بازار برنج روزهای عجیبی را تجربه میکند: اگر تا چند ماه قبل هر کیلوگرم برنج ایرانی را با حداکثر قیمت 40 هزار تومان میخریدید، حالا باید این هزینه را صرف خرید بعضی نمونه از برنجهای خارجی کنید و برای خرید برنج ایرانی حتی بالاتر از 80 هزار تومان بپردازید.
آمار منتشرشده از سوی وزارت صمت نشان میدهد در بین انواع برنج، گوشت و شکر، بیشترین افزایش قیمت در شهریور سال جاری مربوط به شکر است که قیمت آن ۷۱,۶درصد نسبت به ماه مشابه سال۹۹ افزایش یافته است؛ بهطوریکه شهریور99 یک کیلوگرم شکر فلهای هشت هزار و 200 تومان قیمت داشت؛ ولی اکنون با قیمتی حدود 15 تا 16 هزار تومان به فروش میرسد. قیمت شکر با بستهبندی ۹۰۰گرمی در فروشگاهها به 18 تا 22 هزار تومان رسیده است و فروشگاهداران شکر را از میز کالاهای تخفیفخورده حذف کردهاند. درمقابل فعالان بازار از عدم کمبود در بازار شکر میگویند؛ چراکه شکر به میزان تقاضا یا حتی بیشتر در بازار عرضه میشود؛ ولی با قیمت بالا!
متولیان استانی افزایش قیمت نان، شکر و روغن را در اصفهان تأیید نمیکنند و به گفته آنها در اصفهان قیمت نان، روغن یا شکر هیچ تغییری نداشته است. خبرهای منتشر شده در روزهای اخیر حاکی از افزایش قیمت روغن و شکر در برخی استانهای کشور است. نانواییها در برخی استانها قیمت نان را افزایش دادهاند و دلیل افزایش قیمت را افزایش هزینههایشان همچون افزایش نرخ خمیر مایه، افزایش هزینه انرژی (برق، آب، گاز)، افزایش نرخ اجاره مغازه، افزایش هزینههای بهداشت نانوایی به دلیل شیوع کرونا و افزایش دستمزد اعلام کردهاند.
یکی از اقلامی که در ایام ماه مبارک رمضان پیک مصرف دارد، شکر است. همزمان با فرارسیدن ماه رمضان، زمزمهها از توزیع نامناسب شکر در برخی استانها حکایت دارد و گزارشهایی از کمبود شکر در استانهای تهران، مشهد و شیراز به گوش میرسد. اینطور که یلدا راهدار، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی شیراز، به رسانهها گفته است «صاحبان صنایع از معضل کمبود شکر گزارش دادند و چالش کمبود شکر در تمام کشور وجود دارد.» از سوی دیگر، محمدرضا حسینا، عضو اتاق بازرگانی مشهد، وضعیت شکر در این استان را اسفناک توصیف کرده و به رسانهها گفته است «از بین ۱۰ واحد صنفی خردهفروشی، ۹ واحد صنفی شکر ندارند.» با توجه به گزارشهایی که از عرضه قطرهچکانی شکر در برخی استانها ارائه میشود،این موضوع را در اصفهان پیگیری کردیم.
نصف جهان تا چند روز قبل در وضعیت قرمز کرونایی قرار داشت و مردم و کادر درمان روزهای خوبی را به سر نمیبرند. در این بلبشوی کرونا، کمبود و گرانی شکر قوز بالای قوز شد، زیرا مردم به ناچار برای خرید شکر دولتی درون صفوف طولانی قرار گرفتند. خبری از پروتکلهای بهداشتی و رعایت فاصله اجتماعی در صف کالاهای دولتی نیست و پیر و جوان ساعاتی از روز را در صف سپری میکنند تا شاید دو کیلوگرم شکر دولتی با قیمت هر کیلو هشت هزار و 700 تومان نصیبشان شود. البته اگر مسئله قیمت نباشد، میتوان با قیمت دو برابر بیشتر یعنی هر کیلوگرم 14 تا 16 هزار تومان شکر آزاد تهیه کرد.
