بایگانی برچسب تاریخ سینما
آیا سینما بدون مخاطب و سرگرمی ممکن است؟
مخاطب از سینما چه می‌خواهد؟
اهمیت مخاطب در وهله اول از این مسئله برخاسته است که اساسا سینما بدون مخاطب، سینما نامیده نمی‌شود و مخاطب را می‌توان یکی از ارکان جدایی‌ناپذیر و مهم سینما دانست.
سینمای با هم
حسین سیاح که دو فیلم «بچه‌های اضطراب» و «محاکات» از او در شب‌های سینمای آزاد اصفهان به نمایش درآمد و از فعالان کمتر شناخته شده جنبش سینمای آزاد است؛ در رابطه با این جنبش می‌گوید: انفجار درآمدی نفت در ایران فرصت‌هایی را برای شکل‌گیری طبقه متوسط ایجاد کرد که از جمله آن می‌توان به افزایش فرصت‌های تحصیلی و جمعیت دانشجو اشاره کرد. فرصتی که نهایتا منجر به ایجاد فضای پر تحرکی شد و زندگی طبقه متوسط را به سطح بالاتری از درآمد رساند و جنبش‌های دانشجویی را شکل داد. سینمای تجربی هم در این فضا شکل گرفت و تنوع تولید فوق العاده‌ای در سینمای آزاد به‌وجود آمد.
روشنای شب‌های سینمای آزاد در اصفهان
حدود 50 سال پیش در سال‌هایی که سینمای رایج و غالب ایران در خدمت به سرمایه داری و سودای سرگرم سازی مخاطب از فقر اندیشه و نگرش اجتماعی رنج می‌برد؛ عده‌ای جوان عاشق سینما و به اصطلاح «سینه فیل» به شکل مستقل و خودجوش در کنار هم قرار گرفتند و زیستن در دوران دوربین‌های هشت میلیمتری را قدر دانستند تا با حداقل امکانات و کمترین هزینه از سینما زندگی بسازند. این همزیستی و رفاقت در معنای واقعی کلمه به جنبش و جریانی پیشرو، زنده و تاثیرگذار بدل شد که در اواخر در دهه 40 و هم‌زمان با موج نو سینمای ایران پایه‌های ساخت فیلم کوتاه در دوران و دهه‌های بعدی در ایران را شکل داد و هر چند پس از یک دهه فعالیت ادامه پیدا نکرد اما در تاریخ سینمای ایران ماندگار شد.
سینمایی که رنج دوران برده است…
از سال 1308 که نخستین سالن سینما در اصفهان توسط «میرزا محمدجعفر مغزی» تأسیس شد تا امروز که 92 سال از آن واقعه می‌گذرد، سینما در اصفهان مانند بسیاری از کلان‌شهرهای این مرزوبوم، رنج دوران برده است. از روزگارانی که پیش از ورود سینما به اصفهان برخی قهوه‌خانه‌داران چهارباغ، با دریافت سی‌شاهی اقدام به نمایش فیلم‌های صامت می‌کردند تا آتش‌گرفتن سینما همایون که قدیمی‌ترها آن را با نام اصلی‌اش یعنی «پالاس» می‌شناسند.
چرا سینمای «علی حاتمی» باید تحسین شود؟
طهران، خیابان شاهپور، خیابان مختاری، کوچه اردیبهشت. زادگاهی آشنا برای مخاطبان هزاردستان. مکانی که حاتمی خودش را در آن جای گذاشته و با سرک کشیدن‌های درونی خود به آن مکان تراوشات ذهنی برآمده از زیستش را در آثارش متجلی ساخته است. او دانش‌آموخته دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر بود و حداقل 15 فیلم بلند سینمایی و چندین مجموعه تلویزیونی ساخته است. این کارگردان و فیلمنامه نویس کار هنری خود را با نویسندگی در تئاتر آغاز کرد و نمایشنامه‌های «ساتن»، «قصه حریر»، «ماهی‌گیر»، «حسن کچل»، «چهل گیس» و شهر «آفتاب و مهتاب» را برای تئاتر نوشت و برخی آثار سینمایی‌اش «طوقی»، «سوته دلان»، «حاجی واشنگتن»، «کمال الملک»، «دلشدگان» و یکی از مشهورترین آثار این کارگردان صاحب سبک سینمای ایران سریال ماندگار «هزار دستان» است.
کتاب و سینما در هفته فرهنگی اصفهان
کتاب «تاریخ سینما از ما شروع نمی‌شود» از سوی دفتر تخصصی سینما وابسته به سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان و در زادروز زاون قوکاسیان، رونمایی می‌شود. این کتاب شامل تعدادی یادداشت، مقاله و گفت‌وگوهایی از زاون قوکاسیان است که در پنجاه سال گذشته در مجله‌های مختلف فرهنگی و هنری به چاپ رسیده و بار دیگر با انتخاب مصطفی حیدری و حامد قصری در قالب یک کتاب منتشرشده است.
بازخوانی تاریخ رفقای هشت‌میلی‌متری
جنبش سینمـــــای آزاد ایران یکی از قدرنادیده‌ترین جنبش‌ها و دوره‌های سینمایی تاریخ سینمای ایران است، دوره‌ای که در آن مفهوم سینمای مستقل در تمام طول تاریخ سینمای ایران به‌غایت خودش نزدیک می‌شود و پایه‌های فیلم‌سازی فیلم کوتاه در دهه‌های بعد از خود را شکل می‌دهد. بازخوانی دوباره این جنبش در سال‌های اخیر توسط برخی مراکز تخصصی و گروه‌های سینه فیلی به دلایل مختلف پیگیری شده است. دفتر تخصصی سینمای سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان یکی از این مجموعه‌هایی است که متمرکزترین مطالعات را روی سینمای آزاد ایران و اصفهان شکل داده است.
