سید محمود علایی طالقانی، متولد اسفند ۱۲۸۹ شمسی، روحانی شیعه، مفسر قرآن، نواندیش دینی و فعال سیاسیاجتماعی بود. او در خانوادهای مذهبی و دارای روحیه انقلابی در روستای گلیرد طالقان در استان البرز به دنیا آمد. پدرش ابوالحسن علایی طالقانی، نخستین استاد او بود.
سید محمود علایی طالقانی در ۱۳ اسفند ۱۲۸۹ خورشیدی در خانوادهای اهل علم و دارای روحیات انقلابی در روستای گلیرد طالقان در استان البرز متولد شد. پدرش ابوالحسن علایی طالقانی نخستین استاد او بود. او دوران کودکی خود را در زادگاهش سپری کرد. هنگامی که هفتساله بود، پدرش به تهران مهاجرت کرد و در خانهای کوچک در محله قناتآباد ساکن شد. محمود طالقانی تحصیلات ابتدایی را در مدرسه ملارضا در میدان امین السلطان آغاز کرد و مبانی صرف و نحو و علوم دینی را نزد پدرش سید ابوالحسن طالقانی آموخت. پس از آن در مدارس رضویه و فیضیه قم تا سال ۱۳۱۷ تحصیل را تا درجه اجتهاد ادامه داد.