اصفهان در دوران معاصر، چهره‌های شاخص فرهنگی و اجتماعی برجسته‌ای را در دامان خود پرورانده است که هر یک به نوبه خود، سهم مهمی در پاسداشت هویت تاریخی و فرهنگی این شهر داشته‌‌اند. کوشندگانی چون جلال‌الدین همایی، لطف‌الله هنرفر، عباس بهشتیان، امیرقلی امینی و محمد مهریار هر یک برگی زرین از تاریخ افتخارات فرهنگی اصفهان را به خود اختصاص داده‌اند و کارنامه درخشانی در پاسداشت میراث فرهنگی این شهر از خود به یادگار گذاشته‌اند. خوشبختانه، مشعلی که به دست این پیشگامان برافروخته شد، امروز در دست رهروانی چون دوست دانشمند و اصفهان‌پژوه برومند آقای حشمت‌الله انتخابی، چراغ راه ماست.
اما آنچه که در این رهگذر درخور ستایش است و آن را نسبت به فعالیت‌های پیشگامانی که نام برده شد، متمایز می‌کند، کنش چندسویه، فراگیر و فرانگر فرهنگی و اجتماعی آقای حشمت‌الله انتخابی هم‌زمان در چند عرصه متنوع است که در چهار فصل به اختصار به آن‌ها اشاره می‌کنم:
فصل نخست: میراث طبیعی و محیط زیست
فعالیت‌های داوطلبانه آقای حشمت‌الله انتخابی در دوران نوجوانی و جوانی در گروه‌های پیشاهنگی و خدمتگزاران بشر، و تلاش برای عمران و آبادانی تجربه‌ای ارزشمند در اختیارش نهاد که در میان‌سالی او را به عنوان یکی از شاخص‌ترین چهره‌های فعال در عرصه پاسداشت صلح سبز، محیط زیست، توسعه پایدار و میراث طبیعی در اصفهان و ایران مطرح کرد.
تبلور این فصل از فعالیت‌های او را می‌توان در برپایی جمعیت دوستداران محیط‌زیست (طبیعت‌یاران) و مدرسه طبیعت کندوکاو برای کودکان و همچنین فعالیت به عنوان دبیر شورای هماهنگی سازمان‌های مردم‌نهاد زیست‌محيطی استان اصفهان مشاهده کرد.
جمعیت طبیعت‌یاران با هدایت حشمت‌الله انتخابی از سال ۱۳۷۸ تاکنون توانسته است گام‌های استواری در حفاظت از محیط‌زیست اصفهان و ایران و حمایت از صلح پایدار و ارزش‌های فرهنگی بردارد و جریان اجتماعی تأثیرگذاری را در این عرصه به حرکت درآورد و شمار زیادی از شهروندان و کنشگران را با خود همراه سازد.
کتاب ارزشمند «پا‌به‌پای زاینده‌رود» حاصل دو دهه پژوهش میدانی حشمت‌الله انتخابی و عکس‌هایی از حسین مقیمی، یکی از تازه‌ترین دستاورهای علمی او در معرفی و پاسداشت زاینده‌رود به عنوان شاهرگ زندگی‌بخش اصفهان است.
فصل دوم: میراث فرهنگی و اصفهان‌پژوهی
فصل مهم دیگری از کارنامه پربار آقای حشمت‌الله انتخابی به گونه‌ای دیگر از فعالیت‌های دواطلبانه فرهنگی اختصاص دارد. فعالیت‌های متنوع فرهنگی او در قالب ایراد سخنرانی، انجام مصاحبه، نگارش مقاله، برپایی اردوها و هدایت تورهای تاریخی و گردشگری طی چنددهه اخیر فرصتی خوبی را در دسترس علاقه‌مندان قرار داده‌است که از دانش و اطلاعات گسترده او در زمینه‌های مختلف فرهنگی، ادبی، تاریخی و به‌ویژه در مباحث گردشگری و اصفهان‌پژوهشی بهره‌مند شوند.
