«شما میدانید که دوره ساسانیان چه چیز است؟ میدانید که در بینِ ادوارِ تاریخیِ ایران، عهدِ ساسانی یکی از بزرگترینها بوده است؟ نهفقط که دولتِ ایران آن وقت قوی و توانا بود، از برای اینکه یک تمدنِ بسیار عالی داشت که با تمدنِ روم رقابت میکرد و آثار و نفوذِ آن تمدن هنوز میماند. برای تحصیل کردنِ آن دوره بسیار منابع داریم که عبارت از روایاتِ مشرقی و مغربی و خرابهها و صورتهایی از دیواربرجسته و مسکوکات و کارهای صنعتیِ مختلف است و اگر آن منابع را با انتقاد تفحص میکنیم، برای آن خواهد بود که به واسطه آن یک خاتمکاریِ ظریفی را انجام داده باشیم و دوره ساسانیان دوباره پیشِ چشمِ ما زنده باشد.» این روایت آرتور کریستنسن، ایرانشناس مهم دانمارکی، است که حوالی 92 سال پیش طی یک سخنرانی به زبان فارسی در مدرسه آمریکاییان (ظاهرا کالجِ البرز) انجام داد. در متن پیش رو با نــگاهــی به نــظــر کریستنسن و ایرانشناسان دیگر، سعی میکنیم سفری به ایرانِ ساسانی داشته باشیم، دورهای از تاریخ ایران بزرگ که حالا در موزهها و البته بناهای تاریخی و ثبت جهانی شده ایران هنوز جاری و زنده است.
روایتهای سفر از ایران از زبان مردمان کشورهای دیگر هرچند کم باشد، بازهم برای ما ایرانیان جذاب است که بدانیم یک فرد خارجی از چه چیزهایی در کشور ما خوشش آمده است یا از کدام بناهای تاریخی خاطره خوبی دارد.
اصفهان کجاست؟ ایران چطور؟ برای پاسخ دقیق به این سؤال به جز زندگی و تجربهکردن، باید هر چه بیشتر بخوانیم و بدانیم که کالبد مهم و گسترده موجودی به نام ایران و اصفهان چه بوده و چه ماجراهایی را پشت سر گذاشته و روایت دیگران از آن چه بوده و چیست. پنج روایت جانانه برایتان انتخاب کردهایم که نخ تسبیحشان میراث ایران و اصفهان است و نکته جالب درباره همهشان دوری در عین نزدیکی به زندگی امروز ماست. روایتهایی غریبِ آشنا!
«شـــکـوه اصـفـهــان» عنوان فیلمی یکدقیقهای بود که به مناسبت روز نکوداشت اصفهان از سوی معاونت اجتماعی سازمان فرهنگی شهرداری منتشر و با استقبال گسترده کاربران دنیای مجازی روبهرو شد؛ روایتی شیرین، موجز و جذاب از نماهای کمتردیدهشده نصفجهان توانست برگبرنده پاییزی مدیریت شهری در حوزه تبلیغات گردشگری و برندینگ شهری اصفهان باشد و ما را هم بر آن داشت که از یکسو، در گفتوگو با مرتضی رشیدی (معاون اجتماعی سازمان فرهنگی، در جایگاه سفارشدهنده پروژه) و مجید عرفانیان (جهانگرد، فیلمساز و روایتگر سفر بهعنوان کارگردان و فیلمبردار پروژه) روایتهای ساخت این ویدئوی گردشگری را مرور کنیم و از سوی دیگر در گفتوگو با پیمان زندی (فیلمساز و تهیهکننده حوزه ایرانشناسی) و سیاوش گـلشــیـــری (پژوهشگر و مدرس دانشگاه در حوزه سینما و ادبیات داستانی) نگاهی تخصصیتر به این ویدئو و کارکردهایش برای اصفهان داشته باشیم.
پس از سفر اخیر رئیس مؤسسه فرهنگی اکو به اصفهان، اخبار مختلفی از همکاریهای این مؤسسه با ارگانهای مختلف فعال در گردشگری اصفهان، به گوش میرسد. جدیدترین خبر هم مربوط به جلسه مجازی اتاق بازرگانی اصفهان با مسئولان این مؤسسه است که طی آن دو طرف بر برگزاری فمتریپ (سفر آشناسازی) به منظور رونق گردشگری کرونا و تحریم زده اصفهان تأکید کردهاند. به گزارش سرویس میراث و گردشگری روزنامه اصفهانزیبا، جلسه شورای همکاریهای گردشگریفرهنگی مؤسسه فرهنگی اکو و استان اصفهان با شعار «همافزایی برای توسعه گردشگری فرهنگی در اصفهان» با شرکت مشاور عالی رئیس اتاق بازرگانی اصفهان و در قالب سومین جلسه شورای همکاریهای گردشگریفرهنگی مؤسسه فرهنگی اکو و استان اصفهان، برگزار شد.
