به گزارش اصفهان زیبا؛ آمارها کم نیستند؛ اعداد و ارقامی که نشان میدهند میزان سوختگی در کشور زیاد است و روزانه تعداد زیادی به این دلیل راهی بیمارستانها میشوند یا اینکه جان خود را از دست میدهند. گفته میشود ایرانیها هشت برابر متوسط جهانی دچار سوختگی میشوند. هرچند که همه موارد سوختگی در کشور ثبت نمیشود؛ اما سالانه حدود ۳۰ هزار نفر در ایران دچار سوختگیهای شدید منجر به بستری میشوند و از این تعداد سههزار نفر نیز فوت میکنند. فرهاد حیدری، رئیس بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم (ع) در گفتوگو با «اصفهان زیبا»، میگوید آمار سوختگیها در اصفهان بالا نیست؛ اما به دلیل پذیرش و بستری بیمارانی که از استانهای دیگر به اصفهان مراجعه میکنند، میزان پذیرشها زیاد است.
گزارشها حاکی از این است که آمار سوختگی در کشور بالاست. در اصفهان وضعیت چگونه است؟
خوشبختانه در اصفهان آمار بالا نیست؛ اما میزان پذیرش و بستری بیمارانی که دچار سوختگی شدهاند در اصفهان زیاد است؛ چراکه بیماران زیادی از استانهای مختلف به اصفهان منتقل میشوند و ازآنجاکه تعداد این بیماران زیاد است، آمار بستری نیز در اصفهان بالاست.
میتوانید آماری از بیمارانی که در خود اصفهان دچار سوختگی میشوند، ارائه دهید؟
اکنون نمیتوانم آمار مستند و قطعی بیان کنم؛ اما بهطورکلی حدود 40درصد از پذیرشهایی که رخ میدهد مربوط به بیماران غیراصفهانی و مابقی مربوط به خود استان است.
دلیل انتقال بیماران از استانهای دیگر به اصفهان چیست؛ آیا تجهیزات در این استان نسبت به سایر استانها بهتر است؟
خیر، الزاما به دلیل تجهیزات نیست؛ بلکه به خاطر سابقه بیمارستان و نوع درمانها و نگهداریهایی که صورت میگیرد و همچنین پزشکان مجرب است. همه اینها باعث شده تا بیماران به نتیجه برسند که میتوانند درمانشان را در اصفهان پیگیری کنند. حتی برخی از بیماران بدحال نیز مراجعه میکنند که از ابتدای امر به آنها گفته میشود که وضعیتشان بهگونهای است که خیلی فرقی نمیکند که کجا درمانشان را پیگیری کنند؛ ولی خودشان اصرار دارند که درمانشان اینجا انجام شود.
این بیمارها بیشتر از چه استانهایی مراجعه میکنند؟
استانهایی مثل چهارمحال و بختیاری که اصفهان معین آن است یا کاشان که بخش سوختگی ندارد و موظف به پوشش بیماران آنجا هستیم. علاوه براین، از جاهای دیگری مثل خرمآباد، کرمانشاه، اهواز، بوشهر و چالوس نیز پذیرش داشتهایم.
عمده دلیل سوختگیها چیست و چه اتفاقاتی بیشتر منجر به سوختگی میشوند؟
سوختگی در محل کار و همچنین با آب جوش (بهویژه در کودکان) بیشترین بیماران را به خود اختصاص میدهند؛ ضمن اینکه درصد پایینی نیز به خودسوزیها اختصاص مییابند.
خودسوزیها بیشتر در غیراصفهانیها به چشم میخورد؟
بله؛ این بیماران بیشتر از استانهای خاصی است که نگرش و فرهنگ خاصی دارند و آمار خودسوزی در آنها بالاست و این پدیده در آنجا جاافتاده. خیلیهایش هم به دلیل جلبتوجه رخ میدهد.
