در ماه اسفند جنبوجوش و فعالیت مردم افزایش پیدا میکند تا به استقبال سال جدید بروند. یکی از کارهای اصلی مردم در این زمان علاوه بر خرید لباسهای نو، خرید مایحتاج ضروری برای پذیرایی از مهمانان در این ایام است. در ایام نوروز آجیل یکی از مواد خوراکی مهم و پای ثابت همه مهمانیهاست؛ بنابراین یکی از برنامههای اصلی خانوادههای ایرانی در پایان سال و قبل از تحویل سال جدید، خرید آجیل است. آجیل در شرایط عادی هم تقریبا هیچوقت کالای ارزانی برای بیشتر خانوارها نبوده است؛ با این حال در روزهای پایانی اسفند،خانوارها به رسم دیدو بازدید برایشان خرید این اقلام ضرورت بیشتری دارد.
اگر مشکلات تولید گز اصفهان حل شود صادرات این محصول هم رونق پیدا میکند. به این واسطه هم کام تولیدکنندگان گز اصفهان شیرین میشود و هم صادرات گز برای استان ارزآوری به دنبال خواهد داشت. گزسازی با اقتصاد اصفهان گره خورده و رونق تولید و صادرات این صنعت در رشد اقتصادی استان تأثیرگذار است. این صنعت بومی در بخشهای مختلف تأمین مواد اولیه، تولید و توزیع گز شغل ایجاد کرده و به بخشی از فرهنگ و هویت اصفهان تبدیل شده است. مشکلات گزسازانهم به تغییر قیمت مواد اولیه ارتباط دارد و هم در بخش فروش داخلی و هم در حوزه صادرات نمود پیدا کرده است.
شب یلدا در پیش است و قرار است بـهخـاطــر وجود کـرونــا بـهعــنـــوان مهمانناخوانده سال99، خـبـری از دورهمیهای خانوادگی نباشد. ولی این بدان معنا نیست که این مناسبت دیرینه در سال جاری به فراموشی سپرده شود. یکی از رسوم این شب طولانی و سرد، صرف آجیل و تنقلات است. سالهای قبل قیمت آجیل در آستانه شب چله به دلیل افزایش تقاضا بالا میرفت؛ این روزها هم آجیل طعم گرانی میدهد، با این تفاوت که این گرانی ناشی از افزایش تقاضا نیست و شاهد کاهش قدرت خرید مردم به دلیل قیمت بالای آجیل در بازار اصفهان هستیم.
سفره شب یلدای امسال کوچکتر و گرانتر است. رصد قیمت انواع آجیل نشان میدهد نرخ این محصولات درمقایسه با سال گذشته چهار برابر افزایش داشته است. امسال باوجود مـحــدودیـــتهــای کـرونـایی، بساط مهمانیهای خانوادگی کمتر شده و دیگر شور و هیجانی برای خرید تنقلات طبق روال سالهای گذشته وجود ندارد. شور و هیجانش هم که باشد، افزایش قیمتها برای قشر کارمندی و کارگری که با اندک حقوق باید معیشت خود را بگذرانند، رمقی نگذاشته است؛ چون قیمت آجیل باحساب دخلوخرجشان هماهنگ نیست. این محصولات دیگر سهم کمتری در سبد هزینه خانوارها دارند. حالا متولیان بازار نیز در اظهارنظرهایشان این افزایش قیمت را غیرمنطقی میدانند تا جایی که نایبرئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران بهتازگی گفته «مردم بهتر است بهجای آجیل، طلا بخرند.»
قیمت سرسامآور آجیل و خشکبار باعث شده این اقلام خوراکی از اولویت خرید مردم خارج شوند و فعالان این صنف رشد قیمت آجیل در سال جاری را بیسابقه میدانند. بهای آجیل از اردیبهشت ماه تاکنون چند برابر افزایش یافتهاست و هرکیلوگرم پستهای که 90 هزار تومان قیمت داشت، اکنون با بهای 190هزار تومان به خرده فروشان عرضه میشود. شرایط صادرات آجیل و خشکبار نیز به صورتی است که تقاضای زیادی برای این اقلام در بازارهای جهانی وجود ندارد؛ زیرا صادرکنندگان به سبب سختگیری بانک مرکزی، آجیل به ویژه پسته زیادی در سال جاری صادر نکردند و تنها پسته آمریکایی در بازارهای جهانی معامله میشود.
پسته زمانی که بیش از 100 هزارتومان به ازای هرکیلوگرم قیمتگذاری شد، از بازار داخلی خداحافظی کرد؛ زیرا پس از آن تعداد محدودی از خانوادهها قدرت خرید داشتند. در مقابل، رشد نرخ ارز بر صادرات این محصول دامن زد. هرچند پسته در بازارهای بینالمللی گران نشد و هر کیلوگرم پسته فندقی با نرخی نزدیک به 8 دلار و پسته اکبری حدود 10 تا 12 دلار صادر مـیشــد؛ ولـی برای صادرکنندگان داخلی سود خوبی داشت. در مقابل شرایط فعلی صادرات و سختگیریهای بانک مرکزی باعث شده نه تنها پستههای سال جاری، بلکه چند هزار تن از پسته سال گذشته در انبارها بماند تا کاشت طلای سبز برای کشاورزان دیگر صرفه اقتصادی نداشته باشد.
شاید کسی فکرش را هم نمیکرد روزی میوه از لیست خرید خانوادههای زیادی حذف شود؛ ولی این روزها موج گرانی به محصولات کشاورزی رسیده و قیمت میوه روند صعودی به خود گرفته است؛ به صورتی که یک کیلوگرم میوه فصل حدود 10هزار تومان قیمت دارد. تقاضا برای خرید میوه در اصفهان کاهش یافته و میوه فروشان از کسادی کسبوکار خود گلهمندند؛ در مقابل مشاهدههای میدانی نشان میدهد تقاضا برای خرید میوههای دورریز بیشتر از گذشته است. اگر تا چند سال قبل نوبرانهها پرتقاضا بودند، امروز میوهفروشانی به خصوص از حواشی شهر گزارش میدهند میوههای دورریز پرتقاضا شدهاند.