گر در اطراف استخرهای پرورش ماهی یا آبهای راکد حاشیه زایندهرود پرندهای را مشاهده کردید که با رنگ آبی براق منحصربهفرد در ارتفاع پــایـیـن در حال پرواز است، شــانــس دیــدن «ماهـیخـورک کـوچـک» (Common Kingfisher) نصیب شما شده است!
درحالیکه مشکلات زیستمحیطی روزبهروز پررنگتر و ملموستر از قبل در شهرها پدیدار میشود، کمتر کسی حواسش به آثار دلخراش این آسیبها بر دیگر بخشهای حیات و چرخه زندگی است. تا همین چند سال پیش که زایندهرود هنوز رگههایی از حیات را در پیکر خود احساس میکرد و هوای پاک و آسمان آبی، به رؤیا تبدیل نشده بود، دستههای پرندگان مهاجر آسمان را نقاشی میکردند و با حضور خود در پهنههای زیستمحیطی، آمدن فصل تازه را خبر میدادند.
سِهرهها که معمولا در بین مردم با نام انگلیسی خود یعنی «فِنچ» شناخته میشوند، پرندگانی خوش آواز هستند که متأسفانه به همین دلیل جهت نگهداری در قفس مورد توجه هستند.
«چَکچَک» نام گروهی از پرندگان است که در خانواده بزرگ مگسگیرها طبقهبندی میشوند. تاکنون در جهان 27 گونه چکچک شناسایی شده که 13 گونه از آنها در ایران زندگی میکنند.
اگر هنگام قدمزدن در پارکهای پردرخت و مناطق جنگلی یا باغها صدایی تیز شبیه به حرکت چرخ نخریسی شنیدید، احتمال حضور چرخ ریسک بزرگ را بدهید؛ پرندهای آوازخوان از خانواده چرخ ریسکها که توانایی تولید 40 نوع صدا را دارد و به واسطه سر سیاه، لکههای سفید دو طرف سر، زیرتنه زرد، نوار سیاه رنگ وسط سینه و روتنه سبز به راحتی قابلشناسایی است.
«اکراس (ناز) سیاه» (Glossy Ibis) از پرندگان جذاب کنار آبزی است که بهندرت در شهر اصفهان دیده میشود. علاقهمندان به پرندهنگری یک جفت اکراس سیاه را به خاطر دارند که برای زمستانگذرانی، قسمتهای کمعمق زایندهرود در مجاورت سیوسهپل را انتخاب کرده بودند.
خانواده کبوترها در ایران شامل 10 گونه از کبوترها و قمریها بوده که از بین آنها قبلا «قمری خانگی» را معرفی کردهایم. این بار بهاختصار به توضیح درباره بزرگترین عضو این خانواده، یعنی «کبوتر جنگلی (Common Wood Pigeon)» میپردازیم. این کبوتر بزرگجثه با طول حدود 41 سانتیمتر با منقار نارنجی و لکه سفیدی که در هر طرف گردن دارد، بهراحتی از سایر اعضای خانوادهاش متمایز میشود.
یکی از پرندگان زیبای مهاجر که در پاییز و زمستان در اصفهان قابلمشاهده است، «گلوآبی (Bluethroat)» نام دارد. گلوآبی از راسته گنجشکسانان و خانواده مگسگیرها بوده و آوازی دلنشین و تا حدی شبیه به بلبل و البته کم قدرتتر از آن دارد.
مرغ مینا (Common Myna) از خانواده سارها پرندهای آشنا برای بیشتر مردم کشورمان است. در گذشته، زیستگاه اصلی آنها کشور هندوستان بوده و نام مینا با ریشه سانسکریت از زبان هندی وارد انگلیسی و فارسی شده است.
با افزایش حشرات در فصل بهار و تــابستــان، شاهد حضور بیشتر پرندههای حشرهخوار در شهرها ازجمله اصفهان هستیم. بهطورکلی این گونهها در کنترل تعداد حشرات نقش مهمی دارند. یکی از این پرندگان که در فصول گرم سال در پارکهای جنگلی و باغها دیده میشود، «مگسگیر خالدار (راهراه)» نام دارد که در زبان انگلیسی هم Spotted Flycatcher نامیده میشود. ذکر این نکته ضروری است که مگسگیرها با مرغان مگسخوار که پرندگانی ریزجثه و ساکن قاره آمریکا هستند، تفاوت دارند.
شهردار باغبادران گفت: طبق برنامه تقویمی در ایران اولین پنجشنبه آذرماه هر سال به عنوان روز ملی پرندهنگری نامگذاری شده است که امسال برای اولین بار در شهر باغبادران همزمان با این مناسبت و با تشکیل کمیته پرندهنگری باغبادران ویژه برنامهای به صورت محدود و با رعایت پروتکلهای بهداشتی برگزار شد.
گاهی در فصول پاییز و زمستان و در حاشیه زایندهرود خصوصا فاصله بین پل خواجو تا سیوسهپل، پرندگانی سفید و سیاه را در بخشهای کمعمق رودخانه مشاهده میکنید که به دلیل پاهای بلند و قرمزشان، «چوب پا» نام دارند.