چه میزان از این خودکشیها به مرگ منجر میشود؟
متأسفانه بیمارانی که دست به خودسوزی زدهاند، معمولا دچار عمیقترین و شدیدترین سوختگیها میشوند؛ به خاطر اینکه خود فرد دست به این کار زده و بستر بهطور کامل مهیا بوده و درخواست کمکی نداشته و معمولا با تأخیر به بیمارستان انتقال یافته است. به خاطر همین شانس زندهماندن آنها بسیار کم است.
بهطور میانگین سالانه چه تعداد بر اثر خودسوزی در بیمارستان شما جان میدهند؟
نمیتوان این عدد را تفکیک کرد؛ اما بهطورکلی، حدود 10درصد از بستریهای سوختگی که به بخش آی سییو منتقل میشوند، می میرنند.
در رابطه با انواع سوختگیها توضیح دهید.
در قانون سوختگی 9، سر و گردن 9درصد، هرکدام از اندام فوقانی 9درصد، هرکدام از اندام تحتانی 18درصد، قسمت قدامی تنه 18درصد، قسمت خلفی تنه 18درصد و قسمت سیستم تناسلی یکدرصد را شامل میشود؛ همه اینها که با هم جمع شوند عددشان به 100 میرسد. معمولا بیمارانی که سوختگی آنها بالای 60 یا 65 درصد است، جزو موارد پرخطر به شمار میآیند. از سوی دیگر، یکی دیگر از مواردی که در درمان تأثیر دارد، عمق سوختگی است. سوختگی درجهیک جزئیترین و درجه سه، شدیدترین آنهاست.
سوختگیهای درجهیک قرمزی، پوست بدون تاول و سوختگی درجهدو تاول و مقداری ضخیمشدن پوست را در پی دارد؛ درحالیکه در سوختگی درجه سوم، ضخامت گسترده و پوست با ظاهری سفید و چرمی شکل به وجود خواهد آمد. البته ناگفته نماند که سوختگیهای درجه چهار نیز وجود دارند. این نوع سوختگی شامل تمام علائم سوختگی درجه سه است؛ اما به خارج از پوست و به سمت تاندونها و استخوانها نیز گسترش مییابد. همچنین موارد دیگری مثل سن در درمان تأثیر دارد؛ برای مثال، در بچهها شانش بقا کمتر است. یکی دیگر از موارد مهم این است که فرد دچار سوختگی چنددرصد استنشاق داشته و در هوای باز دچار مشکل شده یا در فضای بسته. اگر سوختگی راه هوایی پیدا کند، وضعیت او بدتر میشود و عوارضهای دیگری مثل عفونت برای او پیش خواهد آمد و حتی ممکن است منجر به مرگش شود.
آیا ممکن است بیمارانی زنده بمانند؛ اما تا آخر عمر دچار عوارض شوند؟
بله؛ ممکن است این افراد دچار معلولیت شوند. البته بیمارانی هم هستند که دچار سوختگی 95درصد شدهاند؛ اما زنده ماندند.
با این اوصافی که شما گفتید، این افراد تنها زنده میمانند و توانایی انجام هیچ کاری را نخواهند داشت!
بله؛ مشکل همین است که ما فقط بیمار را زنده نگه میداریم و بعد از آن، او دچار مشکلات بسیاری میشود و محدودیتهای زیادی گریبانش را میگیرد؛ برای مثال، ممکن است برای بازسازی عضلات و تاندونها نیاز به عملهای جراحی زیادی داشته باشد یا اینکه بعد از این قضیه، دچار مشکلات روحی و روانی شود. از طرف دیگر، شانس ابتلا به سرطانهای پوست و عفونت در این افرا بیشتر است. درست است که برای درمان او زحمات زیادی کشیده شده؛ اما میدانیم که این فرد تا آخر عمرش درگیر این بیماری خواهد بود.
ضمن اینکه هزینههای درمان نیز بسیار سنگین است.
