این روزها که سال 1402 به لحظات پایانی خود نزدیک می شود، مروری بر اتفاقات و رویدادهای یک سال گذشته نشان میدهد حال شهرمان چندان خوب نیست! اصفهان که روزگاری بهعنوان سرآمد شهرهای ایران شناخته میشد، اکنون به مسائل متعددی دچار است …
فرونشست حالا، مدارس را هم درگیر کرده است و راه گریزی از آن نیست. حتی مدارس نوساز نیز ممکن است درگیر فرونشست شوند؛ فرونشستی که محصول نهایی کاهش آبهای زیرزمینی است.
سید محسن طباطباییپور هنرمندی دغدغهمند در حوزه اصفهان و بهخصوص مسائل مربوط به زایندهرود است و مستندهایی در این حوزه تهیه کرده است. ازجمله این آثار میتوان به مستند «از سرچشمه تا تالاب» و «مجموعه سمفونی زایندهرود» که شامل 11 فیلم با کارگردانی مجزاست، اشاره کرد.
زایندهرود نه متعلق به کشاورزان است نه مردم، نه کارخانجات، نه استانها! زایندهرود یک موجود زنده است که باید از سرآب تا پایاب زندهبماند که اگر به توانی زنده و زاینده نباشد، دیگر زاینده رود نیست.
در کشور ما، یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر تخریب محیطزیست و کیفیت آن در دهههای اخیر، برداشت بیرویه آب از منابع آب زیرزمینی بوده که منجر به وقوع پدیده فرونشست در کشور شده است.
نرخ فرونشست در سالهای 1400 تا 1401 در مناطق شمالی اصفهان 156 میلیمتر اعلامشده که تقریبا 40برابر نرخ جهانی است؛ اعداد و ارقامی که نشاندهنده وضعیت بحرانی فرونشست در اصفهان است و اگر برای کنترل آن فکری نشود، ممکن است سازههای مسکونی آسیب ببینند.
مسئله تأمین نهادههای دامی که بهواسطه پدیده خشکسالی و اختصاص پیدا نکردن ارز و تأخیر از گمرک پیچیدهتر شده، مشکلات روزافزونی را برای تولیدکنندگان دام و طیور اصفهان ایجاد کرده است.
کشاورزان اصفهانی که از ماهها پیش بهدنبال اخذ حقابه دست به تجمعاتی زده بودند، روز گذشته نیز دوباره روبهروی شرکت آب منطقهای اصفهان تجمع کردند و جاریسازی آب در زایندهرود از ۲۰ آبان به مدت بیش از یک ماه را خواستار شدند.
چند سالی است که اصفهان، دچار پدیده فرونشست شده است؛ البته بر سر میزان فرونشست و تأثیرش بر بناها، بهخصوص بناهای تاریخی، اختلافنظرهایی وجود دارد؛ اما زنگ خطری برای مردم و بهخصوص مسئولان است که فکر جدی برای این مسئله بکنند.
بیآبی و خشکی زایندهرود در دو دهه اخیر، حالا میراث تاریخی اصفهان را هم تحتتأثیر خود قرار داده و باعث شده است این ابنیه تاریخی با فرونشست درگیر شوند. ردپای ترک بر برخی از این آثار، بهخوبی بیانگر این مسئله هستند و زنگ هشدار را به صدا درآوردهاند.
تیر فرونشست زمین، بالاخره به پیکر ابنیه تاریخی اصفهان نیز رسید و آنها هم از گزند این پدیده در امان نماندند. حالا، مدتهاست که زمینشناسان در رابطه با گسترش فرونشست در اصفهان و نفوذ آن به آثار باستانی، هشدار میدهند و از اثرات مخرب آن میگویند.
خردادماه سال گذشته بود که رئیسجمهور به اصفهان سفر و در خلال سخنان خود به تدوین طرح جامع احیای زایندهرود اشاره کرد: «طرح جامع احیای زاینده رود در دست تدوین است واز طرف وزارت نیرو بهزودی در اختیار نخبگان و پس از آن به اطلاع مردم خواهد رسید.»