لیست مطالب
شهر بر بستر آب
آب نه‌فقط مایه حیات که عنصری مؤثر در شهرسازی نیز به شمار می‌رود. می‌پرسید چطور؟ اگر به شهرهای مختلفی که مشرف‌به یک رودخانه، دریاچه و یا دریا هستند سفرکرده باشید و یا جایگاه رودخانه زاینده‌رود در شهر خودمان اصفهان را موردتوجه قرار دهید، خواهید دید که آب قادر است تا حد زیادی سبک و سیاق شهرسازی را تحت تأثیر قرار دهد. چنانکه از قرن‌های پیش تا امروز زاینده‌رود از ارکان اصلی شکل‌گیری شهر اصفهان به شمار رفته و حتی نهرهای منشعب از آن‌که مادی نام دارند نیز تأثیرات گسترده‌ای بر شکل‌گیری فضاهای مختلف شهری، فضای سبز، منازل مسکونی و … در اطراف خود داشته‌اند. در ادامه نگاهی مختصر به برخی از شهرهای آبی جهان داریم.
شهر شما چه رنگی است؟!
سیاه، سفید، خاکستری، دودی، آجری، گاهی آبی و گاهی هم سبز! این‌ها شاید تنها رنگ‌هایی باشند که در نگاه به گوشه‌های مختلف شهر اصفهان به چشم می‌خورند. دیوارها، پیاده‌روها، ساختمان‌ها، خیابان‌ها، میدان‌ها، مغازه‌ها، نیمکت‌های جانمایی شده در پارک‌ها و بوستان‌ها و… همه و همه در همین چند رنگ سیاه، سفید، خاکستری و آجری خلاصه شده‌اند و نمی‌توان آنها را خارج از این طیف رنگی محدود جای داد. رنگ‌های آبی و سبز هم به لطف آسمان آبی – که البته در اصفهان سال‌هاست جایش را به آسمان خاکستری و دودی رنگ داده – و درختان سبز بر سر این شهر سایه افکنده‌اند….
بده‌بستان شهر و شهروندی!
برای چند لحظه چشم‌هایتان را ببندید و فضایی را که در آن قرارگرفته‌اید، تصور کنید. حالا آرام‌آرام فضای مدنظرتان را بزرگ و بزرگ‌تر کنید و از اتاقی که در آن هستید، خانه‌تان، فضای بیرونی خانه، بن‌بست، کوچه، محله و خیابانی که خانه‌تان در آن قرار دارد، فراتر بروید. حالا خواهید دید در این سفر کوتاهی که ذهنتان به محیط اطرافتان دارد، مجموعه‌ای از مؤلفه‌ها و عناصر مختلف که مفاهیم متنوعی را در خود دارند برایتان ایجاد شد. مثلا ممکن است از تصور فضای اتاقتان، محیطی امن برای آسودن را درک کرده باشید. تصور فضای خانه‌تان به شما احساس تعلق و مالکیت را منتقل کرده باشد. با تصور فضای بن‌بست، کوچه و خیابان احساس خوشایندی از رضایت و آشنایی یا برعکس احساس نامطلوبی از نارضایتی و غربت به شما دست داده باشد.
همزیستی مسالمت‌آمیز و رعایت حقوق شهروندی
یکی از وجوه بارز شهر اصفهان که از دیرباز بر پیشانی این شهر کهن نقش بسته و بی‌شک از افتخارات آن به شمار می‌رود، این است که اصفهان همواره و در دوره‌های مختلف تاریخی شهروندانی از ادیان و ملیت‌های مختلف را در خود جای داده و امکانات شهری موجود خود را به نحوی برابر و یکسان در اختیار آنها قرار داده است.
