در دوره مشروطیت، شعرا و نویسندگان اصفهانی متعددی به نگارش آثار مختلفی در زمینههای سیاسی، تاریخی، جغرافیایی، ادبی، فقهی و فلسفی پرداختند، به طوری که اصفهان را میتوان یکی از پیشتازان قلم در عصر مشروطه دانست.
از جمله رویدادهای بسیار مهم و اثرگذاری که در تاریخ معاصر بر روند حوادث منتهی به انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ تأثیر شگرفی داشت، واقعه دستگیری امام خمینی در ۱۳ خرداد 1342 و قیام خونین پانزده خرداد بود. این رویداد در نقاط مختلف کشور از جمله اصفهان با واکنشهای متفاوت ولی گستردهای روبه رو شد.
پس از انفجار دفتر نخست وزیری در همان سال که به نوعی نفوذ دشمن در عالیترین سطح اطلاعاتی و امنیتی کشور را نشان میداد، مردم، مسئولان و در نهایت مجلس قانع شدند برای حفاظت از منافع و امنیت ملی لازم است دستگاه های اطلاعاتی قوی در سطوح مختلف وجود داشته باشد.