11 سال در محله زینبیه با رهن 10 میلیونی و اجاره 750 هزارتومانی ازجمله آپارتمان‌هایی هستند که در تیرماه با کمتر از 50 میلیون تومان امکان اجاره آن‌ها وجود داشت.
بازه 50 تا 100 میلیون تومان: 25درصد یعنی یک‌چهارم آپارتمان‌های اجاره‌ای اصفهان در طول تیرماه برای رهن به مبلغی بین 50 تا 100میلیون تومان نیاز داشتند. تنوع در این بازه نسبت به کمتر از 50 میلیون تومان برای مستأجران بیشتر است؛ ولی آپارتمان‌های این قیمتی در بازار مسکن اصفهان پرتقاضا نیستند. معمولا آپارتــمان‌های کوچک و قدیمی‌ساخت در محله‌های متوسط شهر با این قیمت عرضه می‌شدند یا اینکه مالکان برای مستأجر محدودیت‌هایی در نظر می‌گرفتند.
آپارتمانی 70 مترمربعی هشت‌سال عمر در محله خانه اصفهان با رهن 40 میلیون و اجاره 800 هزارتومانی، آپارتمانی 85 مترمربعی، 11 سال ساخت در محله مولوی با رهن 90 میلیون تومان و آپارتمانی 110 مترمربعی با 12 سال سن ساخت در محله نشاط رهن 30 میلیونی و اجاره یک‌میلیون و 500 هزارتومانی ازجمله آپارتمان‌های اجاره‌ای در اصفهان هستند.
بازه 100 تا 200 میلیون تومان: 40درصد از آپارتمان‌های اجاره‌ای اصفهان طی تیرماه با رهنی بین 100 تا 200 میلیون تومان آگهی شده بودند؛ در این بازه تنوع بالاست و گزینه‌های زیادی وجود دارد. ضمن اینکه بررسی‌های اصفهان زیبا نشان می‌دهد با بودجه بین 100 تا 200 میلیون تومان امکان اجاره آپارتمان در بیش از 80 درصد از محله‌های شهر اصفهان وجود دارد. این بودجه برابر با وام مسکن است، یعنی با مبلغ وام مسکن تنها امکان اجاره آپارتمان در بیشتر مناطق شهر وجود دارد. در محله رباط آپارتمانی 150 مترمربعی و نوساز، با رهن 100 میلیون و اجاره دومیلیون و 700 هزارتومانی، کوی ولیعصر آپارتمانی 110 مترمربعی با 15سال سن و رهن 180 میلیون تومانی و سهروردی آپارتمان 85‌مترمربعی نوساز با رهن 185 میلیون تومانی ازجمله آپارتمان‌های اجاره‌ای با بودجه 100 تا 200 میلیون تومان بودند. گفت‌وگو با مشاوران املاک از این حکایت دارد که کارگران یا افرادی که درآمد آن‌ها به اندازه حقوق اداره کار است، در این بازه قیمتی متقاضی نیستند.
بازه 200 تا 300 میلیون تومان: با بودجه 200 تا 300 میلیون تومان یعنی تقریبا دو برابر یا کمی بیشتر از دو برابر وام مسکن امکان اجاره آپارتمان در محله‌های متوسط و نیمه‌لوکس اصفهان وجود دارد. تیرماه 15 درصد از آگهی‌های اجاره آپارتمان در اصفهان با این مبلغ قابل اجاره بود. خانواده‌های پرجمعیت برای اجاره آپارتمان‌های بزرگ معمولا در این بازه قیمتی قرار می‌گیرند. مستأجران در این بازه ازنظر وضعیت درآمد اقشار متوسط جامعه هستند و البته بیشتر به دنبال رهن کامل یک ملک می‌گردند؛ ولی مالکان به دریافت اجاره علاقه‌مندند.
آپارتمانی 140‌مترمربعی در محله باغ‌غدیر با سن ساخت پنج‌سال و سه‌خوابه با رهن 260‌میـلیون و اجاره 200‌هزارتومانی، آپارتمانی 120مترمربعی و عمر چهار سال در محله حکیم نظامی رهن 270 میلیون تومانی و آپارتمانی 160 مترمربعی در محله پروین اعتصامی نوساز رهن 250میلیون تومان و اجاره یک‌میلیون و 400 هزار تومان از آگهی‌های اجاره آپارتمان در طول تیرماه بودند.
بازه 300 تا 400 میلیون تومان: 8,8درصد از آگهی‌های اجاره آپارتمان در طول تیر 99 به بودجه‌ای 300 تا 400 میلیون تومانی احتیاج داشتند. اگرچه 300 تا 400 میلیون تومان پول کمی نیست، ولی متقاضیان با این بودجه دست ‌بازی برای انتخاب ندارند؛ زیرا این بودجه برای مناطق معمولی شهر زیاد است و برای محله‌های لوکس کم! با این بودجه می‌توانید یک آپارتمان در مناطق لوکس اصفهان اجاره کنید که زیاد بزرگ نباشد؛ امکانات متوسطی داشته باشد یا کوچک باشد. در مناطق متوسط شهر اصفهان نیز امکان اجاره آپارتمان‌های لوکس وجود دارد. بااین‌حال متقاضیان با این مقدار بودجه اگر کمی زمان بگذارند به‌راحتی املاک خوب زیادی برای اجاره پیدا می‌کنند.در خیابان نظر میانی آپارتمانی 200مترمربعی با سن ساخت 12 سال رهن 330 میلیون تومانی و اجاره یک‌میلیونی، در محله آبشار آپارتمانی 150مترمربعی تقریبا نوساز با رهن 100میلیون و اجاره هشت‌میلیون و 500‌هزارتومانی و در محله خانه‌اصفهان آپارتمان لوکسی 180‌مترمربعی با هزینه رهن 390‌میلیون تومان ازجمله آگهی‌های رهن و اجاره تیرماهی در این بازه قیمتی بودند.
بازه بالاتر از 400 میلیون تومان: تنها 2,5درصد از آگهی‌های رهن و اجاره تیرماهی اصفهان به بودجه‌ای بالاتر از 400 میلیون تومان نیاز داشت که در بیشتر مشاهده‌های مربوط به مناطق لوکس شهر است. آپارتمان‌های لوکسی که رهن آن‌ها گاهی به سه‌میلیارد تومان نیز می‌رسد. البته بیشتر آپارتمان‌های اجاره‌ای در مناطق لوکس اصفهان به بودجه‌ای کمتر از یک‌میلیارد تومان نیاز دارد. آپارتمانی 230مترمربعی در محله شیخ‌صدوق با عمر پنج‌سال، رهن 400 میلیون و اجاره دومیلیون تومانی، آپارتمانی خوش‌ساخت و 185 مترمربعی در محله شیخ مفید با رهن 320 میلیونی و اجاره ماهانه پنج‌میلیون تومان و آپارتمان 300مترمربع دیگری در محله اردیبهشت با رهن 370 میلیون و اجاره ماهانه چهارمیلیون تومانی از آگهی‌های رهن و اجاره بازار مسکن اصفهان در طول تیرماه بودند.