فصل‌هایی از داستان سینما در یک شهر
درباره تاریخ تئاتر اصفهان تاکنون چند کتاب منتشرشده است. پرویز ممنون و ناصر کوشان دراین‌باره قلم‌زده و آثاری منتشر کرده‌اند؛ اما در مورد سینما در اصفهان کسی تاکنون سخن درخوری نگفته بود. یک دلیل آن‌که اصفهان منشأ سبک تئاتر کمدی انتقادی و در سراسر کشور در این رشته زبانزد بود؛ اما در سینما در مقابل تهران چندان حرفی برای گفتن نداشت. هنرپیشگانی نیز اگر بر خواسته بودند، خیلی زود راهی تهران و در آنجا شکوفا شده بودند؛ اما این‌همه رابطه اصفهان و سینما نیست. ورود سینما به اصفهان هم برای خود داستانی دارد. فیلم‌هایی که به نمایش می‌گذاشتند. رشد و گسترش سینماها، تماشاگران سینما و طبقه اجتماعی آن‌ها، تأثیری که این سالن‌های بزرگ بر شهرسازی و معماری شهری اصفهان بر جای گذاشتند.
درسکوی صحنه سرگردانیم!
«به بیوگرافی و شرح کودکی و زندگانی آدم‌ها اعتقادی ندارم. ماجرا آنجا برایم جدی می‌شود که به کارنامه و کار حرفه‌ای‌شان پرداخته شود. به خاطر همین است که هر سوالی از من بپرسند از تئاتر می‌گویم و هر مصاحبه‌ای با هر محوری که داشته باشم به تئاتر ختم می‌شود.» «تئاتر» عشق و زندگی ناصر کوشان است. این پژوهشگر و به قول خودش «تئاترنویس» حالا در آستانه 74سالگی همچنان با فکر تئاتر از خواب بیدار می‌شود و با خیالِ آن چشم بر هم می‌گذارد.
داستان سینما در اصفهان
روی جلد قرمز رنگ کتاب «سینما به روایت اصفهان» و زیر عنوان اصلی آن عبارت «یک پژوهش تاریخی تحلیلی» به‌چشم می‌خورد. این گزاره به روشنی رویکرد و جهت‌گیری نویسندگان کتاب برای بررسی پدیده سینما در نیمه اول قرن جاری در اصفهان را نشان می‌دهد. رویکردی که تعمدا با دورشدن از روایت غالب و نوستالژیک بررسی پدیده‌های فرهنگی در اصفهان، سعی در ترسیم نسبت میان جامعه مدرن شهر در دوره‌های پهلوی اول و دوم و هنر مدرنی چون سینما دارد و در این راه ارتباط میان ساختارهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و البته هنری جامعه اصفهان با سینما را مورد کنکاش قرار می‌دهد. به بهانه انتشار کتاب «سینما به روایت اصفهان» با نویسندگان این کتاب پژمان نظرزاده آبکنار، نفیسه باقری و مصطفی حیدری گفت‌وگو کردیم.
سیمای ناگفته سینما
کتاب سینماتوگراف شاید تنها تلاش جدی اصفهان در طول این سال‌ها برای حضور در فضای ادبیات سینمای ایران باشد، تلاشی که علاوه‌بر استفاده از ظرفیت نویسنده‌ها و مترجمان سینمایی اصفهان، از نخبگان و صاحب‌نظران سینما از شهرهای دیگر هم بهره می‌برد. دنباله‌رونبودن و تبعیت‌نکردن از فیلم‌های روز، از نشانه‌های هدف‌گذاری مشخص این مجموعه برای پرداختن به مباحث مهم تاریخ سینمای ایران و جهان است. بعد از انتشار شماره اول کتاب با موضوع سینمای کلاسیک و نئوکلاسیک در سینمای ایران و جهان و پرداختن به سینمای آزاد ایران در کتاب دوم، این روزها سومی کتاب سینماتوگراف ویژه سینمای مستند ایران و جهان با پرونده ویژه‌ای درباره احمد فاروقی قاجار، فیلم‌ساز مهم تاریخ سینمای ایران، منتشر و در دسترس مخاطبان قرار گرفته است. این مجموعه به همت دفتر تخصصی سینمای سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان تولید و انتشار می‌یابد.
سیمای نقد فارسی سینما
نقد فیلم در ایران از پرمناقشه‌ترین موضوع‌های هنری تمام سال‌های بعد از آمدن سینما به ایران بوده است. بحث‌وجدل درباره موضوع‌های مختلفی مانند مسیر تاریخ سینمای ایران، نقاط عطف سینمای ایران (به‌طور مشخص «موج نوی سینمای ایران»)، انتخاب میان سینمای آمریکا و شوروی، سینمای جشنواره‌ای یا مستقل و … همیشه در میان منتقدان و نظریه‌پردازان سینمای ایران وجود داشته است. برنامه «دوشنبه‌های سینما» خانه هنرمندان در جدیدترین گفت‌وگوی زنده اینستاگرامی سراغ مقوله نقد فیلم و تمام مناقشات آن رفته و از سه‌منتقد از سه نسل مختلف منتقدان سینمای ایران وضعیت نقد در سینمای ایران را جویا شده است.
آرشیو کامل روزنامه
دوره ژورنالیسم سینمایی