ماههای رجب و شعبان مصادف با زمان برپایی سوروسات عروسی است و هر سال زوجهای زیادی یکی از مناسبتهای این دوماه را برای برپایی مراسم عروسی خود انتخاب میکنند. ستاد مقابله با ویروس کرونا نیز به دنبال این موضوع و درنظرگرفتن کسادی بیش از حد بازارهای مختلف، مجوز بازگشایی تالارها را پس از حدود یک سال صادر کرد. صدور این مجوز منجر به رونق نسبی بازار تالار و باغها، آتلیههای عکاسی، گلفروشی و مزونهای لباس عروس شده است و شغلهای ورشکسته از کرونا دوباره جان نصفهنیمهای پیدا کردهاند.
مرغ، گوشت قرمز، تخم مرغ، روغن خوراکی و قند وشکر در ماههای گذشته با کمبود مواجه شدند. کمبود در بازار این اقلام منجر به گرانفروشی و حتی احتکار شد. درحال حاضر این اقلام یا در تمامی فروشگاههای اصفهان موجود نیست یا به صورت چند نرخی به فروش میرسند. درواقع دولت و ستاد تنظیم بازار نرخ مصوب برای اقلام خوراکی نام برده تعیین کرده است؛ ولی بعضی از فروشگاهداران اجناس خود را بدون توجه با قیمت مصوب با نرخ بالاتری به فروش میرسانند تا اصفهانیها علاوه بر گرانفروشی از چندنرخیشدن مواد خوراکی نیز گله مند باشند.
قیمت شکر درطول سال جاری تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون کمبود تولید شکر داخلی، تغییرات هزینه حملونقل، رشد نرخ ارز جهت واردات شکر خارجی و… چند بار دچار تغییرات شد. داستان گرانی شکر هنوز ادامه دارد و در طول ماه گذشته افزایش قیمت شکر در بازارهای جهانی و کمشدن ذخایر داخلی باعث افزایش 45درصدی نرخ شکر در بازار اصفهان شد. از آنجا که شکر کالایی مکمل محسوب میشود، دود گرانی آن به چشم بازارهای دیگر مانند شیرینی، پولکی و نبات، تنقلات بستهبندی و… میرود و باعث رشد قیمت در بازارهای وابسته به شکر شده است.
دولت به دلیل افزایش شمار مبتلایان به کرونا تصمیم به تعطیلی دو هفتهای بازار گرفت و محدودیتهایی درخصوص رفت و آمد اعمال کرد؛ ولی هم زمان با تعطیلی بازار، عرضه پایین کالاهای اساسی باعث شکلگیری صفهای طولانی و پرازدحام درمقابل فروشگاهها شد؛ چراکه دولت در پی کمبود و گرانی مرغ، روغن خوراکی، برنج، فراوردههای لبنی و شکر، اقدام به عرضه این اقلام با قیمت دولتی کرده است. تقاضا برای اقلام خوراکی با قیمت دولتی بالاست و مردم باید با کارت ملی ساعتهایی از روز خود را در اوج هیاهوی کرونا در صف بگذرانند!
جزئیات افزایش قیمت کالاهای اساسی طی یک سال گذشته نشان میدهد برنج، تخممرغ، شکر سفید، پیاز، جو، ذرت داخلی و سبوس گندم در مقایسه با سایر کالاها بیشترین افزایش قیمت را داشتهاند و برنج بهعنوان یکی از اساسیترین کالاها در سبد خرید خانوار 90درصد گران شده است. همچنین بررسی مصرف خانوارها از سال 95 تا 98 بیانگر کاهش مصرف گوشت قرمز، برنج، روغن نباتی و قند و شکر است. البته با اتمام سال 99 و برآورد مصرف خانوارها در این یک سال، کالاهای دیگری همچون برنج، تخممرغ و روغن در لیست اقلام اساسی که با کاهش مصرف مواجه شدهاند، سهم بیشتری پیدا خواهند کرد.