مبلمان شهری از ایده تا اجرا
یکی از مصادیق بارز خدمت‌رسانی و زیباسازی در فضای شهر، تعبیه و جانمایی «مبلمان شهری» است که از اجزای ضروری و جدایی‌ناپذیر شهر به شمار می‌رود. شاید بتوان سابقه شکل‌گیری مبلمان شهری را به قدمت پدیده شهرنشینی در جهان نسبت داد و گفت مبلمان شهری به‌عنوان یکی از عناصر شهری هم‌پا و هم‌قدم با تغییرات گسترده در نوع و شیوه اجرا گسترش‌یافته و تغییر کرده است. چنانکه امروز این موضوع به‌عنوان یکی از مسائل مهم در زمینه مناسب‌سازی محیط شهری برای حضور شهروندان در فضاهای شهری به شمار رفته و از چالش‌های مهم در کلان‌شهرهای امروز محسوب می‌شود. آنچه در ادامه می‌آید مروری بر نظرات چند شهروند اصفهانی و یک مقاله علمی درباره این موضوع است.
اجماع همگانی برای نجات اصفهان
نام «اصفهان» با تاریخ ایران گره‌خورده است. شهری که حتی اگر از زاویه نگاه یک اصفهان‌دوستِ افراطی یا یک شهروند اصفهانی به آن نگاه نکنیم و آن را بسته به قابلیت‌ها و ظرفیت‌هایش مورد قضاوت قرار بدهیم، از تاریخی شاخص و ارزشمند در جهان برخوردار است و سابقه چشمگیر آن در حوزه تمدن و شهرنشینی هرگز قابل‌انکار نیست.
شهر را باید «قدم زد»!
«شهر» را نمی‌شود از پشت شیشه پنجره یک اتاق یا اتومبیلِ در حال حرکت، در میان صفحات کتاب‌ها، در میان عکس‌ها و فیلم‌ها یا گفته‌ها و شنیده‌های این‌وآن شناخت. شهر مجموعه‌ای از مؤلفه‌های دیدنی، شنیدنی، لمس‌کردنی و حتی بوییدنی است که باید در تعامل مستقیم و بی‌واسطه با آنها قرار گرفت و از نزدیک با هویت و ماهیت آنها آشنا شد. شهر را باید «قدم زد». خیابان به خیابان، کوچه به کوچه، گذر به گذر و معبر به معبر قدم زد و آنچه را در شهر جریان دارد، به درک و دریافت شخصی رساند.
مدیران، متهمان ردیف‌اول معضل‌های کنونی اصفهان‌اند
آیین اختتامیه چهارمین جشنواره شــهـــرپـــژوهــی و نــخســتــیــن جشنواره فن‌پژوهی با شعار «اصفهان شهری زیست‌پذیر» ظهر روز سیزدهم تیرماه در حالی برگزار شد که این رویداد از سوی برگزارکنندگان آن گامی مهم در راستای ایجاد پیوند میان مجموعه شهرداری اصفهان با اندیشمندان، پژوهشگران، صاحبان ایده‌های نو برای اداره شهر، شرکت‌های دانش‌بنیان، مراکز علمی و دانشگاه‌ها و کلیه افرادی دانسته شد که در راستای بهبود کیفیت اداره شهر قادر به حمایت از مدیریت شهری هستند. در این مراسم، شهردار اصفهان، معاون برنامه‌ریزی و توسعه نیروی انسانی شهرداری اصفهان، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان و دبیر علمی جشنواره سخنانی را درباره اهمیت برگزاری این رویداد بیان کردند.
شهرهای خلاق در مسیر جهانی‌شدن
آیین معرفی اولـیـن دوره «شبـکـه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر» پنجم اردیبهشت با حضور وزیر و معاونان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیران نهادها و سازمان‌های همکار به‌صورت آنلاین برگزار شد. در این آیین، جزئیات اجرای طرح شبکه شهرهای خلاق فرهنگ و هنر، ضــرورت اجرا و هـــدف‌گـــذاری‌هــــــای انجام‌شده درباره آن عـنوان شد. برشمردن خصوصیات شهرهای خلاق، ضرورت احیای ظرفیت‌های فرهنگی و هنری مغفول‌مانده در شهرها، روستاها و مناطق زیستی، تأکید بر تمرکززدایی از کلان‌شهرها و توزیع توجه بین همه مناطق زیستی ایران و نقش دولت در زمینه‌سازی برای بروز و ظهور خلاقیت و نوآوری در کشور ازجمله موضوع‌هایی بود که در این آیین موردبررسی قرار گرفت که شرحی از آن را در ادامه می‌خوانید.