پس از پیشنهاد نگارنده برای گزینش روزی به عنوان روز نکوداشت اصفهان و تصویب یکم آذرماه به‌عنوان روز اصفهان از سوی شماری از اصفهان‌شناسان، فعالیت‌های چشم‌گیر آقای حشمت‌الله انتخابی در معرفی هرچه بیشتر این روز و همسو شدن مردم و مسئولان در ارج‌نهادن به آن، نقشی مؤثر و یگانه داشت.
نتیجه این هم‌افزایی به تشکیل انجمن دوستداران اصفهان انجامید که با گردهم‌آوردن شماری از کنشگران و دوستداران اصفهان، از سال ۱۳۸۸ تاکنون، ۱۰ دوره همایش اصفهان‌شناسی را به مناسبت یکم آذرماه روز نکوداشت اصفهان، با موضوعات متنوع میراث فرهنگی و طبیعی اصفهان برگزار کرده و همه‌ساله آیین سپاس از سرآمدان سپاهان را به‌جا آورده است.
فصل سوم: ویرایش و نشر کتاب و مجلات
فعالیـت‌های فرهنگـی آقای حشمت‌الله انتخابی به کنشگری داوطلبانه در فصل دوم محـــــدود نمی‌شود. مدیریت انتشارات نقش مانا به دست توانای او و همسر فرهیخته‌اش سرکار خانم بهجت قریشی‌نژاد، زمینه انتشار آثار ارزشمند و نفیس متعددی در زمینه‌های مختلف فرهنگـــــی، ادبی، تاریخی، زیست‌محیطی، علمی، اجتماعی و کودکان در قالب کتاب، مجله، و کتاب گویا را فراهم آوره است. سال‌ها فعالیت آقای حشمت‌الله انتخابی در عرصه نشر و آموزش ویراستاری و مسئولیت ویراستار علمی مجموعه کتاب‌های کنگره بزرگداشت اصفهان، او را به عنوان ویراستار توانمنـد کتاب‌های اصفهان‌شناسی مطرح کـرده است. ویژگی بارز این فصل از فعالیت‌های او به عنوان ویراستار، دایره گسترده اطلاعات او در زمینه‌های فرهنگی، تاریخی، زیست‌محیطی و … است.
یادداشت‌هایی که او به عنوان ویراستار به حاشیه متن کتاب‌ها افزوده است از چنان عمق و وسعتی برخوردار است که ضمن وفاداری به متن اصلی نویسنده، بار علمی و ادبی کتاب را دوچندان کرده است.
برای نمونه می‌توان به گزارش و ویرایش عالمانه او بر ترجمه کتاب «شاه‌دژ اصفهان» نوشته کارو اوئن میناسیان و یا افزوده‌های خواندنی او بر کتاب «سفر به ایران» اثر اوژن فلاندن با ترجمه دکتر عباس آگاهی و یا آوانگاری علمی و تهیه فرهنگ‌نامه برای مجموعه غزل‌های خسرو احتشامـــــی به لهجه اصفهانی با عنوان «بارون و بارفتن» اشاره کرد.
فصل چهارم: کنشگری اجتماعی
پیشگامی در مسائل اجتماعی و هدایت کنشگران در فعالیت‌های گروهی از دیگر فصول سبز کارنامه پر افتخار آقای حشمت‌الله انتخابی است.
گلریزان برای رهایی محیط‌بانان دربند و در خطر اعدام، برپایی پویش‌های متعدد در حفاظت از محیط‌زیست و میراث‌فرهنگی، جمع‌آوری کمک‌های نقدی و غیرنقدی مردمی برای کادر درمان اصفهان در اوج بحران شیوع ویروس کرونا، فراخوان گردهمایی‌های زیست‌محیطی و برنامه‌های گروهی درختکاری و پاکسازی کوهستان تنها گوشه‌ای از فعالیت‌های اجتماعی گسترده اوست.
حشمت‌الله انتخابی، فرزند برومندی است که از بطن اصفهان زاده شد، در دامان کوه صفه پرورش یافت، در رگ‌هایش زاینده‌رود جاری است و در ریه‌هایش هوای ناژوان جریان دارد.