حال آنکه طبق برخی پیش‌بینی‌ها، کمتر کسی گمان می‌برد که سینماها در فصل پاییز تا این اندازه مورد استقبال قرار بگیرند. عادی‌انگاری سینمارفتن که از اواسط تابستان امسال و با اکران دو فیلم «دینامیت» و «درخت گردو» آغاز شد، با ارائه مشوق‌هایی، در پاییز نیز تداوم یافت و این امر، ترس بسیاری از تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران را برای نمایش اثرشان پایین آورد. همین اتفاق سبب شد تا برای سینمایی که در نوروز امسال، فیلم‌هایی به اندازه انگشتان دو دست متقاضی نمایش داشت، حال در پاییز، 15 فیلم جدید را روانه اکران کند.
موج نگاه‌های منفی به اکران پاییزی پس از آن شکل گرفت که گزارش‌ها از وقوع یک پیک کرونایی در کشور طی ماه‌های آبان و آذر خبر می‌دادند؛ بنابراین بسیاری از تهیه‌کنندگان در ابتدا، رغبت چندانی به نمایش فیلم‌شان در پاییز نداشتند. با همین رویکرد، در مهرماه، تنها یک فیلم به روی پرده رفت و با تداوم روند آرامش کرونایی در کشور، این تعداد در آبان به 6 و در آذر به 8 فیلم رسید.
در ادامه، نگاهی خواهیم انداخت به آمارهای سینمایی استان اصفهان در سه ماه پاییزی امسال.
در پاییز، چند فیلم در اصفهان نمایش داده شد؟
اگرچه در پاییز امسال، 15 فیلم جدید به روی پرده آمد، اما تقریبا تمامی فیلم‌هایی که از ابتدای امسال اکران خود را آغاز کردند، توانستند سهمی در گیشه پاییزی سینماهای اصفهان داشته باشند.
از همین رو، 25 فیلم در سینماهای استان نمایش داده شد. فیلم‌هایی که علاوه بر آثار جدید، شامل اکران امسال و حتی سال گذشته نیز بود. به عنوان مثال، «تک‌خال»، «هفته‌ای یک‌بار آدم باش» و «خورشید» از همین دست آثار هستند که حتی توانستند بسیار بیشتر از فیلم‌های جدید مخاطب داشته و فروش‌های خوبی را در این فصل تجربه کنند.
سینماهای اصفهان در پاییز امسال چقدر فروختند؟
سینماهای استان اصفهان در پاییز، 6 میلیارد و 920 میلیون تومان بلیت‌فروشی داشتند که آمار خوبی محسوب می‌شود؛ خوب از این نظر که فروش سینماهای کل کشور در این سه‌ماهه، حدود 72 میلیارد تومان بود. طبق این آمار، سینماهای اصفهان، حدود 10درصد از فروش کل پاییز را به خود اختصاص دادند که آمار قابل توجهی است.
این فروش پاییزه در شرایطی رقم خورد که سینماهای استان در سه‌ماه تابستان، حدود 2 میلیارد و 400 میلیون تومان فروش داشتند که نشان می‌دهد اصفهانی‌ها، حدودا سه‌برابر فصل خوب تابستان به تماشای فیلم‌ها نشستند.
چند اصفهانی در پاییز به سینما رفتند؟
آمار خوب فروش، در نتیجه میزان زیاد مشارکت مردم در رفتن به سینماها منعکس شده است. در فصلی که گمان برده می‌شد شهروندان به دلایلی چون بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها، آلودگی شدید هوا و شیوع پیک جدید کرونا، استقبال چندانی از سینماها به عمل نمی‌آورند، 338 هزار و 990 نفر به تماشای فیلم‌ها نشستند.
این آمار در بازه زمانی سه‌ماه پاییز، در شرایطی به دست آمده که تعداد مخاطبان کل سینماهای کشور، 3میلیون و 184 هزار و 695 نفر بوده است. به‌عبارتی حدود 11درصــــد از تماشاگران ایرانی فصل پاییز از استان اصفهان بودند که آمار قابل ملاحظه‌ای است. تعداد مخاطبان اصفهانی نیز در تابستان امسال، 121هزار نفر بود که این نشان می‌دهد سینماروها در پاییز، حدود 3 برابر رشد کرده‌اند. آمار مخاطبان پایتخت در سه‌ماه پاییز، نیز حدود یک‌میلیون و 300 هزار نفر بوده است که اختلاف حدودا چهار برابری را نشان می‌دهد. ضمن آنکه در این مقایسه باید به یک نکته مهم نیز توجه داشت و آن اینکه، تعداد سالن‌های استان تهران، حدود پنج برابر سالن‌های اصفهان و تعداد صندلی‌های این سالن‌ها نیز در مرز چهاربرابری صندلی‌های استان ما قرار دارد.
سینماهای اصفهان در پاییز چند سانس نمایش فیلم داشتند؟
سینماهای استان در فصل پاییز، 14 هزار و 718 سانس نمایش فیلم داشتند. این آمار در مقیاس کشوری، 116 هزار و 473 سانس است بنابراین نتیجه می‌گیریم حدود 13درصد سانس‌های نمایش فیلم در پاییز امسال کشور، مربوط به استان اصفهان است که این اتفاق در نتیجه افزایش سانس‌های فوق‌العاده و شبانه در پردیس‌ها صورت گرفته و عملکرد سینمایی استان را با بهبود قابل ملاحظه‌ای مواجه کرده است.
