در چند روز اخیر شاهد بحثها و جدلهای فراوانی پیرامون سند همکاری مشترک ایران و چین هستیم. برای به چالش کشیدن برنامه جامع همکاری 25 ساله میان ایران و چین ابتدا دوگانه «قرارداد» و «برنامه همکاری جامع» مطرح میشود که الزاماً دوگانه درستی نیست و قرارداد مقابل برنامه جامع قرار نمیگیرد و دو مفهوم کاملاً جداگانه هستند. دوگانه صحیح دوگانه توافق سیاسی و حقوقی است. قرارداد یک مفهوم کلی مثل دیگر مفاهیم در مورد قراردادهای بین المللی است. مثل معاهده و پیمان و… برنامه همکاری جامع قراتر از یک قرارداد تجاری است و بلند مدت است و تمام زمینههای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را شامل میشود و مفهوم عامتری نسبت به قرارداد دارد.