بله؛ همینطور است. یکی از تفاوتهایی که بیماران سوختگی با سایر بیماران دیگر دارند، این است که باقی بیماران ممکن است بعد از دوسه روز مرخص شوند؛ درحالیکه در این بیماران اینگونه نیست؛ برای مثال، بیماری داشتیم که چهار ماه بستری بوده و به خاطر همین، هزینههای اتاق عمل و درمان و… او بسیار سنگین بود. از طرف دیگر، براساس قانون، هزینههای درمان بیمارانی که در حین کار دچار سوختگی شدهاند، بر عهده کارفرماست و در برخی از موارد کارفرما این موضوع را نمیپذیرد و برای همین فرد درمان میشود؛ ولی صورتحساب سنگینی را باید پرداخت کند.
و ترخیص نیز به معنای اتمام دوره درمان نیست؟
بله؛ ممکن است برخی از بیماران سالیان سال مجبور به پیگیری درمان باشند.
اگر کسی دچار سوختگی شد، آیا اطرافیان او تا زمانی که اورژانس برسد و به بیمارستان منتقل شود، میتوانند کاری انجام دهند؟
بله؛ یک سری از اقدامات ساده مثل ریختن آب ولرم روی فردی که دچار سوختگی شده است میتواند دمای بدن او را کاهش دهد یا یا اینکه سبب شود تا مواد شیمیایی یا قلیایی زودتر خارج شوند.
بر هر نوع سوختگی میتوان آب ولرم ریخت؟
بله؛ ضمن اینکه فردی که دچار حریق شده نباید در فضا بدود؛ بلکه باید بلافاصله روی زمین بخوابد و غلت بخورد. اگر دیگران هم میخواهند او را خاموش کنند پتو و ملحفه یا هر چیزی که دم دستشان است روی او بیندازند تا قبل از اینکه اکسیژن به آن برسد خاموش شود. انتقال سریع به بیمارستان نیز باعث میشود تا اصل درمان که مایع درمانی است نیز شروع شود و فرد حداقل شانس زندهماندن را بیابد.
هزینههای درمان سوختگی آیا تحت پوشش بیمه است؟
قسمت عمدهای از آن بله. البته همانطور که گفتم حوادث کار مشمول بیمه نیست. از طرف دیگر، برخی از پانسمانهای نوین که فوقالعاده در ترمیم زخم تأثیر دارند نیز تحت پوشش بیمه نیستند؛ اما هزینه جراحی و آیسییو و… را بیمه قبول میکند.
در سالهای گذشته چهارشنبهسوری ازجمله وقتهایی بود که در آن افراد زیادی دچار سوختگی و راهی بیمارستان میشوند. آیا همچنان آمار سوختگیها در این شب بالاست؟
بعد از کرونا و با ازبینرفتن محدودیتها تا حدودی با افزایش آمار مواجه شدیم؛ اما خوشبختانه در سال گذشته نسبت به سالهای قبل، افراد کمتری دچار حادثه شدند.
برخیها نیز در جشنها و مراسمهای خود از مواد محترقه استفاده میکنند. آیا آمار مصدومیتها در این افراد چشمگیر است؟
بله؛ بیشتر مواردی که در سال گذشته مراجعه کردند، به دلیل استفاده از مواد محترقه دچار آسیب شده بودند.
از نظر جنسیتی وضعیت بیماران چطور است؟
مردان بیشتر در حوادث کار و زنان بیشتر در خودسوزیها آسیب میبینند. معمولا بیمارانی که دچار سوختگی میشوند جزو طبقه پایین جامعه هستند و خیلی وقتها به دلیل اینکه سادهترین نکات ایمنی در محیط کار رعایت نشده، دچار حادثه شدهاند؛ بنابراین نیاز است که خیران نیز پا به میدان بگذارند تا حداقل به کمک بیمارانی بشتابند که دچار حادثه شدهاند و کار یا زندگیشان تحت تأثیر قرار گرفته و آنها حداقل دغدغههای درمان را کمتر داشته باشند. درست است که تهیه دارو و درمان به عهده بیمارستان است؛ ولی بههرحال دراینباره محدودیتهایی وجود دارد.
آیا داروها در دسترس هستند؟
بله؛ اصل داروها خوشبختانه در دسترس است؛ اما ممکن است بهطور مقطعی برخی از پانسمانها موجود نباشند.