تعداد سانس‌های سینمایی تابستان امسال 10هزار و 118 سانس بود که رشد خوبی را در محدوده پاییز نشان می‌دهد.
پرفروش‌ترین فیلم‌های اکران پاییز در اصفهان
«گشت 3» که اکرانش، از اواخر آبان‌ماه آغاز شد، توانست با 140 هزار مخاطب و 2189 سانس نمایش، فروشی معادل 2 میلیارد و 800 میلیون تومان را تجربه کرده و در جایگاه نخست جدول بایستد.
فیلم «سیدمسعود اطیابی» با حدود 108هزار مخاطب و 5هزار و 305 سانس نمایش در سینماهای استان، 2میلیارد و 200میلیون تومان فروخت و در جایگاه دوم جدول قرار گرفت.
«قهرمان» اصغر فرهادی هم با 32 هزار و 500 مخاطب و 1691 سانس نمایش، 730 میلیون تومان فروخت و در ردیف سومین فیلم پرفروش سینماهای اصفهان در فصل پاییز ایستاد.
منصور، آتابای، درخت گردو، شهر گربه‌ها، آپاچی، پوست و کله‌پوک، دیگر فیلم‌های پرفروش این فصل در استان بودند.
لزوم مهندسی اکران برای فرار از خطر فیلم‌سوزی
اگرچه تمام داده‌ها در اکران پاییز، توأم با رشد و پیشرفت بود، اما توجه به یک نکته مهم را نباید فراموش کرد و آن اینکه، از 25 فیلم اکران‌شده در پاییز 1400 اصفهان، تنها دو فیلم به صورت میلیاردی فروختند. 5 فیلم هم بین 100 تا 730 میلیون تومان گیشه داشتند و 18 فیلم دیگر، همگی زیر 100 میلیون تومان فروش کردند.
این وضعیت، به اصطلاح فیلم‌سوزی نام دارد. فیلم‌سوزی یعنی آنکه سیستم سینمایی استان یا کشور، به نفع فیلم یا فیلم‌هایی عمل کرده و با اعطای سانس‌هایی زیاد در زمان‌هایی طلایی، زمینه‌های دیده‌شدن بیشتر آن آثار را فراهم کند.
طبیعی است که در چنین وضعیتی، حجم زیادی از فیلم‌ها، دیده نشده و سانس‌های خود را از دست می‌دهند. بنابراین در این روش، تنها کمیت بالا رفته و کیفیت، میان تمامی فیلم‌های اکران تقسیم نمی‌شود.
سینمای ایران تا پیش از شیوع کرونا، با یک فیلم‌سوزی بزرگ دست‌وپنجه نرم می‌کرد. وقتی سینماها در ایام کرونا تعطیل شدند، نخستین انتظار سینماگران از مدیریت سینما این بود که در کنار پرداختن به معیشت اهالی سینما، راهکاری را در جهت مهندسی جدید اکران در نظر بگیرد.
مدیریت اما در این 19 ماه، نه‌تنها راهکاری در جهت بهبود معیشت این جمعیت اندک به عمل نیاورد، بلکه در عمل، هیچ نوع طراحی هم برای ممانعت از فیلم‌سوزی در سینمای ایران انجام نداد.
در حال حاضر، فیلم‌ها به همان شیوه سنتی در حال نمایش هستند. این شیوه تنها برای کوتاه‌کردن صف اکران از 250 فیلم و جبران بخشی از خسارت‌های سینماداران مفید است. در شکل اجرا، سینمای ایران در همان مسیری قرار گرفته که تا پیش از شیوع کرونا قرار داشت. تفاوتش در این است که در شرایط کنونی که زیر 30 فیلم روی پرده است، با یک برنامه‌ریزی درست می‌توان از فیلم‌سوزی فصول آینده جلوگیری کرد و تبعات آن را به حداقل رساند؛ در غیر این‌صورت، با افزایش فیلم‌های آماده اکران، تنها این گره، کورتر و تعداد فیلم‌های قربانی بیشتر می‌شود. هم‌چنان‌که تا امروز هم بسیاری از صاحبان آثار، نسبت به نوع نمایش فیلم خود و سانس‌های تعلق‌گرفته به آن‌ها که عموما صبح و ظهر را شامل می‌شود و سانس‌های مرده نام دارند، معترض هستند.
بنابراین با تداوم روند کنونی، تنها رقم فروش گیشه، افزایشی می‌شود و تغییری در زیست‌بوم فیلم‌های در حال نمایش ایجاد نمی‌گردد. فروش هم از گیشه دو تا سه فیلم بیرون می‌زند؛ هم‌چنان‌که از 6 میلیارد و 920 میلیون فروش پاییزه سینماهای اصفهان، 5میلیارد آن توسط دو فیلم «گشت 3» و «دینامیت» محقق شده و یک‌میلیارد و 920 میلیون آن میان 23 فیلم دیگر سرشکن شده است.
تداوم این روند، سینمای ایران را در معرض اتفاق‌هایی قرار می‌دهد که اگرچه با رشد ریالی حاصل از فروش چند فیلم معدود همراه خواهد بود، اما این فیلم‌ها از پا گذاشتن روی شانه 90 درصد تولیدات ملی بالا رفته و این ویترین خوش رنگ‌ولعاب را برای سینمای ایران رقم می‌زنند.