ارتباط ایرانیان ومجارها به بیش از هزار سال پیش بازمیگردد. تعدادی از واژههای فارسی از زبانهای ایرانی کهن، در زبان مجاری وارد شده است. میکلوش شارکوزی، در وبیناری که به مناسبت سومین سال درگذشت دکتر محسن جعفریمذهب، ایرانپژوه و استاد دانشگاه، برگزار شد، به صحبت درباره ایرانشناسی در مجارستان پرداخت. سرزمین مجارها هم همواره یکی از نقاطی بوده که اقوام کوچروی ایرانینژاد به آنجا مهاجرت میکردند. مقطع دوم روابط ایرانیها و مجارها به واسطه عثمانی و تهاجمات این کشور به مجارستان صورت گرفت.
ایرانیان از دیرباز تاکنون به چه زبانهایی سخن میگفتند؟ برای پاسخ به این پرسش میتوان به سراغ کتاب بسیار جذابی به نام «زبانهای ایرانی» از انتشارات سخن رفت. کتابی که برای اولین بار به زبان روسی حدود 60سال پیش منتشر شد و سپس ایرانپژوهان، ترجمههای مختلفی از آن ارائه دادند. در مطلب پیش رو گزیدهای از این کتاب مهم در حوزه ایرانشناسی را برایتان نقل میکنیم. سررشتهاش به لنینگراد برمیگردد؛ یوسیف م. ارانسکی (1923-1977) در روسیه به دنیا آمد و 17 ساله بود که وارد گروه فقهاللغه ایرانی دانشکده خاورشناسی دانشگاه لنینگراد شد. راه جنگ جهانی دوم را به پیش گرفت؛ اما دوباره به دانشگاه بازگشت و دکترایش را در حوزه خاورشناسی گرفت و استاد تاریخ زبانهای فارسی و تاجیکی دانشگاه تاجیکستان و انستیتوی تعلیم و تربیت تاجیکی در دوشنبه تاجیکستان شد. یکی از بیشمار تألیفات این ایرانشناس صاحبنام، کتاب زبانهای آسیا و آفریقا بود که به زبان روسی نوشت و سپس مترجمهای فرانسوی و فارسی و… هم به سراغش رفتند.
درِ فلزی مقبره پژوهشگر غیرایرانی و همسرش که نتایج سالها تحقیق و مطالعهشان در تاریخ هنر ایران بینظیر است، گشوده شد تا در سالگرد فوت پروفسور پوپ، بعد از سالها مقبره او و همسرش آبوجارو شود. این مقبره را البته حالا میتوان جزو میراث فرهنگی اصفهان و یک مقصد گردشگری ایرانشناسی محسوب کرد؛ آنهم در جوار پل خواجوی اصفهان، یکی از زیباترین پلهای جهان. این رخداد به درخواست روزنامه اصفهانزیبا و با همکاری اداره خدمات شهری منطقه 3 اصفهان انجام شد و توجه شهروندانی را هم که به قصد پیادهروی صبحگاهی به این پارک آمده بودند، حسابی جلب کرد.
ایرانپژوهان و ایرانشناسان فراوانی هستند که در سکوت به مطالعه و پژوهش و تولیدمحتوای غنی و مستند در این حوزه میپردازند؛ اما حاصل آنهمه تأمل و تفکر کمتر از چرخه آکادمیک به زندگی عادی مردم راه پیدا میکند. ما در سرویس میراث و گردشگری روزنامه اصفهانزیبا آنلاین، دریچهای رو به این مطالعات گشوده و هر بار افشرهای موجز از منابع مختلف حوزه ایرانشناسی را برای مخاطبان ایراندوست این صفحه ارائه میدهیم.
«روز ملی ایرانشناسی» مصادف با سیام اردیبهشت ماه، «روز جهانی موزه» مصادف با 29 اردیبهشت ماه (18 ماه می) و «هفته میراث فرهنگی» که از 28 اردیبهشت ماه هر سال آغاز میشود، سه عنوانی بودند که مرا به صرافت نوشتن این گزارش انداختند. اگر همیشه از دیدن موزهها فراری هستید و فکر میکنید موزهها نمیتوانند […]