افزایش چندین و چندباره قیمت لبنیات در سال 99
قیمت لبنیات در سال گذشته نیز جریان‌ساز شد. افزایش قیمت لبنیات در سال گذشته بدون وقفه ادامه داشت. مقایسه قیمت لبنیات در فروردین‌ماه و اسفندماه سال گذشته نشان از افزایش چندین‌وچندباره قیمت لبنیات می‌دهد. بررسی روند تغییر قیمت محصولات لبنی در سال گذشته نشان می‌دهد که قیمت ماست سون کاله 2 کیلویی در نخستین‌ماه سال گذشته 24500 تومان بود که درآخرین ماه سال گذشته به 36500 تومان رسید. قیمت شیر کم‌چرب یک لیتری پاک در فروردین‌ماه سال گذشته 5000 تومان بود که در اسفندماه به 8000 تومان رسید. از سوی دیگر قیمت خامه 100گرمی پگاه نیز در فروردین‌ماه 3500 تومان اعلام شد که در آخرین ماه سال گذشته به 5900 تومان رسید. قیمت دوغ 15لیتری عالیس در فروردین‌ماه سال گذشته 7000 تومان بود که طی یک‌سال به 12 هزار تومان رسید؛ همچنین قیمت کره 100 گرمی میهن در فروردین‌ماه سال گذشته 4500 تومان بود که طی یک‌سال به 10000 تومان رسید. از سوی دیگر، قیمت پنیر خامه‌ای 300گرمی رامک در فروردین‌ماه سال گذشته 6700 تومان بود که در اسفندماه به 14000 تومان رسید. این‌ها تنها نمونه‌ای از تغییرات قیمتی محصولات لبنی در سال گذشته هستند. افـــزایــش چندین‌وچندبــاره قیمــت محصولات لبنی در سال 99 درحالی اتفاق افتاد که از همان ابتدای سال گذشته دبیرانجمن صنایع لبنی کشور از عدم افزایش قیمت محصولات لبنی در سال 99 خبر داده و اعلام کرده بود که نگرانی بابت افزایش قیمت محصولات لبنی نباید وجود داشته باشد.
کاهش مصرف لبنیات در سبد کم‌درآمدها
هرگونه تغییر قیمت این محصول پروتئینی رابطه مستقیمی با میزان مصرف خانواده‌ها دارد. محصولات لبنی از جمله مواد غذایی است که پایه سلامت را تأمین می‌کند و حذف آن از سبد غذایی خانوار موجب آسیب‌های فراوان دیگری خواهد شد. آمارها نیز از کاهش مصرف محصولات لبنی حکایت دارد و این کاهش مصرف در سبد غذایی کم‌درآمدها بیشتر نمود پیدا کرده است. بر اساس اظهارات علی احسان ظفری، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی، متوسط سرانه مصرف لبنیات در دنیا 180 کیلو و در کشور ما 50 تا 60 کیلو بوده که متأسفانه نسبت به سال‌های اخیر کاهش داشته است. او سرانه مصرف لبنیات در سال ۸۹ را ۱۱۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم اعلام کرده است.
تولیدکنندگان معترض شدند
تولیدکنندگان عنوان می‌کنند که در حال حاضر آن‌دسته از تولیدات را که مشمول قیمت‌گذاری دستوری می‌شوند، بدون سود و بعضا با پرداخت ضرر عرضه می‌کنند. متولیان صنایع لبنی حالا معترض شده و اعلام کرده‌اند که با وجود افزایش هزینه‌های تولید، خواهان افزایش قیمت‌ها هستند. محمدرضا بنی‌طبا، سخن‌گوی انجمن صنایع لبنی، به رسانه‌ها گفته است: «هشدار تولیدکنندگان مرغ از سوی مسئولان شنیده نشد و این نشنیدن باعث بروز وضعیت کنونی در بازار این کالاها شد. صنایع لبنی نیز امروز نسبت به بروز وضعیت مشابه در این صنعت هشدار می‌دهند و به‌جد خواهان اصلاح قیمت کالاهای مشمول قیمت‌گذاری دولتی هستند.» او گفته است: «در آذرماه سال 99، ستاد تنظیم بازار قیمت مصوب 4150 تومان را برای خرید شیرخام از دامداران تعیین و براساس آن، قیمت 10 محصول لبنی شامل قیمت‌گذاری را تعیین و به کارخانه‌ها ابلاغ کرد. در فاصله کوتاه پس از تعیین قیمت مصوب لبنیات، ستاد بار دیگر نرخ خرید شیرخام از دامداران را افزایش داد؛ بدون اینکه تغییری در قیمت‌های مصوب ابلاغی محصولات لبنی ایجاد کند و این به معنی تحمیل زیان 3درصدی به تولیدکنندگان محصولات لبنی بود که با افزایش هزینه‌های تولید در ماه‌های گذشته این زیان به حدود 10درصد رسیده است.»