آپارتمان‌سازی بر مدار غفلت
آپارتمان‌نشینی در ابتدا پدیده‌ای مدرن و جذاب به نظر می‌آمد. زندگی در مجتمع‌های مسکونی که در آغاز دهه هفتاد هنوز چندان در اصفهان مرسوم نبود (بهترین مثالش شاید برج کاوه در خیابان کاوه باشد) نوعی تفاخر به‌شمار می‌آمد. بعدازآن بود که هجرت از خــانه‌های بزرگ و حیاط‌دار به ساختمان‌های چندطبقه فزونی گرفت و مردم را بر موج خود سوار کرد. حالا با گذشت دو دهه و در آستانه قرنی تازه، اصفهان شهری مملو از آپارتمان‌ها، برج‌ها، مجتمع‌های مسکونی و ساختمان‌های عریض و طویلی است که هفته‌به‌هفته و سال‌به‌سال به حجم این شهر افزوده‌شده و خانواده‌های دو، سه یا به‌ندرت چهارنفره را در خود جای می‌دهند، ساختمان‌هایی که بر ناهمگونی و ناسازگاری اغلبشان با بافت و شرایط محله و منطقه میزبان، انتقادهای بسیاری وارد است و به مجالی فراوان برای گپ‌وگفت درباره آن نیازمندیم.
حاشیه‌های پر متن!
بر اساس یک قاعده منطقی، میزان مشخصی از امکانات طبـیعی، زیست‌محیطی و شهری برای حجم مشخصی از جمعیت یک محدوده به نام روستا یا شهر قابلیت پاسخ‌گویی دارد و اگر حجم جمعیت از میزان امکانات فراتر برود، چرخه بده بستان مردم با امکانات موجود برهم‌خورده و مشکلات کوچک و بزرگ یک‌به‌یک به دنبال همدیگر بروز می‌کنند. این وصف‌الحال شهر اصفهان در یکی‌دو دهه اخیر است! شهری که به‌واسطه حمل وزنه‌های سنگینِ کارخانه‌های صنعتی بر شانه‌های نحیفش، یک از مقصدهای مهاجرت در دو سه دهه اخیر بوده و بیش‌ازحد توان و ظرفیتش از مهاجران خود میزبانی کرده است. اما حال که به وضعی چنین نگران‌کننده دچار شده، بد نیست بپرسیم جای‌دادن جمعیتی فراتر از توان این شهر در آنچه مضراتی را عاید شهر و مردمانش کرده، به دنبال خود چه پدیده‌هایی را به همراه داشته است؟
ایده‌های تازه برای اصفهان
یوسف درویشی، استادیار دانشگاه پیام‌نور اردبیل در رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری است. او اهل تالش است و در اردبیل زندگی می‌کند؛ اما عشق زیادی به اصفهان دارد و معتقد است اگر دیگر استان‌ها و شهرهای کشور الگوی شهر اصفهان در حوزه‌های شهرسازی و خدمات شهری را در پیش بگیرند، کشور آینده بهتری پیش رو خواهد داشت. اینکه او برای چهارمین جشنواره ملی شهرپژوهی و اولین جشنواره فن‌پژوهی شهری شهرداری اصفهان دو اثر ارزشمند در قالب کتاب ارسال کرده، موضوع گزارشی است که پیش رو دارید. درویشی در این گفتوگو ابتدا درباره ضرورت برگزاری چنین جشنواره‌هایی برای دریافت و اجرای ایده‌های شهری و بعد درباره دو اثر ارسالی‌اش برای این جشنواره سخن گفته است.
آرشیو کامل روزنامه