تأثیر افزایش هزینه دستمزد روی قیمت لبنیات
حالا نایب‌رئیس اتحادیه مواد غذایی و لبنیات اصفهان درخصوص هرگونه تغییر قیمت محصولات لبنی در سال جاری به اصفهان زیبا می‌گوید: ستاد تنظیم بازار باید قیمت شیر را تعیین کند؛ البته قیمت شیر به‌خاطر کاهش تقاضا و شروع فصل گرما افزایش پیدا نمی‌کند،بلکه افزایش قیمت محصولات لبنی به‌خاطر افزایش هزینه‌های دستمزد خواهد بود که در سال جاری اعمال شده است. محمدرضا امین‌الرعایا بیان می‌کند: احتمالش وجود دارد که قیمت لبنیات درصدی در ماه رمضان افزایش پیدا کند؛ ولی نمی‌توان درصد مشخصی اعلام کرد. امین‌الرعایا تصریح می‌کند: قیمت هر کیلو شیر طبق ستاد تنظیم بازار 4500 تومان است؛ با 3درصد هزینه حمل‌ونقل که به 4900 تومان می‌رسد؛ ضمن اینکه در سال جاری هزینه تولیدکنندگان افزایش یافته است.
نگرانی کاهش مصرف سرانه لبنیات
افــزایــش چندیــن‌وچــنــدبــاره قیمت محصولات لبنی سال گذشته صدای رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی کشور را نیز درآورد. او درخصوص مصرف پایین سرانه شیر و لبنیات در کشور ابراز نگرانی کرد و به خبرگزاری مهر گفت: یکی از دغدغه‌هایی که در کشور داریم، میزان سرانه مصرفی لبنیات کشور است که در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته پایین است. جلال‌الدین میرزای رزاز در ادامه بیان کرد: سرانه مصرف شیر در ایران پایین است. این سرانه با وجود افزایش مشکلات اقتصادی، به‌طور طبیعی کاهش پیدا خواهد کرد و جای نگرانی دارد که می‌طلبد سیاست‌گذاران حوزه غذا و تغذیه و دولتمردان به فکر ارائه سبدهای سلامت به نهادهای ذی‌ربط به جای پرداخت های نقدی باشند که مردم در آن سبد خوراکی که دریافت می‌کنند، لبنیات هم جزو آن باشد. کاهش رفاه ناشی از افزایش قیمت موادغذایی در دهک‌های پایین هزینه‌ای بیشتر از دهک‌های میانی و دهک‌های بالا دارد. سیاست‌گذاری درخصوص قیمت شیر و محصولات لبنی اهمیت زیادی دارد؛ چون هرگونه نوسان قیمتی در خصوص لبنیات به طور مستقیم روی سطح رفاه خانوارها تأثیر می‌گذارد. باتوجه به شرایط کنونی کشور و روند صعودی افزایش قیمت‌ها ســیــاســت‌گذاران بـــایــد بــرنامه‌های حـمــایــتــی منــاسبـی به‌منظور جبران کاهش رفاه خانوارها و گروه‌های کم‌درآمد و آسیب پذیر در نظر بگیرند.